YEREL YÖNETİMLERİN HİZMET SUNUMLARINDAKİ DEĞİŞİM
ve e -BELEDİYECİLİK BÖLÜM 1
* Öğr. Gör. H.Burçin HENDEN,
**Yrd.Doç. Dr. Rıfkı HENDEN
burcinhenden@hotmail.com ,
rifkihenden@hotmail.com
* Öğr.Gör., Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Alaplı MYO Öğretim Görevlisi
** Yrd. Doç. Dr., Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Alaplı MYO Teknik Programlar Bölüm Başkanı
ÖZET
Bilgi çağı toplumunun katılımcılık, şeffaflık, vatandaş odaklılık, hesap verebilirlik gibi ilkelere sahip olan “ yönetim ” anlayışı, kendisini hemen her alanda olduğu gibi, yerel yönetimlerin yeniden yapılanmasında da göstermektedir. Yerel yönetimler, halka en yakın kamu yönetimi birimidir. Yerel yönetimlerin yeniden yapılanmaları, hizmet sunumlarını elektronik ortama yansıttıkları e-belediyecilik uygulamalarında da izlenebilmektedir.
Bu çalışmada, yeniden yapılanma, yerel yönetim, e-devlet ve e-belediyecilik kavramlarının açıklamaları yapıldıktan sonra; bilgi teknolojilerinden faydalanan yerel yönetimlerin hizmet sunumlarının, hem çalışan, hem de vatandaş odaklı olarak nasıl olumlu bir hale gelebileceğine dikkat çekilmektedir. Ülkemizdeki e-belediyeciliğe ilişkin bilgiler verilmiş, e-belediyecilik uygulamalarını yaygınlaştırmak ve teşvik etmek amacıyla, devlet ve diğer kuruluşlarca yapılan uygulamalardan söz edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Yerel Yönetimler, e-Belediye, Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma, Yönetişim
ABSTRACT
“Governance” perception of information age society, which has principles like participation, transparency, citizen focusing, accountability, is showing itself in reconstruction of local governments like in all areas. Local governments are the most close public units to society. The reconstruction of local governments can be seen in their e-municipality practices, where they reflect their service presentations to electronic environment.
In this study, after introducing reconstruction, local government, e-government and e-municipality concepts; it is advised how local governments can improve their service presentation both in terms of employees and citizens.
Information is given about e-municipality in our country and practices made by the government and other institutions to widespread and encourage e-municipality are mentioned.
Key words: Local Goverment, e-Local Government, Restructuring at Public Administration, Governance
GİRİŞ
Dünya ile entegrasyon, giderek her alanda artan bir uluslararası rekabeti de beraberinde getirmektedir. Devletlerin verdikleri kamu hizmetleri kapsamında kendilerini gözden geçirerek yeniden yapılanma fikirlerinin ortaya konması, bu rekabette geri kalmamak için yapılması gerekenlerin önde gelenlerindendir. Çünkü devlet-vatandaş, devlet-özel sektör ilişkilerinde daha az sorun yaşayan ülkeler daha hızlı büyüyebilmektedir.Bu nedenle kamu yönetiminde yeniden yapılanma, sürdürülebilir gelişme ve vatandaş odaklı hizmet anlayışının geliştirilmesi ve uygulamaya konulması , ülkemizin mutlaka gerçekleştirmesi gereken acil bir görevidir.
Kamu yönetiminde halkla en yakın ilişki içerisinde olan birim yerel yönetimlerdir. Son yıllarda, yerel yönetimlerde de değişim rüzgarları esmeye başlamış ve yerel ekonomik yapılanmaları ile de farklılaşma çabaları gözlenen yerel yönetimler, halka sundukları hizmetlerde iyileştirme sağlayabilmek için stratejiler geliştirmeye başlamışlardır. Yerel yönetimler, yerel halkın istek ve ihtiyaçlarını yerine getirme amacıyla oluşturulmuş kurumlardır. Dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan birisi, bu hizmetlerin yerine getirilmesinde halkın memnuniyetinin ne derece sağlanabildiğinin ölçülebilmesi ve düzeltici-önleyici faaliyetler geliştirilerek, vatandaş odaklı bir hizmet sunumu gerçekleştirilebilmesi dir.
Sayılan bu hedeflere ulaşabilmek amacı ile yerel yönetimlerin yapılarında belli farklılaşmalar ortaya çıkmıştır. Yönetim anlayışlarında değişim ve gelişimler sergileyen yerel yönetimler, bu anlayışlarını halka aktarabilmek adına bazı uygulama araçlarına başvurmaktadırlar. Çağımızın katılımcı, hesap verilebilirlik ilkesiyle donanmış, şeffaf ve müşteri memnuniyeti misyonlu yönetim anlayışını simgeleyen “yönetişim” olgusunun hayata geçirilme çabaları; kendisini yerel yönetimlerde uygulanan yerel gündem 21, toplam kalite yönetimi ve e-
belediyecilik gibi uygulamalarda da gösterebilmektedir.
1- YENİDEN YAPILANMA KAVRAMI ve YEREL YÖNETİMLER
Küreselleşme sürecini yaşayan çağımızda, halkın beklenti ve ihtiyaçlarına cevap verme görevinde olan kamu ve yerel yönetimleri, giderek yeniden yapılanma ve etkinliğin arttırılması çalışmalarına gereksinim duymaktadır. Küreselleşme konusunda önemli teorisyenlerden biri sayılan Giddens’a göre küreselleşme; “… geç modern dönem koşullarının yaşandığı, uzak yerlerin birbirleri ile ilişkilendirildiği, yerel oluşumların millerce ötedeki olaylarla biçimlendirildiği dünya çapındaki toplumsal ilişkilerin yoğunlaşmasıdır”1. Küreselleşme,
toplumsal değişmeyi açıklayabilmede kullanılan temel kavramlardan biridir. “Toplumsal değişme, modernleşme sürecine bağlı olarak yaşanan farklılaşmalarla şekillenmekte ve modernite döneminin sonuçlarına ilişkin tartışmalar küreselleşme kavramını gündeme getirmektedir”.2
Küreselleşme ile birlikte, yönetim anlayışları değişmekte ve bu değişim beraberinde yeni değerleri ortaya çıkarmaktadır. Bu yeni değerler, müşteri (vatandaş) için ürün kalitesini geliştirme, hizmet, çevrim zamanının ve maliyetlerin azaltılması olarak özetlenebilir.3
1 Anthony Giddens, The Transformation of Intimacy, Oxford:Basil Blacwell,1994
2 Nalan Yetim; “Küresel Üretim Yapılanmasına Kültürel Yanıtlar: Ulusal-Yerel?” Doğu Batı Düşünce Dergisi, Ankara,2002.Sayı:18,s.129-140
3 Henry Johansson,; Patrick Mchuch; A.John Pendlebury ve William A Wheeler III; Business Process Reenigineering: Breakpoint Strategies For Market Dominance, John Wiley and Sons., Chichester, 1993, s.4.
Yerel yönetimler; yöre halkının ihtiyaçlarını etkin bir biçimde karşılamak üzere, yerel topluluğa kamu hizmeti sağlayan ve yerel halkın kendi seçtiği organlarca yönetilen; yönetsel, siyasal ve toplumsal kurumlardır. 4 Varlık nedenleri, halkın güven ve desteğini sağlayarak, katılımcı, demokratik, halkın dilek, istek ve önerilerine dayalı hizmet sunmaktır. 5
Yerel yönetimler, yerel bir topluluğun ortak gereksinmelerini karşılamak amacıyla oluşturulan, karar organlarını doğrudan halkın seçtiği, demokratik ve özerk bir yönetim kademesi, bir kamusal örgütlenme biçimi olarak tanımlanabilirler. Bu birimlerin, devletin tüzel kişiliği dışında ayrı bir tüzel kişiliği, malvarlığı, kendine özgü gelir kaynakları bulunmaktadır.6
Yerel yönetimler, kamu yönetiminin vatandaşa en yakın birimleridir.Dolayısıyla, kamu yönetiminin bir öğesi olma kapsamında, yukarıda sözü edilen yeni değerlerin etkisini net bir şekilde gözlemleyebileceğimiz alanlardan sayılabilirler. Tam ve kapsayıcı bir tanım vermek oldukça güç olsa da kamu yönetimini, “kamu siyasalarının yürütülebilmesi için gerekli bireysel ve kümesel çabaların uyumlaştırılması” olarak görebiliriz.7 1982 anayasasının 127. maddesine göre Türkiye’de yerel yönetimlerin üç temel amacı vardır . Bunlar :
• İnsanların temel haklarının kullanılmasına imkan verilmesi
• Üretim ve tüketimde etkinlik
• Demokrasidir.
Bir ülkenin toplumsal gelişmesi, yerel yönetimlerin varlığı ve gelişme düzeyi ile yakından ilgilidir. Çünkü gelişim süreci tek bir bütün olarak gerçekleşir. Bu süreci parçalara ayırmak mümkün değildir. Toplumun emek, kaynak ve düşünce potansiyel gücünü mahalli ve ulusal kalkınma çabalarına aktarmaları, bütünsel kalkınmayı gerçekleştirecektir 8
4 Ahmet Ulusoy, Tekin Akdemir, Yerel Yönetimler, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2002.
5 Halil Nadaroğlu,Mahalli İdareler, 3.Bası, Beta Basın Yayın, İstanbul 1986.
6 Ömer Bozkurt,Tuncay Ergun, Kamu Yönetimi Sözlüğü, TODAİE Yay., Ankara, 1998.s:259
7 Tuncay Ergun, “Postmodernizm ve Kamu Yönetimi”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt.30, Sayı.4, Aralık, 1997, ss.4-5.
8 Ruşen Keleş, Yerinden Yönetim ve Siyaset, Cem Yayınları, İstanbul, 1992.s:17
Yeniden yapılanma, örgütlerin etkinliklerini sürdürmelerini olumsuz etkileyen her çeşit üretim azalmasına ve kaybına karşı koymanın yollarından biridir.
Yapılanmaya sistem yaklaşımı bakış açısıyla bakıldığında, sistemi oluşturan tüm unsurlar arasındaki ilişkiler ağı olarak görülebilir.9
Kamuda yeniden yapılanma sadece, bu kesimdeki kamu kurum ve kuruluşlarının örgütsel yapılarının değiştirilmesi gibi basit bir işlem olarak görülmemelidir. Aksine, çok yönlü bir çalışma şeklinde ele alınmalıdır. Bu yönler arasında kamu kuruluşlarının; amaçlarında, görevlerinde, görevlerin bölüşümünde, örgüt yapılarında, personel sistemlerinde, kaynaklarında,
yöntemlerinde, mevzuatında, haberleşme ve halkla ilişkiler sistemlerindeki mevcut aksaklıkları ve eksiklikleri kişi ya da uzun vadede, geçici ve sürekli nitelikteki düzenlemelerini amaçlamış bir bütün olarak görmek gerekir.10
Kamu yönetiminde egemen olan "organizasyon ve yöntem" anlayışı, yerini giderek "toplam kalite" ve "müşteri memnuniyeti" hedefleriyle iş gören ve paydaşların katılımına dayanan verimlilik yönetimi anlayışına bırakmış; yönetim üzerinde giderek daha çok rol oynayan ve beklentileri artan yurttaş, memnuniyeti hedeflenen "müşteri" olarak görülmeye; kamu idarelerinin faaliyetleri de kalite standartları sürekli yükseltilmesi gereken "hizmetler" olarak kabul edilmeye başlanmıştır11. Ülkemizde de toplumun, yönetim sisteminden beklentilerinde önemli değişmeler meydana gelmiştir. Toplum, yönetimin üstlendiği hizmetleri, kaynakları etkin ve verimli kullanarak üretmesini beklemektedir. “Sosyal fayda olduğu sürece hizmet devam eder”, ilkesinden hareket eden kamu yönetimi açısından çağdaş yönetim ilke esas ve uygulamaları daha fazla önem taşımakta dır 12.
Kamu yönetimi, etkililiğe, verimliliğe ve vatandaşın ihtiyaçlarını tatmine yönelik yönetsel uygulamalara başvurmak durumundadır.
9 Kadir Ardıç, Türker Baş; “Kamu Yönetiminde Sürekli Gelişme Aracı Olarak Toplam Kalite Yönetimi ve Uygulama Aşamaları”, 8.Ulusal Kalite Kongresi, 2000’li Yıllar ve Toplam Kalite Yönetimi, 3-4 Kasım.1999, İstanbul
10 A. Hayrettin Kalkandelen, “Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma (Süreç ve Aşamalar)” , Türk İdare Dergisi, Yıl.70, Eylül, Sayı.420, 1998, ss.98-99
11 Özgür Uçkan,E-Devlet, E-Demokrasi ve E-Yönetişim Modeli: Bir İlkesel Öncelik Olarak Bilgiye Erişim Özgürlüğü, Stradigma.com. Aylık Strateji ve Analiz E-Dergisi, Haziran 2003, Sayı:5
12 Azim Öztürk, “Türkiye’de Kamu Hizmetlerinin Karşılanması Sürecinde Karşılaşılan Yönetim Sorunları ve Çözüm Önerileri”, Türk İdare Dergisi, Yıl.68, Haziran, 1996, sayı.411, s.146.
Gelişmekte olan ülkelerde yaşanan hızlı kentleşme sürecinin taşıdığı özellikler ve günümüz toplumunun yükselen değer olarak gördüğü “ yönetim“ kavramı ve bu kavramın içerdiği katılımcı, saydam, demokratik, insan ve hizmet odaklı yönetimler, yerel yönetim felsefesiyle uyuşmaktadır 13.
İyi yönetişim; devlet yönetiminde temsil, katılım ve denetimin, etkin bir sivil toplumun, hukukun üstünlüğünün, yerinden yönetimin, yönetimde açıklık ve hesap verme sorumluluğunun, kalite ve ahlakın, kurallar ve sınırlamaların, rekabet ve piyasa ekonomisi ile uyumlu alternatif hizmet sunum yöntemlerinin ve nihayet dünyada gerçekleşen dijital devrime (yeni temel teknolojilerdeki gelişmelere) uyumun mevcut olduğu bir siyasal ve ekonomik düzeni ifade etmektedir14 Ayrıca, bilişim teknolojileri ve internet sayesinde yönetime geniş kesimlerin katılımı sağlanacak böylece demokrasi daha etkin olarak uygulanabilecektir.
2- E-BELEDİYECİLİK KAVRAMI ve YEREL YÖNETİMLERİN HİZMET SUNUMUNDAKİ YERİ
Sürekli gelişen bilişim teknolojileri, yerel yönetimlerin çok yönlü hizmet verme gereksinimleri doğrultusunda yeni ufuklar açmakta ve problemlere uygun çözümler sunabilmektedir. Bunların başında belediyelerin tanıtım, ilke ve hizmetlerini elektronik ortama yansıttıkları “e-belediye” kavramı gelmektedir. E-Belediye; kente ilişkin verilerin güncel teknolojiye dayalı bilişim teknolojileri destekli çalışmalarla yönetilerek bu verilerden kent ve toplum yararına çeşitli bilgiler üretilmesi ve etkin bir biçimde vatandaşın hizmetine sunulmasıdır. 15
Bilgi toplumu sosyologu Manuel Castells, "küresel ağ etkisi"nin yarattığı paradigma dönüşümünü şu sözcüklerle karakterize etmektedir: "Küreselleşme, hükümetleri, kültürleri ve kurumsal yapıları farklı biçimlerde birbirlerine bağlayan, enstrümantal bir enformasyon ağıyla harekete geçirilmektedir."16 Bu anlayışla, siyaset ve yönetim de "enformasyonel" hale gelmektedir. İşte "e-belediyecilik" kavramı da bu çerçevede ortaya çıkmaktadır. E-belediyecilik ortamında; belediye-diğer kamu kurumları, belediye-vatandaş ve vatandaş-vatandaş arasındaki bilgi akışında ve “haberdarlık” miktarında ciddi bir artış gözlenebileceği açıktır. Yönetimin elektronik ortama geçişi ile kurumlar arasındaki etkileşimin ön plana çıkacağı bir gerçektir.
13 Kemal Görmez,Yerel Demokrasi ve Türkiye, 2. Baskı, Vadi Yayınları,Ankara, 1997
14 Coşkun Can Aktan, İyi Yönetişim, KalDer 7. Toplam Kalite Yönetimi Makale Yarışması, 2002,
www.canaktan.org.tr
15 H.Burçin Henden “Yerel Yönetimlerde Uygulanan Toplam Kalite Yönetiminin “e-Belediyecilik” Kavramı İle Bağlantısının İrdelenmesi”, Yapı ve Kentte Bilişim’04 Kent’te-Dönüşüm, e-belediyecilik, e-mühendislik ve e-
kentlilik 3. Ulusal Kongresi, 02-03 Aralık 2004, Ankara.
16 Manuel Castells, Globalization & Identity İn The Network Society, Prometheus, Vol.4, 2000
Çünkü, kurumların iş süreçleri , e-belediyecilik uygulamaları sayesinde, sadece kendi bünyelerinde olup bitivermekten çıkıp, çağımız yönetişim anlayışının ışığında , şeffaf ve hesap verebilir bir kimliğe bürünebilmektedir.
E-belediyeciliğin diğer yönleri ile açıklanmasına geçmeden önce, kamu yönetiminin geneline bakıldığında, e-belediyeciliğin başlangıcı olarak da görülebilecek “e-devlet” kavramına bir göz atmak gereklidir. Farklı açılardan ele alınan tanımlamalardan bazılarını sıralarsak;
• "Kamu hizmetlerinin, vatandaşlara, çalışanlara ve iş ortaklarına bilişim teknolojileri vasıtasıyla ulaşmalarını ve bundan yararlanmalarını sağlayan organizasyon."
• "Bilgisayar sistemleri ve yazılımları ile desteklenen ve kesintisiz olarak günün 24 saati, haftanın 7 günü, yılın 365 günü çalışan kamu organizasyonlarının bütünü."
• "Devletin vatandaşlara karşı yerine getirmekle yükümlü olduğu görev ve hizmetler ile vatandaşların buna karşılık devlete karşı olan görev ve hizmetlerinin karşılıklı olarak elekronik iletişim ve işlem ortamlarında kesintisiz ve güvenli olarak yürütülmesi."
• "Kamu kuruluşları, vatandaşlar ve ticari kurumlar arasındaki bilgi, hizmet ve mal alışverişlerinde teknolojinin kullanılmasıyla performansı ve verimlilik artışını hedefleyen devlet modeli." dir. E-devlet, sürekli takip ve denetim isteyen yeni bir yaşam biçimi olarak ifade edilmektedir.
Dolayısıyla, e-devlet sanıldığı gibi sanal bir devlet olmayıp, gerçek hayattaki devletin, teknoloji olanaklarını kullanarak çağın gereklerine uygun olarak yeniden yapılandırılması halidir.17
E-devlet, ilk bakışta her ne kadar kamu hizmetlerinin elektronik ortama taşınması faaliyetinin bir sonucu olarak görünse de, aslında daha derin bir ifade söz konusudur. Devletin elektronikleşmesinde, bilgi ve iletişim teknolojileri gerçek anlamda birer araç niteliğindedir. Temel hedef ise, bilgi işleme kapasitesi arttırılmış, acil karar alabilen ve ihtiyaçlara hızlı cevap verebilen bir devlet-yönetim yapısının oluşturulmasıdır .18
E-Devlet (genelde e-devletten yola çıkılarak özelde e-belediyecilik ) oluşumundaki diğer bir öncelik; yönetimin vatandaşa sanal ortamda sunacağı hizmetlerin yalnızca bilgilendirmek düzeyinde kalmaması ve vatandaşın, kişisel başvuru, denetim, sonuç alabilme, eğitim, karar süreçlerine katılım sağlaması, güvenlik, sağlık ve benzeri konularda da devletten servis
17 Hilal Yıldırır , Elif Karakurt, E-Devlet Ve Uygulamaları, http://www.isguc.org, E-düşünce, Cilt:6, Sayı:1, 25.12.2004
18 Milli Emlak Genel Müdürlüğü. "E-Devlet", http://www.milliemlak.gov.tr,20.12.2004 alabilmesidir. Yönetim bu servislerin sağlanmasında şu unsurları öncelikli olarak belirlemek ve
gözetmek zorundadır:
• Vatandaşların sanal ortamda hangi servis sağlayıcılar aracılığı ile başvurularını yapabileceklerinin belirlenmesi
• Başvuru belgelerinin bilgisayar ortamındaki biçimlerinin hangi standartlarda olacağının belirlenmesi,
• Başvuruların içerik yeterliliğinin otomatik kontrolünün yapılarak, başvuru kabulü ile işlem zamanlarının başvurana bildirilmesi,
• Devlet ve vatandaş arasındaki haberleşme güvenliğinin yeterince sağlanması,
• Hizmet sunmada Devletin yetkilendireceği özel kuruluşların yeterince saydam ve kontrol edilebilir olması.19
Elektronik devletin(e-devlet) önemli bir parçası olarak düşünülmesi gereken elektronik belediyecilik(e-belediye) belediyelerin hemen her açıdan (hizmet, yönetim anlayışı, yeni istihdam olanakları vb) ülke kalkınmasına katkılarını artıracak kapsamlı bir projedir. Bu proje çerçevesinde çağımızın vazgeçilmez teknolojisi olan internetin yerel halkın kullanımına sunulması öngörülmektedir. Bu yolla belediye-yerel halk arasında karşılıklı iletişim ve bilgi alışverişi yolu ile kaliteli hizmet sunumu ve yerel demokrasinin geliştirilmesi hedeflenmektedir.
Yerel halka hizmet üretme sorumluluğu ile donatılmış olan belediyelerin bu sorumluluğunu yerine getirebilmesi noktasında teknolojik gelişmeleri kurumsal işleyişe aktarmaları gerekmektedir.20
Yerel yönetimler, halka en yakın yönetim birimi olarak gerek yönetimsel (vatandaşlara bilgi sağlama ve hizmet götürme), gerekse siyasi (bir demokrasi okulu olma) işlevler yerine getirmektedirler.21 Yerel yönetimler, e-belediye uygulamasına geçişte belli faydalar elde etme fikrinde olmalı ve uygulama stratejilerini bu yönde belirlemelidirler. Bunlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:
19 Türkiye Bilişim Şurası,E-devlet Çalışma Grubu Raporu, 10-12.Mayıs.2002, Ankara
20 Uğur YILDIRIM, Şerif ÖNER, Bilgi Toplumu Sürecinde Yerel Yönetimlerde Eğitim-Bilişim Teknolojisinden Yararlanma : Türkiye’de E-Belediye Uygulamaları, The Turkish Online Journal of Educational Technology -
TOJET January 2004 ISSN: 1303-6521 Volume 3, Issue 1, Article 8
21 Mete Yıldız, Yerel Yönetim ve Demokrasi. Çağdaş Yerel Yönetimler,1996, 5(4): 3-15.
• Yerel halka sunulacak hizmetlerin , geleneksel kamu yönetimi anlayışı olan mesai saatlerinin dışına çıkararak 7 gün 24 saat haline getirebilmek,
• Dünya ile bütünleşme bakış açısıyla ele alındığında, yerel yönetim hizmetlerinin internet ortamına yansımasıyla, sözü edilen hizmetlerin izlenebilirliğinin yerelden dünyaya açıldığını algılayabilmek,
• Bürokratik evrak yoğunluğunu azaltabilmek,
• Vatandaşların bazı bilgileri elektronik ortamda alabilme özgürlüğü dolayısıyla, çalışanların yoğunluğunun azalmasını sağlayabilmek,
• Hem çalışanlar, hem de vatandaşlar açısından , yapılacak işlemler bazında zaman tasarrufu sağlayabilmek,
• Belediye-Vatandaş ilişkilerinin güçlendirilmesini sağlayabilmek,
• İş yoğunluğunun belli bir miktar azalması ve iş süreçlerinin daha düzenli hale gelebilmesi nedeniyle, çalışan memnuniyetini sağlayabilmek,
• Kent gündeminin rahatça izlenebilmesini sağlayabilmek,
• Kent verilerine ilişkin bilgilerin daha rahat toplanabilmesini sağlayabilmek,
• İnternet ortamında yapılacak anketler sayesinde, halkın beklenti, talep ve şikayetlerini daha rahat öğrenebilmek.
Yönetimde iyileşme, sunulan gerçek hizmetler üzerinde de iyileştirici etkiler yapar. "İnternete taşınma"nın hizmetleri değil yönetimi taşımak anlamına geldiğini açıkça ortaya koymak, belediyeler özelinde kent bilgi sistemlerinin gerçekçi ve doğru biçimde algılanmasını, tasarlanmasını ve beklentilerin buna uygun formüle edilmesini sağlayacağı için büyük önem taşımaktadır.22
Yerel yönetim sistemi içinde en ağırlıklı yere sahip olan belediyelerde, diğer herhangi bir örgütte olduğu gibi, süreç beş aşamalı ilerlemektedir.23
1. Bilgisayarlaşma
2. Otomasyon
3. Internet kullanıcılığı
4. Web site kurma
22 Birgül Ayman Güler; Argun Akdoğan ve Hakan Oktay.; Yerel Yönetimler ve Internet, “Türkiye’yi Internete Taşımak Konferansı,Kasım-2001,İstanbul, www.inet.tr.org.tr/inetconf7/Sunum/yerelyonetim.doc
23 YERELNET, www.yerelnet.org.tr/yerelbilgi,25.12.2004
5. Yönetimi internete taşıma
Tablo: Klasik Yerel Yönetim İle E-Belediyecilik Anlayışının Karşılaştırılması
E-belediyeciliği, teknolojik gelişmelerin hızla değiştirdiği dünyada, gelişen teknolojileri kullanarak, insana hizmet etmenin ve şeffaflaşmanın temelini teşkil eden çağdaş belediyecilik anlayışı olarak tanımlayabiliriz. E- belediyecilik sadece birkaç tuştan ibaret, mekanik bir sistem değildir. Şeffaf ve denetleyici bir yapıdır. Bu aynı zamanda yerel yönetimlerin daha çoğulcu olmasının bir yoludur. Mekana hapsedilmiş hizmet tarzının, mekan dışına çıkarak 7 gün 24 saat istenilen bilgiye en kısa ve de hızlı şekilde ulaşmayı amaçlamaktadır. Dijital ortamlara yazılan bilginin, kağıt kullanımının yerine geçtiği bir sistemdir.24
Modern dünya, vatandaşların yerel yönetim hizmetlerinden faydalanmak ve işlerini halletmek için belediye kapısına gitmek zorunda kalmadığı bir sisteme doğru hızla ilerlemektedir. Özellikle iletişim alanındaki teknolojik ilerlemeler, hayatın organizasyonunu hem yönetim, hem de vatandaş için çok kolaylaştırmaktadır. Bugün kimi gelişmiş batı ülkelerinde vatandaşlar yönetimle olan işlerinin %50’den fazlasını internet üzerinden yapılabilmektedir. Bu oranın hâlâ %3’ler civarında olduğu ülkemizde bu konuda ciddi çalışmaların yapılması gerektiği ortadadır. Son yıllarda ülkemizde de uygulamaları görülen “e-belediyecilik” anlayışının yaygınlaştırması katılımcı kamu yönetimi anlayışının yansıması açısından göz ardı edilmemesi gereken bir uygulamadır.
KLASİK YEREL YÖNETİM ANLAYIŞI
E-BELEDİYECİLİK UYGULAMALARINI DA İÇEREN YENİ YÖNETİM ANLAYIŞI
Paylaşılmayan idari karar almalar
Alınan kararların elektronik ortamda paylaşımı
Uzun bürokratik iş akışı
Hızlı ve seri elektronik süreç
Halka ilişkin kararların, konuya dair fazla bilgi toplanmasına gerek görülmeden, yöneticiler tarafından verilmesi
Yerel halk dilek ve önerilerinin anket, şikayet, beyaz masa vb.. yöntemlerle toplanarak değerlendirilmesi ve hizmet sunumu
Yönetim-Vatandaş ilişkisi
Hizmet Sunan-Müşteri ilişkisi
Yetkili birimlere başvurmada süreç zorluğu
Erişilebilirliğin ve sürekli gelişmenin ilke edinilmesi
Diğer kamu kurumlarla olan ilişkilerde uzun bürokratik süreçler
Kurumlar arası entegrasyon ve etkinlik
Bürokratik denetleme
Bireysel katılımcılık ve performans ölçümü
24 Aliağa Belediyesi internet sayfası, İnteraktif Sistem ve E-belediyecilik, http://www.aliaga-bld.gov.tr , 05.01.2005
2. Cİ BÖLÜM İLE DEVAM EDECEKTİR
..
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder