OSMANLININ SON 20. YÜZYILI BÖLÜM - 2

 OSMANLININ SON 20. YÜZYILI   BÖLÜM - 2

1925

1925 - 636, 637 sayılı kanunlarla Askerî Liseler Maarif Vekilliği’nden alınarak, Müdaffa-i Milliye Vekâletine bağlandı, Askerî Şûrâ kuruldu. 628 Sayılı kanunla da 29 Ekim Cumhûriyet Bayramı olarak kutlanmaya başlandı.

Şubat 1925 Ardahan mebusu Halid Paşa’nın TBMM’de tabanca ile vurularak yaralanması. Paşalar Meselesi, Halid Paşa’nın sinirlerini daha da germişti. Bütün engellemelere rağmen Nureddin Paşa’nın Bursa bağımsız mebusluğunu kazanması ve Terakki Perver Cumhuriyet Fırkası lehinde tavır takınması Cumhuriyet Halk Fırkası’nı tedirgin etmişti. Gazilerin maddi durumlarının iyileştirilmesi işini üstlenen Halid Paşa, imza toplama esnasında Ali Çetinkaya, Kılıç Ali ve mebuslarla bir kargaşa ve kavga esnasında tabanca ile yaralandı, hastaneye kaldırıldı ancak orada öldü (9 Şubat 1925 Türkiye).

Şubat 1925 Doğu’da Genç iline bağlı Piran’da Şeyh Sait İsyanı’nın Başlaması. [Kesin olarak Bitiş: 31 Mayıs 1925]. Nakşi şeyhinin önderliğinde başlayan isyan yayılmaya başlayınca 1547 ve 1551 sayılı Kararnâmelerle Doğu’da sıkı yönetim ilan edildi (13 Şubat 1925 Türkiye).

Şubat 1925 Türkiye Tayyare Cemiyeti’nin kurulması (16 Şubat 1925).

Şubat 1925 Aşar’ın Kaldırılması (17 Şubat 1925 Türkiye).

Şubat 1925 Şeyh Sait İsyanı hakkında verilen raporda: İsyanın şeriat yanlısı, padişah ve saltanat yanlısı olduğu ifade edilmiştir. Öldürülen birinin üzerinden çıkan yazıda olayın iki yıldır planlandığı ve Kürtçü karakter taşıdığı da bildirilmiştir (17 Şubat 1925 Türkiye).

Şubat 1925 Heybeli ada’da istirahat eden CHP Genel Başkan yardımcısı İsmet, Ankara’ya gelerek CHF’nın isyancı kanadının başına geçti (20 Şubat 1925 Türkiye).

Şubat 1925 Hıyânet-i Vataniye Kanûnu’na “Dinin siyasete alet edilemeyeceği ve bu suçun da vatan hıyaneti sayılacağı”na dair 556 Sayılı Kanun’la Ek madde ilâvesi’nin TBMM’de kabulü (25 Şubat 1925 Türkiye).

Mart 1925 Takrir-i Sükun Kanunu TBMM’nde kabul edildi. Geniş Yetkili İstiklâl Mahkemeleri’nin kuruldu: Yeni hükumetin kurulduğu gün “Gericiliğe ve ayaklanmaya, memleketin sosyal düzenini ve asayişin bozulmasına sebep olacak bütün kuruluşları, kışkırtmaları ve yayınları hükumet, Cumhurbaşkanının onayı ile kendi başına ve idari olarak yasaklayabilir” şeklinde bir kanun tasarısı Meclis’e getirildi. Böylece Takrîr-i Sükûn Kanûnu tasarısının tümü üzerindeki müzakerelere geçildi. Lehinde ve aleyhinde nutuklar irad edildi. Netice olarak 578 sayılı Kanun, 22 red ve 122 kabul oyla kanunlaştı. Bu kanuna istinaden 4. 3. 1925’de geniş yetkili İstiklâl Mahkemeleri kuruldu. Atatürk bir bildiri ile halkı bu kanunlara uymaya çağırdı (4 Mart 1925 Türkiye).

Mart 1925 Şeyh Said’in Diyarbakır’a saldırısı. Çatışmalar neticesi asiler Genç’e doğru kaçtılar. Aynı gün (Nisan 1925) İngiliz elçisi Gazî’ye itimatnâmesini sunarak Büyük Britanya’nın yeniden diplomatik ilişki kurma isteğini bildirdi (7 Mart 1925 Türkiye).

Mart 1925 (Özbekistan SSC’ne bağlı olarak) bir Tacik Otonom Sovyet Sosyalist Cumhûriyeti kuruldu (15 Mart 1925).

Nisan 1925 Kırgız Otonom Sovyet Sosyalist Cumhûriyeti’nin ismi, Kazak Otonom Sovyet Sosyalist Cumhûriyeti olarak değiştirildi (Nisan 1925).

Nisan 1925 Şeyh Sait Varto’da Osman Nuri Paşa’ya teslim oldu (14/15 Nisan 1925 Türkiye).

Nisan 1925 Hükumet, ayaklanmanın bastırılarak, asayişin sağlandığını tüm yurda duyurdu (15 Nisan 1925 Türkiye).

Nisan 1925 Gazinin Türk Ocağı’ndaki Mühim Nutku. Gazi Türk Ocakları’nın tarihi öneminden bahisle: “Türkiye Cumhuriyeti’nin inkılâpları, Ocaklara dayanmaktadır” demiştir (27 Nisan 1925).

Mayıs 1925 Doğu illerindeki sıkıyönetim bölgesinde her türlü posta için sansür getiren talimatname çıkarıldı (3 Mayıs 1925 Türkiye).

Haziran 1925 Terakkîperver Cumhuriyet Fırkasının Merkez şubelerinin kapatılması hakkındaki Bakanlar Kurulu kararı. Ankara İstiklâl Mahkemesi, TCF’nın irticâî olaylarla ilgisine dair savcılığa suç duyurusunda bulundu. Savcılık bu kararı hükümete ulaştırdı. Doğu İstiklâl mahkemesi de bölgedeki parti şubelerini kapatmıştı. Nihayet 3. 6. 1925 tarihinde Heyet-i Vekîle: “Vatandaşları aldatılmaktan ve kışkırtılmaktan korunması” ve Partinin ‘irticayı körüklemesi’ gerekçesiyle ve Takrir-i Sükun Kanunu gereğince, TCF’nin bütün merkez ve şubelerinin kapatılmasına karar verdi. Böylece demokratik hayat başlamadan sona erdi (3 Haziran 1925 Türkiye).

Haziran 1925 Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının Kapatılması (5 Haziran 1925 Türkiye).

Haziran 1925 Tutuklanan gazeteciler (20 Haziran 1925 Türkiye).

Haziran 1925 Şeyh Said ve diğer isyancılar yargılanarak idama mahkum edildiler ve ertesi gün sabah, Diyarbakır’ın Silvan kazası dışında idam edildiler (28 Haziran 1925 Türkiye).

Temmuz 1925 Musul Komisyonu’nun Raporu (29 Temmuz 1925 Türkiye).

Ağustos 1925 Kayseri’de tayyare ve motor fabrikası kurulması için Junkers Firması’yla antlaşma imzalandı (15 Ağustos 1925).

Ağustos 1925 Mustafa Kemal Paşa’nın İnebolu ve Kastamonu Türk Ocağı’nı ziyareti (27-28 Ağustos 1925 Türkiye).

Eylül 1925 Tekke ve Zâviyeler’in kaldırılışı (2 Eylül 1925 Türkiye).

Kasım 1925 İran’da Şah Rıza Pehlevi, Kaçar Hanedanı’na son verdi (1 Kasım 1925).

Kasım 1925 Tekke, Zaviye ve Türbelerin Kapatılması, bunlarla ilgili isim ve lakabların kullanılmasının yasaklanması ile ilgili 677 sayılı Kanun kabul edildi (25 Kasım 1925 Türkiye).

Kasım 1925 Şapka İnkılâbı: 2431 sayılı Kararnâme ile Memurların Şapka giymesi mecburî kılındı. 2. 9. 1925 tarih ve 2413 sayılı Heyet-i Vekile Kararına istinaden, 25. 11. 1925 Sayılı Kanun kabul edilerek, bütün memur ve mebususlara şapka giyme mecburiyeti getirilmiştir. Gazi’nin Turan Kıyafeti hakkında da konuştuğu 27. 8. 1925 tarihli İnebolu Türk Ocağı ziyareti ve 30. 8. 1925 Kastamonu ziyareti ve konuşması, Kasım-Aralık 1925 tarihlerinde Şapka İnkılâbı’na tepkiler.

Kasım 1925 Tekke ve zaviyeler ile türbelerin kapatılmasına ve türbedarlar ile bazı unvanların men ve ilgasına dair kanun yürürlüğe girdi (30 Kasım 1925 Türkiye).

Aralık 1925 Türk-Sovyet tarafsızlık ve saldırmazlık antlaşması ve bağlı üç protokol Paris’te imzalandı (17 Aralık 1925). (SSCB bu antlaşmayı 7 Kasım 1945’te bozdu.)

Aralık 1925 Resmi alımlarda yerli malı kumaşların kullanılmasına dair 688 Sayılı Kanun’un kabulü (9 Aralık 1925 Türkiye).

Aralık 1925 669 sayılı Kanunla Danıştay kuruldu, yine aynı kanunla, 6. 3. 1919 Osmanlı Kararnâmesiyle kaldırılan Donanma Cemiyeti, sahip olduğu bütün haklarıyla Türk Hava Kurumu’na aktarıldı (12 Aralık 1925 Türkiye).

Aralık 1925 Milletler Cemiyeti Bürüksel Hattını Türk-Irak Sınırı kabul ederek Musul Türkiye’den koparıldı (16 Aralık 1925).

1925-1979 İran’da Pehlevi Hanedanı dönemi.

1925-1979 İran’ın Türkleri asimile politikası: Pehleviler döneminde İran’daki Türklere (Azeri Türkleri, Karapapaklar, Kaşkaylar, Türkmenler, Hamseler, Kara papalılar, Geymikler, Şahsevenler, Karadağlılar, Şatrunlular, Delikanlılar, Beybağlılar, Bocağcılatlar, Halaçlar, Karaylar, Timurtaşlar ve Avşarlar) zorla Farsça öğretilmek istenmiş ve Azerbaycan Türkçesi yasaklanmıştır.

1926

1926 Baku Türkologlar Kongresi topandı: Kongrede Volga bölgesinden Türk akademisyenler bir Türk Dili Federasyonu’nun oluşturulmasını talep ettiler. Yine Sovyet Sosyalist Cumhûriyetleri Birliği dahilindeki bütün Türk dillerinin Latin alfabesini benimsemesi teklif edildi. Açıkçası bu, ‘Biz Türkler kendimizi birbirimizden ayırt/izole edemeyiz’ anlamına geliyordu. Kongrenin önemli yanı bu talebin Türkiye’den katılan akademisyenlerin huzurunda ifade edilmesiydi. Bir süre bu türden bir açıklama açık olarak başka yerlerde görülmedi. Belki de bu 1927 yılından itibaren yetkililerin daha sıkı önlemler almasının sonucuydu.

Şubat 1926 Kırgız Otonom Sovyet Sosyalist Cumhûriyeti kuruldu (1 Şubat 1926).

Şubat 1926 743 sayılı Medenî Kânûn kabul edildi (17 Şubat 1926 Türkiye).

Şubat 1926 765 sayılı Ceza Kânûnu kabul edildi (17 Şubat 1926 Türkiye).

Şubat 1926 Türkiye ile Amerika arasında geçici ticaret antlaşması imzalandı (18 Şubat 1926).

Mart 1926 Yeni ‘Türk Ceza Kanunu’ yürürlüğe girdi (1 Mart 1926).

Mart 1926 Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında ticaret antlaşması imzalandı (11 Mart 1926).

Mart 1926 788 sayılı Memurîn Kânûnu’nun Kabûlü (15-18 Mart 1926 Türkiye).

Mart 1926 Maarif Kanunları: 832 sayılı Masarif Vekâleti Teşkilâtı Kanunu, 819 ve 843 sayılı kanunlarla da il bütçelerinin, öğretmen okullarının açılmasına yardım yapmasına ilişkin kanunlar kabul edildi. Yine 822 sayılı kanunkla da gündüzlü öğrencilerden ücret alınmasından vazgeçildi. 823 sayılı kanun Okul Kitapları ile ilgili. 842 ise ilkokul öğretmenleri ile ilgili kanundur. Memurîn Kânûnu’nun Kabûlü (20-22 Mart 1926 Türkiye).

Mart 1926 Türkiye ile Almanya arasında geçici ticaret antlaşması imzalandı (25 Mart 1926).

Nisan 1926 Türkiye karasularında deniz nakliyatı, yolcu taşımacılığı ve her türlü liman hizmetlerinin Türk bandıralı gemiler tarafından yapılmasına ilişkin kanun kabul edildi. Yabancılara verilen imtiyazlar iptal edildi. Kabotaj Kanunu’nun 1 Temmuz 1926’da yürürlüğe gireceği açıklandı (19 Nisan 1926).

Nisan 1926 Türkiye-İran Emniyet ve Muhâdenet Mu’âhedenâmesi (22 Nisan 1926).

Mayıs 1926 Ankara’da otomatik telefon şebekesi kurulmasına ilişkin kanun kabul edildi (29 Mayıs 1926 Türkiye).

Mayıs 1926 Türkiye-Fransa Dostluk ve İyi Komşuluk Mu’âhedesi (30 Mayıs 1926).

Haziran 1926 Türkiye-İngiltere ve Irak Hudut ve İyi Komşuluk Mu’âhedenâmesi (Ankara Antlaşması) imzalandı. Türkiye, Musul vilayetinin tamamının Irak’a bağlanmasını kabul etti (5 Haziran 1926).

Haziran 1926 İzmir Suikasti: İzmir Valisi Kâzım (Dirik) Paşa’dan İsmet Paşa’ya suikast haberi veren telgraf geldi. İkinci bir telgraf suikastçı Ziya Hurşit’in silah ve bombalarla yakalandığı haberi idi (17/18 Haziran 1926 Türkiye).

Haziran 1926 Yeni Ticaret Kanunu kabul edildi (28 Haziran 1926 Türkiye).

Temmuz 1926 Kabotaj Kanunu yürürlüğe girdi. Bu tarih, daha sonra bayram olarak kutlanmaya başladı (1 Temmuz 1926 Türkiye).

Temmuz 1926 Türk Ceza Kanunu yürürlüğe girdi (1 Temmuz 1926).

Ekim 1926 İtalya’da Mussolini liderliğindeki faşist parti devlet partisi olduğunu açıkladı, her türlü muhalefet yasaklandı (7 Ekim 1926).

Ekim 1926 Bazı illerin isimleri değiştirilmiştir. Bunlar: Ertuğrul: Bilecik, İçel: Silifke, Bozok: Yozgat, Canik: Samsun, Hamitabat: Isparta, Saruhan: Manisa, Karahisar-ı Şarkî: Şebinkarahisar, Karasi: Balıkesir, Kocaeli: İzmit, Menteşe: Muğla olarak değiştirilmiştir (24 Ekim 1926 Türkiye).

1927

1927 Türk Dil ve Türk Tarih Encümenleri’nin teşkili (Türkiye).

1927 Genel Af ve Nazım Hikmet. Genel aftan yararlanan Nazım Hikmet, ikinci defa Rusya’dan döndü ve Zekeriya Sertel’in Resimli Ay mecmuasına girerek, sol çevreleri etrafına taopladı. Akabinde “Putları Kırıyoruz” kampanyasıyla bütün şöhretlere saldırmaya başladı (Türkiye).

1927 1927 ortalarında, 1097 sayılı Kanun’la Doğu’dan Batı illerine mecburi göç ve iskan yapıldı. Daha sonra 1197 sayılı diğer bir kanunla da bu kaldırıldı (Türkiye).

Mart 1927 Takrir-i Sükun Kanunu’nun 2. maddesini değiştiren ve kanunu iki yıl daha uzatan kanun TBMM’de kabul edildi (2 Mart 1927 Türkiye).

Nisan 1927 Türk Ocakları Merkez Hey’eti Binası’nın temel atma merasimi (Nisan 1927 Türkiye).

Ekim 1927 II. T.B.M.Meclisi’nin Sona ermesi (1 Ekim 1927 Türkiye).

Ekim 1927 CHF’nın İlk Büyük Kongresi’nin yapılması ve Genel Başkanlığa tekrar Mustafa Kemal Paşanın seçilmesi (15 Ekim 1927 Türkiye).

Ekim 1927 TBMM’de Büyük Atatürk tarafından NUTUK’un Okunması (15-20 Ekim1927 Türkiye).

Kasım 1927 TBMM’nin Üçüncü Dönemi açıldı. Gazi Mustafa Kemal ikinci kez Cumhurbaşkanı seçildi (1 Kasım 1927).

1927- 28 Komünistler tarafından, Kazak Alaş Orda Partisinin tasfiyesi ve cumhuriyet hükûmetinde Kazakların yerine Rusların yerleştirilmesi.

1928

1928 Amsterdam Olimpiyatları başladı. (İlk dördüncülüğümüzün alınması. Tayyar Yalaz)

Şubat 1928 İç çamaşırı kullanılması da, Yerli Malı Kullanma Mecburiyeti hakkındaki Kanun kapsamına alındı (9 Şubat 1928 Türkiye).

Nisan 1928 İsmet ve 120 arkadaşınca Teşkilât-ı Esasiye Kanunu’nun 2, 16, 26 ve 38. maddelerinde değişiklik öngören ve Laik düzenlemeleri içeren kanun teklifi, Meclis başkanlığına verildi, başkanlık da bunu Anayasa Komisyonu’na gönderdi (4 Nisan 1928 Türkiye).

Nisan 1928 Yargıtay Kuruluş Kanunu kabul edildi (14 Nisan 1928 Türkiye).

Nisan-Mayıs 1928 Türk Ocakları 5. Kurultayı yapıldı (23 Nisan-5 Mayıs 1928 Türkiye).

Mayıs 1928 “Türkiye’de gençlik teşkîlâtları kurmak hakkının Türk vatandaşlarına ait olduğu hakkında Kanun”un TBMM’de kabulü (12 Mayıs 1928)..

Mayıs 1928 “Türk Vatandaşlığı Kanunu”nun kabulü (23 Mayıs 1928 Türkiye).

Mayıs 1928 “Millet Mektepleri açılması hakkında” Heyet-i Vekile kararı (28 Mayıs 1928 Türkiye).

29 Mayıs 1928 Sovyet Sosyalist Tatar Cumhuriyeti’ni Muhtar Sovyet Sosyalist Tatar Cumhuriyeti şeklinde bir alt idari yapıya büründürdüler (29 Mayıs 1928).

Haziran 1928 Türk-İran Dostluk ve Güvenlik Protokolü (15 Haziran 1928).

Ağustos 1928 M.K. Paşa’nın Sarayburnu Park Gazinosu’ndaki Konuşması ve yeni harflerle yazılmış kağıdı Falih Rıfkı Atay’a okutması. Oradan Büyükada Yat Kulübü (sonra Anadolu Kulübü)’ne giden Mustafa Kemal, Sarayburnu’ndaki konuşmayı burada yapamayacağını dile getirmiştir (8/9 Ağustos 1928 Türkiye).

Ağustos 1928 Kellog Mîsâkı ve Paktı imzalandı (27 Ağustos 1928).

Eylül 1928 Mustafa Kemal’in İstanbuldan hareketle Sinop, Samsun, Amasya, Tokat, Sivas, Kayseri gezisi ve Ankara’ya dönüşü. Dönüşünde Başvekâlete yeni harflerin tatbikatını kolaylaştırmak için tesbit ettiği bazı esasları bildiren 21. 9. 1928 tarihli yazısı (14/21 Eylül 1928 Türkiye).

Eylül 1928 ABD Milliyetçi Çin hükümetinin varlığını tanıdı (27 Eylül 1928).

Ekim 1928 Sovyetler Birliği’nde ilk 5 yıllık kalkınma planı uygulamaya koyuldu (1 Ekim 1928).

Kasım 1928 Latin Alfabesi’ne dayalı Yeni Türk Alfabesi’nin Kabulü (Harf İnkılâbı): Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa’nın TBMM’nin III. Devre II. İçtimâı’nı açış konuşması. 1353 sayılı “Yeni Türk Harfleri’nin kabul ve tatbiki hakkında Kanun”un TBMM’de kabulü (1 Kasım 1928). (yürürlüğe girişi 3 Kasım 1928).

Kasım 1928 Mustafa Kemal Paşa’nın Millet Mektepleri’nin genel başkanlığını ve Başöğretmenliği kabul etmeleri (8 Kasım 1928 Türkiye).

Kasım 1928 7284 sayılı Kararnâme ile “Millet Mektepleri Talimatnâmesi”nin Vekiller Heyeti’nce tasvip ve kabul olunması (11 Kasım 1928 Türkiye) (Yönetmeliğin yayım tarihi: 24 Kasım 1928, MM Yönetmeliğinin bir senelik tecrübeye göre değiştirilen yeni şeklinin Vekiller Heyeti’nce kabulü: 22 Eylül 1929).

Kasım 1928 İngilizce Heceyi Sadeleştirme Cemiyeti Glasgow Şubesi’nden gelen tebrik telgrafına Mustafa Kemal’in verdiği cevab (Kasım 1928 Türkiye).

1928-30 Sovyet Orta Asyası’nda Arap alfabesi yerine Latin alfabesi kullanılmaya başlandı.

1927- 33 Sovyet Orta Asya halkının zorla kollektivizasyonu.

1929

1929 Resimli Ay’ın “Putları Kırıyoruz” kampanyası (Türkiye).

1929 Sofya’da Balkan Türkleri Millî Kongresi yapıldı.

Ocak 1929 Yeni Harfler ve bu harflerle yazıyı öğretmek üzere “Millet Mektepleri”nin açılması: “1 Kasım 1928 tarihli Türk Harfleri’nin kabul ve tatbiki hakkındaki Kanun” gereğince Arap harfleriyle kitap basımını yasaklayan maddenin yürürlüğe girmesi. Maarif Vekili Mustafa Necati Bey’in Ankara’da ölümü (1 Ocak 1929 Türkiye).

Mart 1929 Takrir-i Sükun Kanunu kaldırıldı (4 Mart 1929 Türkiye).

Ağustos 1929 İran’da Türk Katliamı (Ağustos 1929).

Eylül 1929 Maarif Vekilliği’nin emriyle Okullardan Arapça ve Farsça Derslerinin kaldırılması (1 Eylül 1929 Türkiye).

Ekim 1929 Tacik Sovyet Sosyalist Cumhûriyeti kuruldu (15 Ekim 1929).

Kasım 1929 M. K. Paşa’nın TBMM’nin III. Dönem III. Toplanma yılını açış konuşması (1 Kasım 1929 Türkiye).

Kasım 1929 Gazi’nin Ankara’da yapılmakta olan Türk Ocağı Merkez Binası’nda incelemelerde bulunmak üzere teşrifi (24 Kasım 1929 Türkiye).

Aralık 1929 Türk-Sovyet Protokolü (17 Aralık 1929).

Aralık 1929 Irak Elçisi Rauf Bey’in Çankaya’da itimatnâmesini takdim merasimi ve elçinin söylevine M.K. Paşa’nın cevâbî konuşması (28 Aralık 1929 Türkiye).

1930

1930 Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti (Ulusal Ekonomi ve Araştırma Kurumu) kuruldu.

1930 Türkistan-Sibirya Demiryolu hattı tamamlandı.

1930 1680 Türk öğretmen Yugoslavya’da işten uzaklaştırıldı.

1930 18. yy’danberi Rus işgali altında yaşayan Hakaslar, Hakasya’da Özerk bölge statüsüne kavuştular. Güney Doğu Sibirya’da bulunan bu bölge, Rusya’nın Krasnoyarks vilayetine bağlıdır. Hakaslar Türk boyu olup Güney Doğu Sibirya’da yaşamaktadırlar. Hakasların iki bin yılı aşan tarihleri onların bir Kırgız grubu olduğunu göstermektedir. Tanrı Dağı Kırgızlarının dünyaca ünlü büyük destanları Manas da bu tarihi olaydan bahsetmektedir. Manas Destanı’nda anlatıldığına göre Tanrı Dağı Kırgızları Yenisey bölgesinden bugünki vatanlarına iki Kırgız Han’ı önderliğinde göç etmişlerdir. 19. yüzyıl Çin kaynakları Kırgızlardan “Heges” veya “KieKiaSe” adıyla bahsetmektedir. Sonraki yıllarda Tanrı Dağı Kırgız boylarının Müslümanlaşması ve yaşanılan bölgeler arasındaki mesafenin uzak olması nedeniyle Yenisey Kırgızları’nın ayrı bir kimlik benimsemesi ve Hakas adını kabullenmeleri sonucunu doğurmuştur.

Şubat 1930 Türk Parasının Kıymetini Koruma Kanunu kabul edildi (20 Şubat 1930).

Mart 1930 Hindistan’ın efsanevi lideri Gandhi, tuz yürüyüşüne başladı. binlerce Hintliyle 24 günde 350 klometrelik yürüdü (12 Mart 1930).

Nisan 1930 Kadınlara Belediye Seçimlerine Girme Hakkı verildi (3 Nisan 1930 Türkiye).

Nisan 1930 Türk Ocakları Merkez Binası’nın açılışı (23 Nisan 1930 Türkiye).

Nisan 1930 Ankara’da Türk Ocakları VI. Kurultayı’nın Toplanması. Mustafa Kemal’in görüşmeleri izlemesi. (24-28 Nisan 1930 Türkiye). Kurultay 28 Nisan 1930 günü sona ermiştir.

Haziran 1930 T.C Merkez Bankası Kuruluş Kanunu kabul edildi. Yasa ile banknot çıkarma hakkı Maliye Bakanlığından alınarak Merkez Bankası’na verildi (11 Haziran 1930 Türkiye).

Haziran 1930 Türk Tarihi Tetkik Hey’eti’nin Ankarada ilk içtimâını yapması ve Heyet Başkanlığına Tevfik (Bıyıklıoğlu) Bey’in seçilmesi (4 Haziran 1930 Türkiye).

Haziran 1930 Ahâlî Mübâdelesine Mütedâir Türkiye-Yunanistan Mukâvelenâmesi (10 Haziran 1930).

Ağustos 1930 Serbest Cumhuriyet Fırkası kuruldu. Başkanlığa Fethi Okyar geçti (12 Ağustos 1930 Türkiye).

Eylül 1930 İmam Hatip Okullarının tamamen kapatılması ve Orta Öğretimden Din Derslerinin kaldırılması (1 Eylül 1930 Türkiye).

Eylül 1930 M.K. Paşa’nın, Sadri Maksudi (Arsal) Bey’in “Türk Dili İçin” adlı kitabına yazdıkları: “… Ülkesini, yüksek istiklâlini korumasını bilen Türk Milleti, dilini de yabancı diller boyunduruğundan kurtarmalıdır” (2 Eylül 1930 Türkiye).

Eylül 1930 Ahali Cumhuriyet Fırkası, Adana’da kuruldu (26 Eylül 1930 Türkiye).

Ekim 1930 Türkiye-Yunanistan Dostluk, Bîtaraflık, Uzlaşma ve Hakem Mu’âhedesi (30 Ekim 1930).

Kasım 1930 Serbest Cumhuriyet Fırkasının Kapatılması, Fırka kurucuları tarafından feshedildi (17/18 Kasım/Aralık 1930 Türkiye).

Aralık 1930 Türk Ocakları’na karşı iftira kampanyası (Aralık 1930 Türkiye).

Aralık 1931 Başbakan İsmet İnönü İle Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras’ın Yunanistan’ı ziyaretleri sırasında, 1930 Türk-Yunan Dostluk Antlaşması yürürlüğe konuldu (5 Aralık 1931).

Aralık 1930 Adana’da kurulan “Ahali Cumhuriyet Fırkası” hükümet tarafından feshedildi (21 Aralık 1930 Türkiye).

Aralık 1930 Menemen Olayı (23 Aralık 1930 Türkiye).

Aralık 1930 Amele ve İşçi Partisi, Edirne’de kuruldu (29 Aralık 1930 Türkiye).

1931

1931 Gölbaşı-Malatya Demiryolu işletmeye açıldı.

1931 Rumların Enosis isyanı başladı. Rumlar İngiliz valisinin konağını yaktı. Kıbrıs Türk cemaati Enosis’e karşı olduğunu açıkladı.

1931 Sovyetler, Basmacı önderi İbrahim Bey’i yakaladılar.

1931 Müslümanlar, Doğu Türkistan Kumul (Hami)’da isyan ettiler.

Mart 1931 “Türk Çocuklarının ilk tahsillerini Türk mekteplerinde yapmaları hakkındaki kanun”un TBMM’de kabulü (Yayın tarihi: 29. 3. 1931) (23 Mart 1931 Türkiye).

Mart 1931 Mustafa Kemal Paşa’nın Türk Ocakları’nı Cumhuriyet Halk Fırkası ile birleştirme kararı hakkındaki demeci: “… Kuruluş tarihindenberi ilmî sahada halkçılık ve milliyetçilik neşir ve tamîme sadakat ve imanla çalışan ve bu yolda memnûniyeti mûcib hizmetleri geçmiş olan Türk Ocakları’nın, aynı esasları siyâsî ve tatbîkî sahada tahakkuk ettiren Fırkamla bütün mânasıyla yekvücut olarak çalışmalarını münasip gördüm. Bu kararım ise, millî müessese hakkında duyduğum itimat ve emniyet’in ifadesidir.” (24 Mart 1931 Türkiye).

Mart 1931 Türkiye’de uluslararası Uzunluk ve Ağırlık ölçülerin kullanılmasını öngören kanun kabul edildi (26 Mart 1931 Türkiye).

Nisan 1931 Ankara’da son defa olarak “Türk Ocakları Fevkalâde Kurultayı”nın toplanması ve Türk Ocakları’nın lağvının kabul ve tasdik edilmesi. Bu kararla Türk Ocakları’nın sahip olduğu bütün haklar C.H.F.’na yapmıştır.

Ekim 1931 Türk-Sovyet Protokolü (30 Ekim 1931) devredilmiştir (10 Nisan 1931 Türkiye).

Nisan 1931 Mustafa Kemal Paşa’nın direktifiyle “Türk Tarihi Tetkîk Cemiyeti”nin kuruluşu (12 Nisan 1931 Türkiye). (M. Goloğlu 15’inde kurulduğunu söylüyor.) Daha sonra ise Türk Tarih Kurumu adını alacaktır.

15 Mayıs 1931-25 Eylül 1932 Hüseyin Nihal Atsız, İstanbul’da “Atsız Mecmua”‘yı yayımladı (15 Mayıs 1931-25 Eylül 1932).

Mayıs 1931 Hamdullah Suphi Bey’in Bükreş Elçiliği’ne tayini (20 Mayıs 1931 Türkiye).

Temmuz 1931 Mustafa Kemal Paşa’nın Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti toplantısına başkanlık etmesi (19 Temmuz 1931 Türkiye).

Temmuz 1931 Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde 1881 Sayılı Yeni Basın Kanunu’nun kabulü (25 Temmuz 1931 Türkiye).

Ekim 1931 İkinci Balkan Konferansı’nın İstanbul’da açılışı (20 Ekim 1931 Türkiye).

Aralık 1931 Türk Ocağı’nda Türk Matbaacılığının 200. Yılı kutlamaları (31 Aralık 1931 Türkiye).

1931-1944 Hamdullah Suphi Tanrıöver’in T.C. Bükreş Büyükelçisi olduğu dönemde (1931-1944) Gagavuzlar Türkiye’nin gündemine gelmiştir. Bu dönemde Gagavuz Yeri’nde Türkçe kursları açılmış ve Türkçe kitaplar gönderilmiştir. Öte yandan bazı Gagavuzlar seçilerek Türkiye’de yüksek öğrenim görmeleri sağlanmıştır.

1932

Şubat 1932 “Halk Evleri”nin Açılışı. Ankara Halkevi de dahil ilk gün 14 vilayet merkezinde, ikinci olarak da 24 Haziran 1932’de ise 20 merkezde daha açılmış, tedrîcen bunları diğer birçok vilayet ve kasabalarda açılanlar izlemiştir (19 Şubat 1932 Türkiye).

Temmuz 1932 Ankara Halkevi Konferans Salonu’nda “Birinci Türk Tarih Kongresi”nin M.K. Paşa’nın huzurlarında toplanması (2-11 Temmuz 19 Türkiye).

Temmuz 1932 Türkiye ile Fransa arasında Antakya’da askeri antlaşma imzalandı. Antlaşma uyarınca Türk askeri birlikleri 5 Temmuz’da Hatay’a girdi (3 Temmuz 1932).

Temmûz 1932 M.K. Paşa’nın direktifiyle “Türk Dili Tetkîk Cemiyeti”nin Kuruluşu (12 Temmûz 1932 Türkiye). (III. Türk Dil Kurultayı’nın 31 Ağustos 1936 günkü birleşiminde kabul edilen tüzük değişikliği ile kurumun adı “Türk Dil Kurumu” olarak değiştirilmiştir).

Temmuz 1932 Milletler Cemiyeti’ne Giriş (18 Temmuz 1932 Türkiye).

Temmuz 1932 Halkevlerine üye olma şartlarına dair 19. 7. 1932 tarih ve 13178 sayılı Kararnâme (19 Temmuz 1932 Türkiye).

Eylül 1932 Birinci Türk Dil Kurultayı başladı ve bu gün Dil Bayramı olarak kabul edildi (26 Eylül 1932 Türkiye).

1933

1933 Bulgaristan’da Belgrad Türk Mezarlığı yakıldı.

1933- 16 Temmuz 1934 Hüseyin Nihal Atsız, “Orhun, Aylık Türkçü Mecmua”‘u yayımladı (1933­16 Temmuz 1934).

Şubat 1933 İstanbul’da -Evkâf Müdîriyeti’nin tebliği ile- bütün camilerde Ezân ve Kâmet’in Türkçe okunmaya başlaması (7 Şubat 1933 Türkiye).

Mart 1933 Tevfik İleri’nin İstanbul Halkevi’ndeki konuşması (3 Mart 1933 Türkiye).

Mart 1933 Millî Türk Talebe Birliği kuruldu (10 Mart 1933 Türkiye).

Nisan 1933 Razgrad Olayı ve 20. 4. 1933 Türk gençlerinin nümâyişi (16 Nisan 1933).

Nisan 1933 Osmanlı Duyun-u Umumiye (genel dış borçlar) İdaresi arasında imzalanan antlaşma ile Osmanlı dönemi borçlarının tasfiyesine başlandı (22 Nisan 1933).

Haziran 1933 Sümerbank’ın kurulmasına ilişkin kanun TBMM’de kabul edildi (3 Haziran 1933 Türkiye).

Haziran 1933 Halk Bankası ve Halk Sandıkları Kanunu kabul edildi (8 Haziran 1933 Türkiye).

Ağustos 1933 İstanbul Üniversitesi’nin Kurulması (1 Ağustos 1933 Türkiye).

Kasım 1933 Kaşgar’da, Doğu Türkistan Türk-İslâm Cumhuriyeti kuruldu (Kasım 1933).

1933- 1937 Kaşgar’da Doğu Türkistan İslâm Cumhuriyeti kuruldu. Bu Cumhuriyetin ömrü 1937’de sona erdi.

1934

1934 Mihail Çakır, Gagavuz Türkçesiyle Besarabyalı Gagavuzların İstoryası adlı kitabını bastırdı. Bu kitap bir Gagavuz tarafından yazılan ilk Gagavuz tarihidir.

1934 Hamdullah Suphi, Romanya’da Mecidiye Seminarını ziyaret etti, Fes’in kaldırılmasını istedi, Gagauz bölgesinde Türkçe okullar açtırdı.

Ocak 1934 Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında kredi antlaşması imzalandı (21 Ocak 1934).

Şubat 1934 Türkiye, Romanya, Yunanistan ve Yugoslavya arasında Balkan Paktı imzalandı (9 Şubat 1934).

Mayıs 1934 Bulgaristan’da Öğretmenler Birliği ve Turan Cemiyeti kapatıldı (19 Mayıs 1934).

Haziran 1934 Soyadı Kanunu kabul edildi (21 Haziran 1934 Türkiye).

Temmuz 1934 Doğu Türkistan Türk-İslâm Cumhûriyeti, Çinli Müslümanlar olan Dungan kuvvetlerince yıkıldı (Temmuz 1934).

Kasım 1934 Mustafa Kemal’e ATATÜRK soyadının verilmesi (24 Kasım 1934 Türkiye).

Kasım 1934 Ayasofya Camii’nin müze olması, Bakanlar Kurulu Kararı ile kabul edildi (24 Kasım 1934 Türkiye).

Kasım 1934 Efendi, Bey ve Paşa gibi unvan ve lakâpların kaldırıldığına dair kanun kabul edildi (26 Kasım 1934 Türkiye).

Kasım 1934 Milli Mücadelenin yayın organı olan “Hakimiyet-i Milliye” gazetesi, “Ulus” adıyla çıkmaya başladı (28 Kasım 1934).

Aralık 1934 Kıyafet Kanunu kabul edildi (3 Aralık 1934 Türkiye).

Aralık 1934 Hangi dine mensup olursa olsun, din adamlarının mabet ve ayinler dışındaki dini kisve taşımalarının yasaklanmasına dair kanun kabul edildi (3 Aralık 1934 Türkiye).

Aralık 1934 Türk kadınlarına milletvekili seçme ve seçilme hakkının verildiğine dair kanun kabul edildi (5 Aralık 1934 Türkiye).

1933- 1939 Kurtuluş mecmuası 1934 Kasımı’ndan 1939 Temmuzu’na kadar aylık Türkçe olarak Berlin’de basıldı. Azerbaycan Müsavat Partisi’nin yayın organıydı. Hilal Münşi ve Mehmet Emin Resulzade tarafından yayınlandı.

1935

1935 İstanbul Ruhtım Şirketi Devletçe satın alındı.

1935 Yusuf Akçura/Akçuraoğlu Yusuf (1876-1935) öldü.

1936

1936 Karakalpak Otonom Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’nin, Özbek Sovyet Sosyalist Cumhûriyeti’ne bağlanması.

Ocak 1936 Soyadı Kanunu yürürlüğe girdi (2 Ocak 1936 Türkiye).

Ocak 1936 Ankara’da Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi kuruldu (9 Ocak 1936 Türkiye).

Haziran 1936 Sovyetler Birliği’nde aile ve evlilik hukukunu sınırlayıcı kanunlar yayınlandı (Haziran 1936).

Temmuz 1936 Türkiye’nin İstanbul ve Çanakkale boğazları üzerindeki tüm haklarını tanıyan ve kabul eden Montreux Boğazlar Sözleşmesi’nin imzası (20 Temmuz 1936).

Kasım 1936 Montreux Boğazlar Sözleşmesi resmen yürürlüğe girdi (9 Kasım 1936).

Aralık 1936 Sovyetler Birliği’nin yeni anayasası yürürlüğe girdi (Aralık 1936): Kazakistan ve Kırgızistan Sovyet Cumhuriyeti oldu. Transkafkas Federal Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Ermenistan SSC, Azerbaycan SSC ve Gürcistan SSC adlarıyla ayrı devletlere bölündü.

Aralık 1936 Kazak Sovyet Sosyalist Cumhûriyeti ve Kırgız Sovyet Sosyalist Cumhûriyeti kuruldu (5 Aralık 1936).

Aralık 1936 Karakalpakistan, Özbekistan SSC’ne katıldı (Aralık 1936).

1933- 1941 Ruslar 1936-1941 yılları arasında Türklerin Latin alfabesinden Kiril alfabesine geçmesini zorunlu kılarak, bunu onları Ruslaştırma politikalarının bir aleti olarak kullandılar.

1937

1937 Şark Demiryolları (Sirkeci-Edirne) satın alındı.

Şubat 937 Laiklik ilkesi Anayasa’ya kondu. (CHP’nin 6 umdesi Anayasda’nın 2. maddesinde) (5 Şubat 937 Türkiye).

Mayıs 1937 Sancak (Hatay) Hususunda Türkiye-Fransa Arasında bir seri Mu’âhede, Protokol ve Mektuplar (29 Mayıs 1937).

Temmuz 1937 Türkiye, Irak, İran ve Afganistan arasında Saadâbâd Paktı imzalandı (8 Temmuz 1937).

Ekim 1937 İsmet’in yerine Celal Bayar Başbakan (25 Ekim 1937 Türkiye).

1938 “Sadabat Paktı” TBMM’de onaylandı.

1938 Anayasa değişikliği ve Laiklik ilkesinin Anayasaya ilâvesi (Türkiye).

Mart 1938 Özbek Komünist liderler Faizullâh Hocayev ve Akmal İkramov’un idamı (Mart 1938).

Mayıs 1938 Türkiye ile İngiltere arasında kredi antlaşması imzalandı (27 Mayıs 1938).

Eylül 1938 Tayfur Sökmen liderliğinde Bağımsız Hatay Cumhûriyeti kuruldu (2 Eylül 1938).

Kasım 1938 Türkiye Cumhuriyeti’nin ve egemenliğinin bânisi Atatürk öldü (10 Kasım 1938).

Kasım 1938 İsmet İnönü, Türkiye’nin 2. Cumhurbaşkanı oldu (11 Kasım 1938). 22 Mayıs 1950’de görevi sona erdi.

1939

1939 Hakaslar Çarlık döneminde zorla kabul ettirilen Kiril alfabesini Sovyet Bolşevik Devriminden sonra bırakıp Latin alfabesine geçmişler, ama 1939’dan sonra yeniden Kiril alfabesini kullanmak zorunda kalmışlardır.

1939 Mihail Çakır, Gagavuzca-Romence sözlüğü neşretmiştir ve İncil’i anadiline çevirmiştir.

1939 Azerbaycan Türklerinden Ahmet Ağaoğlu (1869-1939) öldü. 1921 Haziran’ında Ahmet Ağaoğlu, Ankara’da Basın Müdürlüğü görevini üstlendi. 1923 ve 1927 yıllarında Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde mebusluk yaptı.

Haziran 1939 Hatay’ın Anavatan’a ilhakına ait antlaşma Ankara’ da imzalandı (23 Haziran 1939).

Haziran 1939 Hatay Cumhuriyeti Millet Meclisi, Türkiye Cumhuriyeti’ne katılma kararı verdi. Hatay Anavatan Türkiye’ye katıldı (30 Haziran 1939).

1939-1940 Kril alfabesi, Sovyet Orta Asyası’nda Latin alfabesinin yerini aldı.

1940

1938 Bulgaristan Türk nüfusun yoğun olduğu Dobruca’yı yeniden elde etmiş ve o günden sonra da sınırlarda değişiklik olmamıştır. Dobruca bölgerisindeki Türkler’den başka Türk dili konuşan iki Türk azınlık daha bulunmaktadır. Bunlar, sayıları 7.000 kadar olan Tatarlar ve Gagavuzlardır. Bulgarlar ülkedeki azınlıkları sürekli asimile etmeye çalışmış

Ocak 1940 Türkiye, İngiltere ve Fransa ile iki yıl süreyle krom satış antlaşması imzaladı (8 Ocak 1940) .

Nisan 1940 Köy Enstitüleri Kanunu TBMM’de kabul edildi (17 Nisan 1940 Türkiye).

1941

1941 Kafkaslı Tatar Türkü Hüseyinzade Ali Turan (1864-1941) öldü.

1941 Türkistan Milli Mücadele hareketlerinin önemli temsilcilerinden ve devlet adamlarından Mustafa Çokayoğlu (Çokayev) (1890-1941) öldü.

Haziran 1941 Türk-Alman Dostluk ve Saldırmazlık Anlaşması imzalandı (18 Haziran 1941).

Aralık 1942 Türkiye ile Almanya arasında savaş malzemesi alımı için kredi antlaşması imzalandı (31 Aralık 1942).

1942

1942 Sheng Shih-ts’ai, Sovyetlerle ilişkilerini kopararak, Xinjiang (Doğu Türkistan)’ı Milliyetçi Çin’e bağladı.

1938 Xinjiang (Doğu Türkistan), yeniden Çin Cumhûriyet Hükûmeti’nin kontrolü altına girdi.

Kasım 1942 Saraçoğlu Hükümeti tarafından hazırlanan Varlık Vergisi Kanunu, TBMM’de kabul edildi. 15 Mart 1944’te çıkarılan 4.530 sayılı kanun ile yürürlükten kaldırıldı (11 Kasım 1942 Türkiye).

1943

1943 Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu (1943-) doğdu. Sürgünde yaşayan bir anne-babanın çocuğu olarak 13 Kasım 1943’te Kırım’ın Fraydorf Rayonu Boz köyünde doğdu.  Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, bugün Kırım-Tatar Türklüğünün efsanevi ismidir.

1939 Balkar Türkleri II. Dünya Savaşı’nda Almanlarla işbirliği yaptıkları gerekçesiyle 1943’de Orta Asya’ya sürüldüler ve toprakları da Gürcistan’a katıldı.

1944

1944 “Türkçe şiirler, 1899” adlı eserin yazarı, millî şair Mehmet Emin Yurdakul (1869-1944) öldü.

1944 Kırım Tatarları, Mesket Türkleri ve diğer Kafkas Müslümanları, Sovyet Orta Asyası’na [ve Sibirya’ya] sürgün edildi.

1944 Müslümanlar, Doğu Türkistan İli’de isyan ettiler.

18 Mayıs 1944 Kırım Türkleri Kırımdan çıkarılarak, Sovyetler Birliği’nin muhtelif yerlerine topluca sürgün edilmişlerdir. Sovyet Hükümeti, 25.6.1945 yılında yayınladığı Kararname ile Kırım Muhtar Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’ni ortadan kaldırmış; Kırım, oblast statüsüne getirilerek yine Rusya’ya bağlı kalmıştır. Kruşçev, Rus-Ukrayna kardeşliğinin 1000. yılı münasebetiyle Kırım Oblastı’nı Rusya’dan alarak Ukrayna’ya bağlamıştır. Kırım Bölgesi bugün Ukrayna’ya bağlı Muhtar bir Cumhuriyettir. Cumhuriyet içerisinde ise Tatar Özerk Yönetimi bulunmaktadır.

31 Temmuz 1944 Komünist Sovyet yönetimi’nin Ahıska Türkleri’ni topraklarından sürmesi (31 Temmuz 1944): 6279 sayılı Devlet Savunma komitesinin “gizli’’ kararıyla top yekün sürgüne tabi tutulan Ahıskalıların çoğu, bu zor yolculuk şartlarına dayanamayarak hayatlarını kaybettiler. Ahıska Türkleri’nin neden sürgüne tabi tutuldukları tam 47 yıl gizli tutuldu. Ahıska Türkleri tarafından “vatana dönüş’’ mücadelesi veren birçok cemiyet oluşturulmuş ise de çeşitli ülkelerdeki sürgün hayatı hala devam etmektedir.

Kasım 1944 İli’de Doğu Türkistan Cumhûriyeti kuruldu (Kasım 1944).

1944- 1949 Gulca şehri Çinlilerden temizlenerek, “Üç Vilayet İnkılâbı” olarak bilinen bu ayaklanmalar neticesinde Doğu Türkistan Türkleri, Ali Han Töre başkanlığında Doğu Türkistan Cumhuriyeti’ni kurdular. Bütün Çin’e hakim olan Komünist Çin Kuvvetleri, 1949’da Stalin’in de onayı ile Doğu Türkistan’a girerek bu tarihi Türk ülkesini resmen işgal etmiştir.

1945

Şubat 1945 Türkiye-ABD ikili yatırım antlaşması imzalandı (23 Şubat 1945).

Haziran 1945 Türkiye, Birleşmiş Milletler Antlaşması’nı San Fransisco’da imzaladı (26 Haziran 1945).

Temmuz 1945 Çok partili demokratik hayatın ilk adımı atıldı: Milli Kalkınma Partisi kuruldu. Partinin kurucuları arasında Nuri Demirağ, Hüseyin Avni Ulaş ve Cevat Rifat Atılhan gibi isimler yer aldı (18 Temmuz 1945 Türkiye).

1946

Şubat 1946 Amerika ile askeri yardım antlaşması imzalandı (27 Şubat 1946).

Mayıs 1946 Türkiye, UNESCO Antlaşması’nı onayladı (20 Mayıs 1946).

Haziran 1946 Doğu Türkistan Cumhûriyeti, Milliyetçi Çin’le yapılan bir anlaşmanın sonucu olarak yıkıldı, dağıldı (Haziran 1946).

Ağustos 1946 Muhammed Ali Cinnah, Müslümanların ayrılarak bağımsız bir devlet kurabilmeleri için ‘Doğrudan eylem’ adı altında bir çağrıda bulundu. Bu çağrı sonucunda çıkan şiddet olaylarında 5 000 kişi hayatını kaybetti (16 Ağustos 1946).

1947

Temmuz 1947 Türk-ABD Yardım Antlaşması imzalandı (12 Temmuz 1947).

Ağustos 1947 Pakistan devleti kuruldu (15 Ağustos 1947).

1948

1948 Türk Kurtuluş Savaşı komutanlarından asker, devlet adamı Kazım Karabekir (1882-1948) öldü.

Mayıs 1948 Hürriyet Gazetesi Sedat Simavi yönetiminde yayın hayatına girdi (1 Mayıs 1948).

1949

1949 Kazanlı Türk-İslam bilgini, fikir ve aksiyon adamı, müellif, araştırmacı, Musa Carullah Bigiyev (1875-1949) öldü.

Mart 1949 Amerika, Türkiye’ye yapılan yardımı arttırmaya söz verdi ve Akdeniz Paktı konusunu Dışişleri Bakanı Sadak ile görüşmeğe istekli olduğunu bildirdi (17 Mart 1949).

Aralık 1949 Uluslararası Para Bankasından bir heyet, Türk Hükümetinin 50 milyon dolar borç para talebini incelemek için Türkiye’ye geldi (28 Aralık 1949). 

http://turkelidergisi.com/turk-tarihi-zaman-dizini-20-yuzyil-bolum-1/

.