OSMAN BALCIĞiL, YEŞİL MÜREKKEP
Bir “Sabahattin Ali” romanı Yeşil Mürekkep – Sadık Güvenç
Osman Balcıgil’in yazdığı Bir “Sabahattin Ali” romanı Yeşil Mürekkep, 2016 yılı Kasım ayında Destek Yayınları tarafından basılmış. 408 sayfa, biyografik roman.
Oldukça akıcı bir dille yazılan roman biraz hüzün, biraz öfke, biraz burukluk veriyor okuyucuya.
Sabahattin Ali’nin yapıtlarını okumuş olanlar, yaşam öyküsünü bilenler için boşlukları dolduran bir roman. Yazarın herhangi bir yapıtını okumayanlar içinse onu okumaya teşvik edecek türden bir roman diyebilirim.
Kurmacadan çok gerçeği dile getirmiş Balcıgil. Sabahattin Ali’nin devlet eliyle Almanya’ya eğitim için gönderilmesiyle başlıyor roman. Biz Sabahattin Ali’nin izlenimlerini okurken 1930’ların, 1940’ların Türkiye’sini, Almanya’sını, dünya savaşı öncesini, dünya savaşı yıllarını, hükümetlerin tutumlarını da öğreniyoruz. Okumaya, öğrenmeye, gelişmeye çok meraklı genç Sabahattin Ali, aynı zamanda şairdir, yazmaya meraklıdır. Almanya’da dil eğitimi yanında Avrupa kültürünü de özümsemeye çalışmaktadır. Hitler yanlısı ırkçıların yabancıları aşağılamalarına karşılık verdiği için Almanya’daki öğrenimi sona erdirilir ve apar topar Türkiye’ye döner.
Hitler’in ırkçı söylemleri tüm dünyayı etkisi altına alırken bizim yerli ırkçılarımız da elbet bundan etkileneceklerdir. Sabahattin Ali, Türkiye’ye dönünce öğretmenliğe başlar. Özgüveni olan biridir. Doğru bildiği her şeyi her yerde çekinmeden dile getirdiği için hedef tahtasına oturtulur ırkçılar tarafından. Öğretmenlikten alınır. Bakanlıkta görevlendirilir. Üst düzey bürokratları, bakanları, başbakanı tanıma fırsatı bulur. “Ankara” adlı romanda bu ilişkileri dile getirmeyi planlamaktadır. Ne yazık ki bu romana dair notları bir araya getirelemeyecek ve bürokrasinin iç yüzü, İkinci Dünya Savaşı öncesi yüksek makamlarda olan bitenler romanlaşamayacak tır.
Irkçıların yazar üzerinden hükümete yaptıkları baskı sonuç verir ve S. Ali görevden uzaklaştırılır. Yazmak için bol zamanı vardır artık. Gazetelere, dergilere daha çok zaman ayırmaktadır. Geçim sıkıntısı artarak sürmektedir.
Biraz ayran gönüllüdür Sabahattin Ali. Evlenemeyeceğini sanmakta, gördüğü güzellere aşık olmaktadır. Nihayet Aliye ile evlenir. Mutludur. Kızı Filiz vardır artık.
Sabahattin Ali’nin yazarlık serüveni, Nazım Hikmet’le tanışması, onunla mektuplaşmaları, bir zamanlar dergisine yazı verdiği Nihal Atsız’la tartışmaları, Aziz Nesin’le tanışmaları, Marko Paşa dergisinin etkisi, hapislik yılları anlatılırken Türkiye panoraması da anlatılıyor.
“Kafası karmakarışıktı.
Hemen o akşam oturdu ve sevgili eşi Aliye’ye “Bir daha mahkemelik işlere burnumu sokmak niyetinde değilim” diye yazdı.
Mahkeme koridorlarında koşturmak, rutubetli, berbat koğuşlarda, ipten kazıktan kurtulmuş eşkıya güruhuyla ömür tüketmekten bıkıp usanmıştı.” (s.321)
Böyle düşünse de pratikte içinden geldiği gibi davranan bir yazardır. Diline söz geçiremez.
Yazarın başına gelenleri okurken başyapıt olarak andığımız Kuyucaklı Yusuf’un, Kürk Mantolu Madonna’nın, İçimizdeki Şeytan’ın, Sırça Köşk’ün ve diğer yapıtlarının arka planlarına tanık oluruz. Her biri yaşanmışlıklardan çıkartılmıştır.
Her şeye rağmen direnen, var olamya çalışan bir aydının romanıdır Yeşil Mürekkep. Engellenmek istenen, engellendikçe büyüyen bir yazarın romanı.
“Bir daha mahkemelik işlere burnumu sokmak niyetinde değilim” dese de onu mim leyenler çoktan mim lemişlerdir. Peşinde ajanlar vardır. Ajanlar onu hiçbir yerde yalnız bırakmamaktadırlar. Hapishanede koğuş arkadaşı olan bir mahkuma inanacak ve onun yardımıyla yurt dışına kaçacaktır. Tuzağa düşürülür. Uzun süre işkence görür. İşkencede öldürülür. Nasıl öldüğü, ne zaman öldüğü hep saklanır.
Her zaman yeşil mürekkepli bir dolmakalem kullanırmış Sabahattin Ali. Tüm mektuplarını, yazılarını bu kalemle yazmıştır. Kendisini ölüme götüren ne idüğü belirsiz kişilerle yaptığı ölüm yolculuğunda da dostlarına sağ ve esen olduğunu bildirmek için şifreli imzayı da bu kalemle atacaktır.
Devlet eliyle okutulan bir aydının, doğruları yazdığı için devlet eliyle nasıl ortadan kaldırıldığının romanı Yeşil Mürekkep, bir solukta okunacak bir kitap.
Sadık Güvenç
Kitabın Künyesi
Yeşil Mürekkep : Bir Sabahattin Romanı
Yazar: Osman Balcıgil
