Trump-Avrupa Birliği ve İsrail-Filistin Uyuşmazlığı.
21.09.2018
Taylan Özgür Kaya
ABD Başkanı Donald Trump’ın son dönemde izlediği politikalar neticesinde ikili ticari ilişkiler, İran ile yapılan nükleer anlaşma gibi meselelerde ABD ve AB (Avrupa Birliği) arasında yaşanan ayrışma Trump’ın Kudüs’ü İsrail Devletinin başkenti olarak tanıma ve Tel Aviv’deki ABD büyükelçiliğini Kudüs’e taşıma kararı sonrasında yeni bir boyut kazanmıştır.
Batı Avrupalı devletlerin o dönemki ismiyle Avrupa Topluluğu (AT) çerçevesinde Arap-İsrail ya da İsrail-Filistin Uyuşmazlığının çözümüne yönelik ortak bir politika geliştirmeye başladığı 1970’li yılların başlarından itibaren AB ve ABD’nin sorunun çözümüne yönelik politikaları bazı dönemlerde tam bir uyum içindeyken bazı dönemlerde de ayrışmıştır. Trump’ın son Kudüs kararı sonrasında AB’nin Kudüs’ün statüsünün tek taraflı olarak değiştirilmesine karşı koymuş olduğu tavır ve Kudüs’ün hem Filistin hem de İsrail devletinin başkenti olacağına dayalı iki devletli çözüme olan bağlılığı iki aktörün uyuşmazlığa yönelik yaklaşımlarındaki yeni bir ayrışmayı gözler önüne sermiştir.
Bu çalışma, 1970’li yılların başlarında bu yana her iki aktörün sorunun çözümüne yönelik yaklaşımlarındaki benzerlik ve ayrışmaları göz önüne seren bir analiz sunmayı amaçlamaktadır. İlk bölümde 1970’li ve 1980’li yıllarda Batı Avrupalı devletlerin AT çerçevesinde ABD’den bağımsız ortak bir politika hatta 1980’lerin başında barış inisiyatifi geliştirme çabaları ve ABD, İsrail ve Arapların buna yönelik tepkileri ele alınacaktır.
İkinci bölümde 1990’lı yıllarda Madrid Konferansı ile başlayan barış süreci ve 2000’li yıllarda Orta Doğu Dörtlüsünün oluşturulması ile AB ile ABD’nin soruna yönelik yaklaşımlarındaki yakınlaşma ele alıcaktır.
Son bölümde ise Trump’ın Kudüs kararı sonrasında Birlik ve ABD arasındaki ayrışma ve bunun Orta Doğu’da halen askıda bulunan barış sürecinin geleceğini nasıl etkileyeceği üzerinde durulacaktır.
http://orsam.org.tr/tr/trump-avrupa-birligi-ve-israil-filistin-uyusmazligi/
***
