İNGİLTERENİN KÜRT KORÜDORUNA MEVZİLENMESİ., BÖLÜM 4
2. Kıbrıs ve Doğu Akdeniz Faktörü
Koridor sacayaklarından biri de Kıbrıs ve Doğu Akdeniz’in güvenliği meselesidir. Irak ve Suriye’deki operasyonlar bu bölgeden yürütülmektedir. Doğu Akdeniz’de yaşanan gelişmeleri yok sayarak koridor meselesini anlamak mümkün değildir. Dolayısıyla birkaç cümleyle olsa da Doğu Akdeniz meselesinden bahsetmek gerekir.
IŞİD’e karşı yürütülen hava operasyonlarından dolayı Doğu Akdeniz büyük devletlerin operasyon merkezi haline geldi. Bölgede birçok devletin uçak gemileri, fırkateynleri ve denizaltıları bulunuyor. Rusların, Lazkiye ve Tartus limanlarında kapasitesini arttırması, İngiltere ve ABD’yi tedirgin etmiş durumda. Bölgede teknik kapasite olarak Amerikan donanması daha güçlü bir durumdayken İngilizlerin de Kıbrıs’ta iki üssü bulunuyor. Kıbrıs’ta ve Doğu Akdeniz’de etkinliğini kaybetmek istemeyen İngilizler Doğu Akdeniz’in güvenliği konusunda adımlar atıyor. 17 Aralık 2015’te Yunan ve İngiliz akademisyen ve askerler Doğu Akdeniz’in güvenliği konusunda bir konferans düzenlediler. Konferansta Rusların Akdeniz’deki rolü en çok kaygı duyulan konu olarak ön plana çıktı.
Eylül ayında Nikos Anastasiadis ile görüşme yapan David Cameron, İngiltere’nin adada daha fazla garantör olmak istemediğini belirtti. Cameron, garantörlük meselesinin Kıbrıslılara ait bir mesele olduğunu söylerken adadaki İngiliz üsleriyle ilgili ise herhangi bir değişiklikten bahsetmedi. Bu haber adanın Kuzey’inde kaygıyla karşılanırken Rum kesimi olayı sevinçle karşıladı. Bölgede enerji konusunda yaşanan gelişmeler, Mısır ve İsrail’de bulunan gaz yatakları ve Kıbrıs açıklarında devam eden çalışmalar Doğu Akdeniz’i Avrupa’nın alternatif enerji koridoru haline getirdi. Fakat mevcut siyasal düzlemde bu enerji koridorunun güvenliğini sağlamak hayli güç olarak gözüküyor. Suriye’de IŞİD’in varlığı, Kıbrıs’ta İngilizlerin istediği çözümün bir türlü gerçekleşmeyişi ve Doğu Akdeniz’de Rusların varlığı enerji koridorunu ve Doğu Akdeniz’i güvensiz hale getiriyor. İngiltere, ABD ve Avrupa Birliği, yıllardır Kıbrıs sorunu konusunda Türkiye’ye çözüm için baskı yapıyor.
Bu ülkeler Kıbrıs kahramanı Rauf Denktaş’ın tasfiyesi için yıllarca uğraşmışlardır. Zaten malum olan bu çabaların medyaya yansıması da Avrupa Birliği Türkiye temsilcisi Karen Fogg’un e-postalarının gün yüzüne çıkarılmasıyla olmuştur. 2002 senesinde kitap haline getirilen Karen Fogg’un e-postalarında Fogg Denktaş için şu ifadeleri kullanıyor ve itibarsızlaştırma operasyonları başlıyor:
“Bana göre bundan sonra izlenecek yol, Kuzey Kıbrıs’ta Türklerin sesi olan Denktaş’ın itibarını azaltmak ve onun Ankara’daki hiyerarşi ile Askeri teslim ettiğini AB’ye göstermektir”
Avrupa Birliği ve ABD, Kıbrıs’ta Denktaş’ı itibarsızlaştırıp yerine İngiliz hayranı Mehmet Ali Talat’ı getirmişlerdir. Mehmet Ali Talat, Kıbrıs sorununun çözümünde İngiltere ile içli dışlıdır. İngilizlerin çözüm konusunda çabalarını “samimi” bulan Talat, 2010 senesinde verdiği bir röportajda “eğer Annan planı uygulanabilseydi Kıbrıs sorunu çoktan çözülmüştü” diyordu. Kıbrıs sorunu çözülseydi Türk askeri adadan çekilecekti diyen Talat, kendisine yöneltilen çözüm konusunda taviz veriyor eleştirilerine de “taviz vermiyorum, pazarlık ediyorum” diyordu. Kıbrıs sorunun çözümünde batılıların artık zaman kaybına tahammülü kalmadığı için tekrar devreye sokulan Talat, 14 Haziran 2015 tarihinde Cumhuriyetçi Türk Partisinin başkanlığına tekrar seçildi. Talat yaptığı konuşmada, “Kıbrıs’ın birleşmesiyle yaptığımız hatalar azalacak” diyordu. Milletvekili olmadığı için Başbakan olamayan Talat’a hükümetin gölge liderliği pozisyonu düşüyordu.
İngilizlerin ve Amerika’nın Ortadoğu’da bir Kürt koridoru oluşturabilmesi için koridorun ucunun güvenli olması gerekir. Kıbrıs’ta çözüm gerçekleşmeden ve Doğu Akdeniz’de ABD ve İngiltere için istikrar sağlanmadan oluşacak koridorun güdük kalması muhtemeldir. Dolayısıyla Kıbrıs sorununun acilen çözülmesi gerekmektedir. Buradaki aciliyet Kıbrıslı Rum ve Türklerin refahı için değil Doğu Akdeniz ve Ortadoğu petrollerinin güvenliği içindir.
Ek bir bilgi olarak vermek istediğimiz bir başka husus da şudur, İngiliz emperyalizmi Türkiye ve Ortadoğu’da olduğu gibi Kıbrıs’ta da tarikatları kullanmaktadır. Bu tarikatların etkisi Türkiye’ye de uzanmaktadır. Kamuoyunda Şeyh Nazım Kıbrısi olarak bilinen şahıs hayatı boyunca İngiliz kraliyet ailesinin Müslüman olduğunu ve Kuran’a inandığını söyleyerek İngiliz emperyalizmini Müslümanlar nazarında sevimli göstermeye çalışmıştır. Müslümanlar için yeni halifelik modeli yaratmak isteyen ve Müslümanları “Yeni Osmanlıcılık” fikriyatına inandırmak isteyen emperyalizm özellikle İngilizler Şeyh Nazım Kıbrısi gibi birçok “dindar” görünümlü ajanı kullanmaktadırlar.
2.1. Kıbrıs ve Doğu Akdeniz Faktörünün Türkiye’ye Etkisi
Kıbrıs meselesi, Türkiye’yi doğrudan etkileyen bir meseledir. Kıbrıs’ta gerçekleşen her şey, varılan her mutabakat ve çözülemeyen her sorun Türkiye’yi ilgilendirmektedir. Oluşturulacak koridor için batılı devletler Kıbrıs ve Doğu Akdeniz sorunlarının bir an evvel çözümünü istemektedirler. Bu nedenle her fırsatta Türkiye’yi sıkıştırmakta ve zor durumda bırakmaktadırlar. Denktaş’ın tasfiye edilmesi, Annan planının Türk tarafındaki halka kabul ettirilmesi ve Türk Deniz kuvvetlerine yapılan bütün kumpaslar Kıbrıs konusunda Türkiye’yi diz çöktürebilmek için yapılmıştır. Bu faaliyetleri gerçekleştirirken Türkiye’deki dostlarından da yararlanan batı dünyası bilmektedir ki “Kürt sorunu”, “Kıbrıs meselesi” ve “Ermeni soykırımının kabulü” meseleleri birbirleriyle alakasız gözükse de birbirine bağlı meselelerdir ve birinin çözülmesi halinde diğerleri de “domino taşı” etkisiyle çözülecek ve Türkiye teslim alınacaktır. Milli orduya kumpas kurulmasındaki amaç budur. Türkiye Cumhuriyeti, Ege Denizinde Yunanistan’ın Türk adalarını işgali, Kıbrıs ve Doğu Akdeniz’deki çözümsüzlük hali, Suriye ve Irak’ta büyüyen Kürt koridoru tehdidiyle çevrelenmektedir. Bu minvalde Kıbrıs meselesinin önemi her zamankinden daha fazladır. Çünkü Kıbrıs giderse Türkiye gider!
3.SONUÇ
Batı dünyasının Ortadoğu üstüne planları 19. Yüzyılın başlarından itibaren vardır. Osmanlı’nın çöküş dönemiyle başlayan sürede İngilizler kendi adlarına önemli başarılar elde etmişlerdir. Birinci Dünya savaşı sonrası bölgenin hakimi durumunda olan İngiltere’nin Türk toprakları üzerindeki planları Anadolu direnişine takılmıştır. İkinci dünya savaşından sonra bölgedeki etkinliğini ABD’ye devreden İngiltere izlediği politikalarla ABD ile aynı çizgide yer almıştır. Soğuk savaşın bitmesiyle bölgede “Kürt” kartını görünür bir şekilde devreye sokan bu devletler Ortadoğu’da İsrail’in güvenliğini sağlamak ve Irak petrolünün kontrolünü ele almak için bir “Kürt” devleti kurmak istemektedirler. I. Körfez savaşı bölgede Kürt etnisitesinin kuvvetlenmesine yol açmış ve 36. Paralelin kuzeyinde Kürtler güç kazanmışlardır. Bu bakımdan I. Körfez savaşı, kurulması planlanan “Kürt devletinin” emekleme dönemi olarak adlandırılabilir. 2003 Irak savaşıyla birlikte Kürtler bölgede batılıların bir numaralı müttefiki haline gelmişlerdir. Saddam’ın devrilmesiyle oluşan otorite boşluğunu iyi değerlendiren Kürtler emekleme sürecinden yürüme sürecine geçerek “bağımsız Kürt devletinin” kurulması yolunda daha büyük adımlar atmışlardır. Özellikle İngiliz ve Amerikan diplomasisi Kürtleri meşru göstermek için her türlü çabayı göstermişlerdir. Arap Baharıyla beraber başlayan yeni dönemde batı dünyası Ortadoğu’ya yeni şeklini vermek için “demokrasi, özgürlük, barış” gibi anahtar kelimeleri kullanarak rejimleri değiştirmeye çalışmışlardır. Suriye’de başlayan karışıklıklarda müdahil konumda olan batılı devletler, Esad rejimine karşı “ılımlı muhalifleri” silahlandırmıştır. Ilımlı muhaliflerin bazıları radikalleşerek Suriye’de terör estirmiş ve insanlık tarihinin en büyük göç hareketlerinden birine neden olmuşlardır. 2013 sonlarında ortaya çıkan Irak Şam İslam Devleti, İngiliz siyasetinin bölge üzerindeki politikalarında değişimlere sebep olmuştur. Artık temel hedef bölgenin IŞİD’den temizlenmesi ve ılımlı muhaliflerle “seküler” bir Suriye’nin kurulmasıdır.Krizin başladığı ilk günlerde tartışılan tampon bölge fikrini en çok İngilizler desteklemiş ve Amerikalıların sıcak bakmaması sonucu bölge kurulmamıştır. Tampon bölge IŞİD’e karşı tekrar gündeme getirilmiştir. Bölgenin Suriye komutasının İngilizlerde ve Irak komutasının Alman ve Fransızların elinde olacak olması Türkiye’nin güneyden çevreleneceği anlamına gelmektedir.
IŞİD terörüyle boşalan bölgeler zaman içinde Suriye’deki Kürt gruplarla IŞİD’in çatışma sahası haline gelmiş ve Kürtler, Suriye’nin kuzeyine doğru ilerleme fırsatı bulmuşlardır. IŞİD’in sadece Suriye’de değil dünyanın birçok bölgesinde terörist eylemler yapması dünyanın dikkatini bu bölgeye çekmiş ve IŞİDle savaşan Kürt gruplar meşru muhatap haline gelmişlerdir. IŞİD’i ve diğer muhalif grupları İngiltere ve ABD’nin bizzat oluşturup finansal olarak desteklediği iddia edilmiş ve Kürt grupların IŞİD terörüne karşı savaşarak Suriye’nin kuzey toprakları için “doğal varis” haline getirilmesi hedeflenmiştir.
Suruç saldırısından sonra yeniden palazlanan PKK terörüne karşı Türkiye operasyonlara başlamış ve bu operasyonlar batı kamuoyunda tepkiyle karşılanmıştır. ABD’nin kara gücüm dediği Kürt grupları terörist olarak niteleyen Türkiye’ye karşı pek çok girişim başlatılmış ve Türk Silahlı Kuvvetlerinin iradesi kırılmaya çalışılmıştır. TSK’nın azmi sayesinde İngiliz hükümeti, Türkiye’nin yanında yer aldığını belirten açıklamalar yapmak zorunda kalmıştır. Buna karşın bölgede İngiliz ajanların varlığı tespit edilmiş ve bu ajanlar tutuklanmışlardır. İngiltere ve ABD’nin, Türkiye’de yürüttüğü psikolojik savaşta en etkin kurumlar dernekler, sivil toplum kuruluşları ve bazı akademisyenlerin katıldığı inisiyatifler olmuştur. Eğitim konusuna önem veren İngiltere’de Prens Edward bizzat Türkiye’ye gelerek İngiliz okullarını ziyaret etmiş ve İngiltere’nin düzenlediği burs programlarını yerinde teftiş etmiştir. Özellikle burslar ve yurtdışı yüksek lisans/ doktora programları batılı devletler tarafından çok önemsenmektedir. Yurtdışında eğitim alan insanların kendi ülkelerine döndüklerinde batılı ülkelerin yaşam tarzını da beraberlerinde götürmeleri hedeflenmiştir. Örneğin Exeter Üniversitesinde eğitim alan kişilerin ülkelerine döndüklerinde kritik mevkilerde görev alabildiklerini gözlemlemekteyiz. Nitekim son yıllarda yurtdışında eğitim alan birçok akademisyen ( herkesi itham altında bırakmıyoruz elbette) Türkiye’nin aleyhine faaliyetlere girişmişlerdir. PKK terörünün önünde dahi kalkan olmaktan erinmeyen bu akademisyenler “ Kürt Koridorunun” psikolojik zeminini hazırlamaktadırlar. Öyle ki Ermeni meselesinden, Kıbrıs’a kadar bütün kritik meselelerde Türkiye’nin karşısında yer alan bu akademisyenlerin lügatından “emperyalizm” sözcüğü silinmiştir. Amerika’nın, İngiltere’nin binlerce kilometre öteden gelip ülkeleri karıştırmasına ses çıkarmayan bu akademisyenler Türkiye’nin kendi sınırları içerisinde operasyon yapmasına razı gelememektedirler.
Daha önce de bahsettiğimiz gibi “Kürt koridoru” üçayaklı bir projedir. Irak, Suriye ve Türkiye’nin etkisiz hale getirilerek burada bağımsız bir Kürt devleti kurmak isteyen emperyalizm, koridorun bekası için Kıbrıs ve Doğu Akdeniz’in güvenliğini de önemsemektedir. Rusya’nın bölgeye gelmesiyle denklemleri alt üst olan batılılar Kıbrıs meselesinin bir an evvel çözülmesini istemektedirler. Doğu Akdeniz için de girişimlerini sürdüren İngiltere, bölgede Rumlarla konferanslar düzenleyerek bölgenin geleceğini tayin etmeye çalışmaktadırlar. Kıbrıs ve Doğu Akdeniz’de problemleri çözmeden oluşacak koridor güdük kalacaktır. Bölgeye Rusların gelmesiyle koridorda alternatif çözümleri de düşünen batılı devletler, Doğu Akdeniz’i ve bölgedeki Kürt kartını Ruslara kaptırmak istememektedir. Dolayısıyla koridor meselesinde bu devletlerin Ruslarla işbirliği yapabileceğini düşünenler de mevcuttur. Böyle bir siyasi iklimde koridora verilebilecek muhtemel isim de “müşterek koridor” olacaktır. Fakat bu fikirlerin aksine biz meseleyi böyle yorumlamıyoruz. Batılı devletlerin “Esad mutlaka gitmeli” noktasından “Esad geçiş hükümetinde yer alabilir” noktasına gelmesi Çin, Rusya ve İran için bir zaferdir. Ve bu ülkelerin böyle bir zaferden sonra batı dünyasıyla İsrail’in güvenliğini temin edecek bir koridorun kurulmasında beraber hareket etmesi oldukça zayıf bir ihtimaldir.
KAYNAKÇA
• İhsan Ş. Kaymaz, Şeyh Sait Ayaklanmasında İngiliz Parmağı, I. Cilt, Kaynak Yayınları, Şubat 2014,
• Francis Fukuyama, End of the History and the last man, 1992
• ABD’den Kürtlere Silah Yarıdımı, Al Jazeera, 12 Ağustos 2014
http://www.aljazeera.com.tr/haber/abdden-kurtlere-silah-yardimi
• İngiliz Askerler Irak Savaşı İçin Yargılanacak, Milliyet 3 Ocak 2016
http://www.milliyet.com.tr/ingiliz-askerler-irak-savasi-icin/dunya/detay/2173067/default.htm
• İngiltere eski Başbakanı Blair, Irak savaşında yapılan hatalardan dolayı özür diledi, Hürriyet, 24 Ekim 2015 ,
http://www.hurriyet.com.tr/ingiltere-eski-basbakani-blair-irak-isg-lindeki-hatalarindan-dolayi-ozur-diledi-40005696
• İngiliz İstihbarat tarihindeki En Sıra dışı Başarısızlık, Zaman Gazetesi, 16 Temmuz 2004
http://www.zaman.com.tr/yorum_ingiliz-istihbarat-tarihindeki-en-siradisi-basarisizlik_70161.html
• Eski İngiltere Dışişleri Bakanı Robin Cook Dağda Gezerken Öldü, Zaman Gazetesi 6 Ağustos 2005
http://www.zaman.com.tr/dunya_eski-ingiltere-disisleri-bakani-robin-cook-dagdan-duserek-oldu_199605.html
• İngiliz İstihbaratından Irak İtirafı, Evrensel Gazetesi, 12 Aralık 2009
http://www.evrensel.net/haber/194713/ingiliz-istihbaratindan-irak-itirafi
• Blair’de Suriye’ye Yaptırım İması, Haber10.com
http://www.haber10.com/dunya/blairden_suriyeye_yaptirim_imasi-54539
• Bilgehan Öztürk, Avrupa Birliği’nin İran ve Suriye Politikasının Türkiye’ye Etkisi, Ortadoğu Analiz, Aralık 2012, Cilt 4, Sayı 48
• Can Zengin, İngiltere’nin Suriye Krizindeki Tutumu, BİLGESAM, 30 Aralık 2015
• Syria crisis: Cameron loses Commons vote on Syria action, BBC, 30 Ağustos 2013
http://www.bbc.com/news/uk-politics-23892783
• Independent: Türk komutanlar Suriye için masada, Hurriyet, 12 Aralık 2012, http://www.hurriyet.com.tr/independent-turk-komutanlar-suriye-icin-masada-22127463
• Assad can be part of transitional government, says UK foreign secretary - See more at: http://www.middleeasteye.net/news/assad-can-be-part-transitional-government-says-uk-foreign-secretary-1409994535#sthash.JcTfEv1o.dpuf
• Syria rejects British proposal for Assad to lead transitional government, The Guardian, 10 Eylül 2015,
http://www.theguardian.com/world/2015/sep/10/syria-rejects-british-proposal-for-assad-to-lead-transitional-government
• Can Zengin, İngiltere’nin Suriye Krizindeki Tutumu, BİLGESAM, 30 Aralık 2015
• İsim isim Suriye'de savaşan örgütlerin listesi, OdaTV, 30 Eylül 2014
http://odatv.com/isim-isim-suriyede-savasan-orgutlerin-listesi-3009141200.html
• Özgür Suriye Ordusu İngiltere'ye çekince, Dünya Bülteni, 13 Kasım 2012, http://www.dunyabulteni.net/haber/234702/ozgur-suriye-ordusu-ingiltereye-cekince
• ÖSO Fransa ve İngiltere'nin silah desteğinin sözde kalmamasını istiyor, TRT TÜRK, 14 Mart 2013
http://www.trtturk.com/haber/oso-fransa-ve-ingilterenin-silah-desteginin-sozde-kalmamasini-istiyor-30715.html
• El Nusra’ya Bırak Donat, Hürriyet, 5 Mart 2015
http://www.hurriyet.com.tr/el-nusra-ya-birak-donat-28365061
• Guardian: “IŞİD el Kaide’yi Nasıl Bitirdi?” 11 Haziran 2015
http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/06/150611_guardian_isid_elkaide
• Uzun yıllar İngiltere'de yaşayan El Kaide şeyhi: Nasrallah şeytani lider; Şiiler 'iğrenç Rafıziler', Sol Gazetesi, 28 Ekim 2015,
http://haber.sol.org.tr/dunya/uzun-yillar-ingilterede-yasayan-el-kaide-seyhi-nasrallah-seytani-lider-siiler-igrenc-rafiziler
• İngiliz Yönetmenin Oğlu Suriye’de Cephede, Haberler.com, 19 Ekim 2015
http://www.haberler.com/ingiliz-yonetmenin-oglu-suriye-de-cephede-7791703-haberi/
• ABD’nin Güvendiği Ilımlılar El Kaide ile El Ele, Hürriyet, 9 Eylül 2014
http://www.hurriyet.com.tr/abdnin-guvendigi-ilimlilar-el-kaideyle-el-ele-27169643
• IŞİD’in Arkasında ABD mi var?, Taha Dağlı, Haber7.com, 17 Haziran 2014
http://www.haber7.com/yazarlar/taha-dagli/1169816-isidin-arkasinda-abd-mi-var-carpici-2-benzerlik
• Guantanamo'dan çıktı, IŞİD'in en büyük destekçisi oldu, Gazete Vatan, 25 Aralık 2014
http://www.gazetevatan.com/guantanamo-dan-cikti-isid-in-en-buyuk-destekcisi-oldu-710791-dunya/
• Dünden Bugüne Irak Şam İslam Devleti, BBC, 11 Haziran 2014
http://www.bbc.com/turkce/haberler/2014/06/140611_isid_kimdir
• ISIS goes global: Nearly 60 attacks in 19 countries have killed about 1,150 people, CNN, 12 Ocak 2016
http://edition.cnn.com/2015/12/17/world/mapping-isis-attacks-around-the-world/
• Ergün Diler, Charlie Hebdo Şifreleri, A Haber, 22 Ocak 2015
http://www.ahaber.com.tr/yazarlar/ergun-diler/2015/01/22/charlie-hebdonun-sifresi-1421908291
• Charlie Hebdo Saldırısına Tepki Yağıyor, DW, 7 Ocak 2015
http://www.dw.com/tr/charlie-hebdo-sald%C4%B1r%C4%B1s%C4%B1na-tepki-ya%C4%9F%C4%B1yor/a-18175166
• O bombalı saldırının arkasında İngiliz istihbaratı mı var?, Akşam Gazetesi, 3 Ağustos 2015
http://www.aksam.com.tr/guncel/o-bombali-saldirinin-altinda-ingiliz-istihbarati-mi-var/haber-428638
• Times: Suruç’taki İntihar Saldırısı Erdoğan İçin Uyarı Olmalı, BBC, 22 Temmuz 2015
http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/07/150722_times_suruc_erdogan
• Ankara’da Patlatılan Bombanın İki Hedefi, Mehmet Ali Güller, 11 Ekim 2015
http://mehmetaliguller.com/2015/10/11/ankarada-patlatilan-bombanin-iki-hedefi/
• Edward Snowden IŞİD’in Arkasında ABD ve İsrail var, Milliyet, 17 Ağustos 2014
http://www.milliyet.com.tr/edward-snowden-isid-in-arkasinda/dunya/detay/1926807/default.htm
• ABD ve İngiliz İstihbaratı: “Rus yolcu uçağını IŞİD bombası düşürdü.” Turkrus.com, 5 Kasım 2015
http://www.turkrus.com/121635-abd-ve-ingiliz-istihbarati-rus-yolcu-ucagini-isid-bombasi-dusurdu-xh.aspx
• İngiltere'den 20 bin vatandaşına 'olduğunuz yerde kalın' emri, T24, 5 Kasım 2015 http://t24.com.tr/haber/ingiltereden-20-bin-vatandasina-oldugunuz-yerde-kalin-emri,315484
• ABD’nin Almanya-Rusya Korkusu, Sol Gazetesi, 25 Eylül 2015http://haber.sol.org.tr/blog/serbest-kursu/ilhan-ayer/abdnin-almanya-rusya-korkusu-130758
• AB’de Almanya- İngiltere Çatışması, Amerika’nın Sesi, 2 Haziran 2014
http://www.amerikaninsesi.com/content/abde-almanya-ingiltere-catismasi/1927784.html
• Binlerce Taraftar Wembley’de Fransa Milli Marşını Söyledi, BBC, 18 Kasım 2015
http://www.bbc.com/turkce/spor/2015/11/151117_fransa_ingiltere_mars
• Fransız Milli Marşı Adayı Böldü, HaberTürk, 21 Kasım 2015
http://www.haberturk.com/spor/futbol/haber/1156431-fransiz-marsi-adayi-boldu
• Viyana’daki Suriye Toplantısında Takvim Uzlaşması, BBC, 14 Kasım 2015
http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/11/151114_viyana_suriye
• Rus Uçağına İkaz Engellendi mi? Deniz Yıldırım, Aydınlık, 29 Kasım 2015
http://www.aydinlikgazete.com/turkiye/rus-ucagina-ikaz-engellendi-mi-h79671.html
• Londra Aksanlı IŞİD Celladı, Hürriyet, 21 Ağustos 2014
http://www.hurriyet.com.tr/londra-aksanli-isid-celladi-27043399
• IŞİD’in Propaganda Militanı ‘Cihatçı John’ Kimdir?, BBC, 13 Kasım 2015
http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/11/151113_cihatci_john_kimdir
• IŞİD'den Yeni İnfaz Görüntüleri ve İngiltere'ye Tehdit, Onedio, 3 Ocak 2016
http://onedio.com/haber/isid-den-infaz-goruntuleri-ve-ingiltere-ye-tehdit-652470
• İngiltere: Kürtlere daha fazla silah, Rudaw, 9 Kasım 2015
http://rudaw.net/turkish/world/091120154
• İngiltere Kürtlere Silah Gönderiyor, DW, 9 Eylül 2014
http://www.dw.com/tr/ingiltere-k%C3%BCrtlere-silah-g%C3%B6nderiyor/a-17911090
• Başbuğ’un Röportajının tamamı için:
IŞİD Teröründen En Karlı Çıkan Kürtler Oldu!, Sözcü, 27 Temmuz 2015
http://www.sozcu.com.tr/2015/gundem/isid-terorunden-en-karli-cikan-kurtler-oldu-893957/
• İngiltere’den PKK açıklaması, CNN, 10 Ağustos 2015
http://www.cnnturk.com/haber/dunya/ingiltereden-pkk-aciklamasi
• Bordo Bereliler PKK’yı Vurdu İngiliz Korktu, Sabah, 10 Eylül 2015
http://www.sabah.com.tr/gundem/2015/09/10/bordo-bereliler-pkkyi-vurdu-ingiliz-korktu
• PKK Operasyonların Durması İçin ABD’den Yardım İstedi, Sabah, 17 Ağustos 2015
http://www.sabah.com.tr/gundem/2015/08/17/pkk-operasyonlarin-durmasi-icin-abdden-yardim-istedi
• İngiltere’den PKK ile Mücadeleye Dev Destek, Akşam, 15 Ocak 2016-01-16
http://www.aksam.com.tr/dunya/ingiltereden-pkk-ile-mucadeleye-dev-destek/haber-481029
• İki Gazeteci Tutuklandı, Oda tv, 31 Ağustos 2015
http://odatv.com/iki-gazeteci-tutuklandi-3108151200.html
• Cizre’de 18 İngiliz, Milli Gazete, 17 Eylül 2015
http://www.milligazete.com.tr/haber/CIZREDE_18_INGILIZ/378658
• İngiltere’deki Akademisyenlerden Barış Akademisyenlerine Destek, ZETE, 15 Ocak 2016
https://zete.com/ingilteredeki-akademisyenlerden-baris-akademisyenlerine-destek/
• İngiltere Kraliyet Ailesi Prens Edward Okul Açılışında, Milliyet, 19 Ekim 2015
http://www.milliyet.com.tr/ingiltere-kraliyet-ailesi-prensi-egitim-2134295/
• Feyzioğlu’ndan Akademisyenlere: Mütareke Dönemi Aydınlarının Kalıntıları
http://tr.sputniknews.com/turkiye/20160114/1020191678/feyzioglu-baro-baris-icin-akademisyenler.html
• Greek-UK Conference on the Eastern Mediterranean Security Issues, Dartmouth Centre For Seapower and Strategy, 17 Aralık 2015
http://blogs.plymouth.ac.uk/dcss/2015/12/17/greek-uk-conference-on-the-eastern-mediterranean-security-issues/
• İngiliz Üsleri ve Dikilitaş Restorasyonu, Ferdi Sabit Soyer, Yeni düzen, 21 Eylül 2015
http://www.yeniduzen.com/Yazarlar/ferdi-sabit-soyer/ingiliz-usleri-ve-dikilitas-restorasyonu/7184
• Talat: Taviz vermedim, pazarlık yaptım, Kıbrıs Postası, 15 Şubat 2010
http://www.kibrispostasi.com/print.php?news=34032
• Meclis Halife Seçebilir Mi?Sayın Cengiz Özakıncı Röportajı, Oda TV, 15 Kasım 2014
http://odatv.com/meclis-halife-secebilir-mi-1511141200.html
• Suriye’nin Serv’i Amerikan Koridoru, Mehmet Ali Güler, Kaynak Yayınları, 2015
• Şark Raporu, Celal Bayar, Derleyen: Analiz Basım Yayın, Sadeleştiren: Nejat Bayramoğlu, 2006
https://www.academia.edu/30860776/%C4%B0ngiltere_nin_K%C3%BCrt_Koridor_u_Meselesindeki_Stratejik_Mevzilenmesi
***