ALMANYA’DA FETÖ YAPILANMASI VE ALMANYA’NIN FETÖ POLİTİKASI BÖLÜM 4
SONUÇ
Almanya’nın FETÖ’yü bir terör örgütü olarak tanımayıp bu yapının ülkesindeki faaliyetlerine izin vermeye devam etmesi Türkiye için olduğu kadar Türk-Alman
ilişkilerinin geleceği açısından da ciddi bir sorun olarak durmaktadır.
PKK’nın Almanya’daki faaliyetleri, Berlin’in Türkiye’nin AB üyeliği konusundaki tutumu ve Almanya’nın Türkiye’nin iç işlerine müdahale ettiğine dair Ankara’daki algılar nedeniyle zaten sorunlu olan Türk-Alman ilişkilerinin FETÖ meselesiyle daha da gerginleşmesi iki ülke açısından geri dönülemez zararların
ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu yüzden Almanya’nın FETÖ konusunda Türkiye ile iş birliğine yönelmesi ve Ankara’nın da Berlin’i bu iş birliğine sevk
edecek politikalar geliştirmesi gerekmektedir.
Bunun için öncelikle FETÖ’nün nasıl tehlikeli bir örgüt olduğu ve Türkiye’nin güvenliği için teşkil ettiği tehdit açık bir şekilde Alman kamuoyuna anlatılmalıdır.
Örgütün bu ülkede sahip olduğu medya ağları ve siyasi bağlantılarıyla tam tersini yaptığı, kendisine Türkiye’de haksızlık yapıldığını anlatıp Türkiye’deki
yönetimi karalamaya yönelik yoğun bir çaba içerisinde olduğu düşünülürse bu alanda çok ciddi bir çalışmanın yürütülmesi gerektiği daha iyi anlaşılır.
FETÖ’nün gerçek yüzünün Almanya’da anlatılması çerçevesinde sadece bu ülkedeki siyasi karar vericilere değil onlar üzerinde etkili olan sivil toplum
kuruluşları ve halka da ulaşılmalıdır. Alman medyasında her geçen gün artan Türkiye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan karşıtlığının bu ülke halkı üzerinde yaptığı olumsuz etki düşünüldüğünde Almanya’daki kamuoyunun Türkiye ve FETÖ konusunda doğru bilgilendirilmesinin önemi anlaşılır.
Alman hükümetlerinin Türkiye karşıtı politikalarının arkasında bu ülkedeki Türkiye karşıtı lobilerin olduğu unutulmamalıdır. Bu çerçevede Almanya’daki medya ve siyaset dünyasından FETÖ ile olağandışı ilişkiler kurmuş olan kişilerin ortaya çıkarılması, bu kişilerin Alman hükümeti ve halkı üzerinde Türkiye konusundaki olumsuz etkilerinin hafifletilmesi açısından faydalı olacaktır.
Almanya’daki bazı gazeteci ve siyasetçilerin kendi ülkelerinden çok Türkiye ile ilgilenmeleri ve uluslararası ilişkilerin genel kabul görmüş kuralları ve medya
etiğine aykırı bir şekilde Türkiye’deki halkın tercihleri sonucu seçilerek iktidar sorumluluğunu üstlenmiş yöneticiler aleyhinde karalama kampanyaları yürütmeleri ve çoğu zaman hakaret boyutlarına ulaşan suçlamalarda bulunmaları bu ülkedeki Türkiye karşıtı lobinin gücünü ve etkinliğini göstermektedir. FETÖ’nün bu Türkiye karşıtı lobinin organizasyonu ve finansmanında çok önemli bir rolü olduğu düşünüldüğünde bu örgütün Türkiye ve Almanya için nasıl bir tehdit oluşturduğu etkili bir şekilde anlatılmalıdır.
Ikinci olarak FETÖ’nün Almanya’daki Türkiye kökenli insanlara bütün yönleriyle anlatılması da Alman hükümetinin bu örgüt hakkındaki politikasını değiştirmesini sağlayabilir. Bu ülkedeki üç milyondan fazla Türkiye kökenli insanın, örgütlü olarak hareket etmeleri durumunda Berlin yönetimi üzerinde sahip olacağı lobi gücü Almanya’nın Türkiye aleyhine politikalara yönelmesini engelleyecektir. Ayrıca Türkiye’nin bu insanları FETÖ konusunda doğru bilgilendirmesi, örgütün Almanya’daki Türk toplumu içerisinde örgütlenmesini ve finansal destek bulmasını zorlaştıracaktır.
Son olarak Berlin hükümetine, FETÖ gibi illegal bir örgütü korumaya devam etmesinin Türkiye ile ilişkilerine vereceği zarar şüpheye yer bırakmayacak şekilde anlatılmalı ve terör örgütlerine destek vermek ile Ankara’yla sağlıklı ilişkiler kurmak arasında artık tercihini yapması gerektiği ifade edilmelidir. Almanya’da, FETÖ ve PKK gibi terör örgütlerine hareket imkanı sağlamak suretiyle bunları Türkiye’ye karşı bir baskı aracı olarak kullanmak isteyen siyasetçiler varsa bu hesabın yanlış olduğu ve bunun Türkiye kadar Almanya’ya da zarar vereceği anlatılmalıdır. Terörün bumerang gibi kendisini destekleyenlere zarar vereceği gerçeği sürekli olarak hatırlatılmalıdır.
EK1: FETÖ ALMANYA YAPILANMASI
1. EKONOMIK FAALIYETLER
FETÖ LİDERİ (FETULLAH GÜLEN)
FETÖ AVRUPA İMAMI (ABDULLAH AYMAZ)
FETÖ ALMANYA İMAMI (HAYRETTİN ÖZKUL)
FETÖ ALMANYA SÖZCÜSÜ (ERCAN KARAKOYUN)
EYALET İMAMLARI
İL İMAMLARI
ABİLER/ABLALAR
3. LOBI VE PROPAGANDA FAALIYETLERI
2. SIYASI YAPILANMA
Kültürlerarası Diyalog Forumu (Forum für Interkulturellen Dialog)
Pangea Matematik Oyunları
Alman-Türk Kültür Olimpiyatları
Alman Diyalog Ödülleri (Alman Diyalog Ödülü)
Diyalog ve Eğitim Vakfı (Stiftung Dialog und Bildung)
Farklı isimler altında kurulmuş diyalog dernekleri
Siyasi partilerle iletişim kurma, üye olma
Almanya’nın FETÖ Politikası
• Berlin yönetimi FETÖ’nün terör örgütü olduğunu kabul etmemektedir.
• Almanya FETÖ ile 15 Temmuz darbe girişimi arasındaki ilişkiyi kabul etmemektedir.
• FETÖ mensubu firari savcılar Zekeriya Öz ile Celal Kara Almanya tarafından Türkiye’ye iade edilmemektedir.
• Almanya FETÖ mensubu NATO’da görevli Türk subaylarını iade etmeye yanaşmamaktadır.
KEMAL INAT
Lisans Eğitimini 1992 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası Ilişkiler Bölümü’nde tamamlayan Kemal Inat, doktorasını 2000 yılında Almanya’nın Siegen Üniversitesi’nde “21. Yüzyılın Başında Türkiye’nin Ortadoğu Politikası” başlıklı teziyle aldı. 2005 yılından beri yayımlanmakta olan
Ortadoğu Yıllığı ve SETA tarafından 2009’dan beri yayımlanan Türk Dış Politikası Yıllığı isimli çalışmaların editörleri arasında yer alan Inat’ın, Dünya Çatışmaları, Blaetter für deutsche und international Politik, Bilgi, Demokrasi Platformu gibi birçok ulusal ve uluslararası kitapta ve hakemli dergide makaleleri yayımlandı. Halen Sakarya Üniversitesi Uluslararası Ilişkiler Bölümü’nde profesör olarak Ortadoğu çalışmaları, Türk dış politikası ve uluslararası çatışmalar alanlarında dersler veren Inat, aynı üniversitenin Ortadoğu Araştırmaları Merkezi’nin de müdürlüğünü yürütmektedir.
ENES BAYRAKLI
Viyana Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümü lisans mezunu olan Enes Bayraklı, aynı üniversitede Siyaset Bilimi alanında yüksek lisans ve doktora eğitimini
tamamladı. 2009-2010 yılları arasında Ingiltere Nottingham Üniversitesi’nde doktora tezi için araştırmalarda bulundu. 2011-2013 yılları arasında Londra
Yunus Emre Türk Kültür Merkezi’nde uzman ve müdür yardımcılığı pozisyonlarında çalıştı. Aynı dönem içerisinde 2012 Ağustos-Aralık ayları arasında kurucu Müdür olarak Bükreş ve Köstence Yunus Emre Türk Kültür Merkezlerinde görev aldı. 2013 yılından beri Türk-Alman Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümü öğretim üyesidir. Çalışma alanları arasında, Türk dış politikasının dönüşümü, Israil’in Kuzey Irak politikası, kültürel diplomasi, dış politika analizi,
Alman siyaseti ve dış politikası bulunmaktadır.
KAZIM KESKIN
1993 yılında Galatasaray Lisesi’ni bitiren Keskin, lisans eğitimini Viyana Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümü’nde, yüksek lisansını ise aynı fakülte ve bölümde “Insan Haklarının Uluslararası Ilişkilerde Araçsallaştırılması: 2. Körfez Savaşı Örneği” konulu teziyle tamamladı. Iyi derecede Fransızca ve Almanca bilen Keskin, Avusturya ve Almanya iç siyaseti üzerine çalışmakta olup halen Sakarya Üniversitesi Uluslararası Ilişkiler Bölümü’nde doktora eğitimine devam
etmektedir.
HALIL IBRAHIM DOĞAN
2014 yılında Viyana Üniversitesi Medya Bilimleri Bölümü’nden mezun oldu. Iki sene ulusal gazetelerde muhabir olarak çalıştı. Çeşitli dergilerde medya algısı,
propaganda, dezenformasyon konularında makaleler yayımladı. Halen Viyana Üniversitesi Medya Bilimleri, Felsefe-Bilim Tarihi bölümlerinde yüksek lisans
yapmakta ve tez aşamasındadır. Yoğunlaştığı konular arasında medya algısı, propaganda, dezenformasyon, Avrupa’daki Türk imajı ve Kopernik sonrası
Avrupa’da zihni değişim yer almaktadır.
ÖMER YILMAZ
Gümüşhane/Kelkit’de dünyaya geldi. Ilk ve orta öğrenimini Istanbul’da tamamladıktan sonra 2001 yılında Selçuk Üniversitesi, IIBF Uluslararası Ilişkiler Bölümü’nden mezun oldu. Yüksek lisansını Universität Kassel’de (Almanya) “Global Political Economy” isimli master programında 2006 yılında tamamladı.
Doktora çalışmasını ise Universität Siegen’de (Almanya) Siyaset Bilimi alanında tamamlayarak Siyaset Bilimi Doktoru (PhD) unvanını “Magna Cum Laude”
(Yüksek Onur) derecesi ile Şubat 2015’te kazandı.
Akademik dergi ve kitaplarda yayımlanmış makaleleri bulunmaktadır. Ileri düzeyde Ingilizce ve Almanca, başlangıç düzeyinde ise Arapça bilmektedir.
SERRA CAN
Lisans eğitimini Sakarya Üniversitesi Ilahiyat Fakültesi’nde tamamlamış olan Serra Can, yüksek lisans eğitimini aynı üniversitenin Ortadoğu Enstitüsü’nde
sürdürmektedir. Ayrıca 2015’ten itibaren bu birimde araştırma görevlisi kadrosunda çalışmaktadır. Federal Almanya devletinin sunduğu Uluslararası Parlamento Bursu (IPS, International Parliamentary Scholarship) kapsamında Almanya Parlamentosunda 5 ay boyunca staj yapmış olan Can, Avrupa Birliği’nin Ortadoğu politikası ve küresel cihat konularıyla ilgilenmektedir.
ALMANYA’DA FETÖ YAPILANMASI VE ALMANYA’NIN FETÖ POLITIKASI
KEMAL İNAT, ENES BAYRAKLI, KAZIM KESKİN,
ÖMER YILMAZ, HALİL İBRAHİM DOĞAN, SERRA CAN
Ekonomik, siyasi ve kültürel açıdan Türkiye ile çok yakın ilişkilere sahip bir ülke olan Almanya, Fetullahçı Terör Örgütü’nün (FETÖ) çok kuvvetli örgütlendiği
ülkelerin başında gelmektedir. Örgütün Almanya’yı önemli merkezleri arasında seçmesinin nedenlerinin başında bu ülkenin 3 milyon civarında yarıya yakını
Alman vatandaşı olan– ciddi bir Türk kökenli nüfusa sahip olması gelmektedir.
Türkiye’den sonra en fazla Türkiye kökenli insanın yaşadığı ülke olan Almanya, FETÖ tarafından kendisine eleman kazanma ve finansal destek sağlama
konularında verimli topraklar olarak görülmüştür.
Ayrıca Almanya’nın Avrupa’nın en büyük ekonomik gücü olması, güç kavramını her zaman çok önemseyen FETÖ’nün bu ülkede yerleşmesi için önemli bir kriter haline gelmiş ve örgüt Almanya’nın Avrupa üzerindeki nüfuzunu kendi çıkarları için kullanmayı hesaplamıştır.
Son olarak Berlin yönetiminin FETÖ mensuplarına kucak açması ve ülkedeki örgütlenmesinde her türlü kolaylığı sağlaması da yapının Almanya’yı önemli merkezlerinden biri olarak seçmesinin gerekçelerinden birini oluşturmuştur.
Bu raporda Almanya’daki FETÖ yapılanmasının tarihi, kurumsallaşması, eğitim ve medya ağı ele alınmaktadır. Ayrıca Almanya siyasetinde FETÖ’nün siyasi yapılanması analiz edilmektedir. Bunun yanında Almanya’nın FETÖ politikasına 15 Temmuz öncesi ve sonrası olarak iki ayrı bölümde değinilmektedir.
DİPNOTLAR;
1. Rüdiger Soldt, “ Gülen Bewegung. Das Islamistische Netzwerk”, Frankfurter Allgemeine Zeitung, 8 Ağustos 2016.
2. Günter Seufert, Überdehnt sich die Bewegung von Fethullah Gülen? Eine Türkische Religionsgemeinde als Nationaler und Internationaler Akteur, (SWP-Studie, Berlin: 2013), s. 25, https://www.swp-berlin.org/fileadmin/
contents/products/studien/2013_S23_srt.pdf, (Erişim tarihi: 30 Aralık 2016).
3. Soldt, “Gülen Bewegung. Das Islamistische Netzwerk”.
4. Volker Siefert, “Gülen-Bewegung: Gehirnwäsche im Auftrag des Imam”, Die Zeit, 27 Aralık 2013.
5. Hakan Yavuz, Toward an Islamic Enlightenment: The Gülen Movement, (Oxford University Press, New York: 2013), s. 37.
6. “FETÖ’nün Almanya Yapılanması”, Anadolu Ajansı, 30 Temmuz 2016.
7. “Heiner Hoffmann, Polit-Magazin FAKT”, Youtube, https://www.youtube.com/watch?v=jMMDD1hrvF4, (Erişim tarihi: 30 Aralık 2016).
8. “FETÖ’nün Almanya Yapılanması”.
9. Soldt, “Gülen-Bewegung. Das Islamistische Netzwerk”.
10. “FETÖ’nün Almanya Yapılanması”.
11. Seufert, Überdehnt sich die Bewegung von Fethullah Gülen? Eine Türkische Religionsgemeinde als Nationaler und Internationaler Akteur.
12. Evelyn Peternel ve Bernhard Ichner, “Gülen-Bewegung Züchtet Künftige Eliten Heran”, Kurier, 24 Temmuz 2016.
13. Deniz Aykanat ve Bernd Kastner, “Was die Gülen-Bewegung in Deutschland zum Perfekten Sündenbock
Macht”, Süddeutsche Zeitung, 27 Temmuz 2016.
14. “Die Fethullah Gülen Bewegung in Deutschland”, Deutscher Bundestag Wissenschaftlicher Dienste, 20 Haziran 2008,
https://www.bundestag.de/blob/415274/2af148cebcf872537ad7a68408b7c6ba/wd-1-072-08-pdf-data.pdf, (Erişim tarihi: 30 Aralık 2016).
15. Alman Diyalog Kurumları Birliği’nin resmi web sayfası için bkz. http://bddi.org, (Erişim tarihi: 30 Aralık 2016).
16. Aykanat ve Kastner, “Was die Gülen-Bewegung in Deutschland zum Perfekten Sündenbock Macht”.
17. “Hizmet-Bewegung in Deutschland, Stiftung Setzt Sich Kritischen Dialog Nach Innen und Nach Außen Zum Ziel”, Deutsch-Türkisches Journal, 6 Mayıs 2014.
18. Soldt, “Gülen Bewegung. Das Islamistische Netzwerk”.
19. Siefert, “Gülen-Bewegung: Gehirnwäsche im Auftrag des Imam”.
20. Volker Siefert, “Imam Gülens Einfluss Reicht bis in die Deutsche Politik”, Die Zeit, 29 Aralık 2013.
21. “Video: Gülen-Bewegung - Wie Gefährlich ist sie?”, Das Erste Mittags Magazin, 26 Ağustos 2016.
22. Bundesverband der Unternehmervereinigung’un resmi web sitesi için bkz. http://buv-ev.de/geschichte, (Erişim tarihi: 30 Aralık 2016).
23. Soldt, “Gülen Bewegung. Das Islamistische Netzwerk”.
24. “Gülen-Nachhilfe nicht ohne Hintergedanken”, Pro Christliches Medienmagazin, 23 Ekim 2013, https://
www.pro-medienmagazin.de/gesellschaft/gesellschaft/2013/10/23/guelen-nachhilfe-nicht-ohne-hintergedanken, (Erişim tarihi: 30 Aralık 2016).
25. Soldt, “Gülen Bewegung. Das Islamistische Netzwerk”.
26. Diyalog ve Eğitim Vakfı’nın internet sitesi için bkz. http://sdub.de/stiftung, (Erişim tarihi: 30 Aralık 2016).
27. Siefert, “Gülen-Bewegung: Gehirnwäsche im Auftrag des Imam”.
28. “Islamisierung Durch Bildung? So Gefährlich ist die Gülen-Bewegung in Deutschland”, The Huffington Post, 7 Ağustos 2016.
29. Soldt, “Gülen Bewegung. Das Islamistische Netzwerk”.
30. Seufert, Überdehnt sich die Bewegung von Fethullah Gülen? Eine Türkische Religionsgemeinde als Nationaler und Internationaler Akteur.
31. Peternel ve Ichner, “Gülen-Bewegung Züchtet Künftige Eliten Heran”.
32. Rüdiger Soldt, “Aussteiger Berichten über die Gülen-Bewegung: Wie eine Sekte”, Frankfurter Allgemeine Zeitung, 29 Ağustos 2016;
“Terörist Başı Gülen’in Ikinci Adamı! Darbe Girişimini Abdullah Aymaz Haber Vermiş”, Sabah, 22 Temmuz 2016.
33. Seufert, Überdehnt sich die Bewegung von Fethullah Gülen? Eine Türkische Religionsgemeinde als Nationaler und Internationaler Akteur.
34. Anja Willner, “Klandestine Strukturen, Hat Erdogan doch Recht? So Viel Einfluss hat Prediger Gülen in der Türkei”, Focus, 22 Temmuz 2016;
Frank Jansen, Ulrike Scheffer ve Thomas Seibert, “Wie Mächtig ist Fethullah Gülen? Und was Macht Seine Bewegung in Deutschland?”,
Der Tagesspiegel, 22 Temmuz 2016.
35. Siefert, “Gülen-Bewegung: Gehirnwäsche im Auftrag des Imam”.
36. Soldt, “Aussteiger Berichten über die Gülen-Bewegung: Wie Eine Sekte”.
37. “Video: Gülen-Bewegung - Wie Gefährlich ist Sie?”.
38. “Wie Gülen zum Staatsfeind Nr. 1 wurde, Die dunkle Seite der Gemeinde”, TAZ, 2 Ağustos 2016.
39. Siefert, “Gülen-Bewegung: Gehirnwäsche im Auftrag des Imam”.
40. Mutlu D. adlı itirafçının bu konuda söyledikleri dikkate değerdir. Soldt, “Gülen Bewegung. Das Islamistische Netzwerk”.
41. “WDR Doku Fethullah Gülen”, Youtube, https://www.youtube.com/watch?v=zr1LWuxVLYs, (Erişim tarihi: 27 Eylül 2016).
42. “Erdogan hat Einen Sündenbock Gesucht und Gefunden”, Deutschlandfunk, 22 Temmuz 2016, http://
www.deutschlandfunk.de/guelen-bewegung-in-deutschland-erdogan-hat-einen.694.de.html?dram:article_id=360824, (Erişim tarihi: 25 Eylül 2016).
43. “Landesschau Baden Württemberg”, SWR,
http://www.swr.de/landesschau-bw/gesamtsendung-landesschaubaden-wuerttemberg-vom-4//id=122182/did=17904314/nid=122182/1luxd3u/index.html,
(Erişim tarihi: 19 Eylül 2016); Soldt, “Gülen Bewegung. Das Islamistische Netzwerk”.
44. Almanya’daki kanunlara göre özel okullar eğitimin başlamasından üç sene sonra devletten maddi destek talebinde bulunabilir. “Verfassungsschutz Baden
Württemberg warnt vor Islamischer Gülen Bewegung”, SWR, 2 Şubat 2014,
http://www.swr.de/report/presse/islam-guelen-fethullah/-/id=1197424/did=12795286/nid=1197424/vkc67z/index.html, (Erişim tarihi: 19 Eylül 2016).
45. “Erdogans Erzfeind: Wer ist Fethullah Gülen”, WDR, 20 Temmuz 2016,
http://www1.wdr.de/mediathek/video/sendungen/die-story/video-erdogans-erzfeind--wer-ist-fethullah-guelen-100.html, (Erişim tarihi: 18 Eylül 2016).
46. “Bil-Schule Stuttgart: Eltern Müssen Druck Weichen”, SWR, 1 Ağustos 2016,
http://www.swr.de/landesschau-aktuell/bw/stuttgart/bil-schule-stuttgart-eltern-muessen-druck-weichen/-/id=1592/did=17884264/nid=1592/1xrct3g/index.html,
(Erişim tarihi: 19 Eylül 2016).
47. Bonner Bildungs-Center (B.B.C. Bonn), Rheinländisches Informations- und Bildungsforum (RIBIF/Düsseldorf), Internationaler Bildungs- und Umweltverein
e.V. (IBUV/Hannover) ve Yadigâr e.V. (Düsseldorf).
48. “Die Fethullah Gülen Bewegung in Deutschland”.
49. Christopher Holton ve Claire Lopez, “The Gulen Movement, Turkey’s Islamic Supremacist Cult and its Contributions
to the Civilization Jihad”, Center for Security Policy Press Civilization Jihad Reader Series, Cilt: 8, (2015), s. 12-13.
50. “Fethullah Gülen – Der lange Arm des Imam (die Story)”, Youtube, https://www.youtube.com/watch?v=SBljP77h7lM, (Erişim tarihi: 30 Aralık 2016).
51.“Duisburger Bildungsverein Soll der Gülen-Bewegung Nahestehen”, NRZ, 15 Temmuz 2011.
52. “Muammer Akin, Gründer der Stuttgart Bil-Schule”, SWR, 1 Ağustos 2016,
http://www.swr.de/landesschau-bw/studiogaeste/gast-muammer-akin-gruender-der-stuttgarter-bil-schule/-/id=2248750/did=17634084/
nid=2248750/94o0kg/index.html, (Erişim tarihi: 19 Eylül 2016).
53. “Grosser Besuch: Enes Kanter zu Besuch in der Bil Schule”, Bil-Schulen,
http://www.bil-schulen.de/aktuelles/228-grosser-besuch-enes-kanter-zu-besuch-in-der-bil-schule, (Erişim tarihi: 20 Eylül 2016).
54. “Fethullah Gülen Bewegung in Deutschland”, WDR, https://www.youtube.com/watch?v=RwFfLid0FtY, (Erişim tarihi: 19 Eylül 2016).
55. “Gülen-Bewegung: Neue Vorwürfe gegen Bildungseinrichtungen”, SWR, 5 Şubat 2014,
http://www.swr.de/report/guelen-bewegung/text-guelen-bewegung/-/id=233454/did=12774416/mpdid=12820218/nid=233454/1yqpnrs/index.html,
(Erişim tarihi: 19 Eylül 2016).
56. “Lernzirkel Image Film”, Youtube, 10 Haziran 2015, https://www.youtube.com/watch?v=IRP3-j4rf00, (Erişim tarihi: 19 Eylül 2016).
57. Bu okulun web sayfası için bkz. http://www.bil-schulen.de, (Erişim tarihi: 19 Eylül 2016).
58. Maximillan Popp, “The Shadowy World of the Islamic Gülen Movement”, Der Spiegel, 8 Ağustos 2012.
59. Nadine Zeller, “Wie Nahe Steht die Regenbogen Schule der Gülen Bewegung”, Badische Zeitung, 17 Şubat 2014.
60. “Die Fethullah Gülen Bewegung in Deutschland”.
61. Belgesel için bkz. “Der Lange Arm des Imam - Das Netzwerk des Fethullah Gülen”, Youtube,
https://www.youtube.com/watch?v=rJEEirZKSps, (Erişim tarihi: 30 Ekim 2016).
62. Maria M. Held, “Erdoğans Feinde, Wer Steckt Hinter der Gülen-Bewegung”, T-Online, 25 Temmuz 2016,
http://www.t-online.de/nachrichten/deutschland/gesellschaft/id_78470846/tuerkei-die-fetullah-guelen-bewegung-wer-erdogans-feinde-sind.html,
(Erişim tarihi: 30 Ekim 2016).
63. Soldt, “Aussteiger Berichten über die Gülen-Bewegung: Wie eine Sekte”.
64. F. William Engdahl, “Das Gülen-Netzwerk: Eine CIA-Kreation Zur Besseren Kontrolle der Islamischen Welt”, Kopp Online, 24 Temmuz 2016,
http://info.kopp-verlag.de/hintergruende/geostrategie/f-william-engdahl/das-guelen-netzwerk-eine-cia-kreation-zur-besseren-kontrolle-der-islamischen-welt.html;jsessionid=
D12A6DEDEF176F7A02D63254F0A8B954, (Erişim tarihi: 21 Ocak 2017).
65. “Wer ist Fethullah Gülen”.
66. Maximilian Popp, “Der Pate”, Der Spiegel, 11 Ocak 2014.
67. “Kimse Yok Mu Derneğine FETÖ Operasyonu”, Gazete Vatan, 27 Eylül 2016.
68. Bazı kaynaklarda bu sayı 24’e düşerken bazılarında 50’ye kadar çıkarılmaktadır. Çoğunlukla ise 30 rakamı telaffuz edilmektedir.
69. Uta Rasche, “Auf dem Marsch Durch die Institutionen”, Frankfurter Allgemeine Zeitung, 4 Mart 2014.
70. Rasche, “Auf dem Marsch Durch die Institutionen”.
71. “Türkische Gemeinde warnt vor Gülen-Bewegung”, Hannoversche Allgemeine Zeitung, 15 Ağustos 2016.
72. “FETÖ’nün Almanya Yapılanması”.
73. “Die Fethullah Gülen Bewegung in Deutschland”.
74. “Haltung der Bundesregierung zur Gülen-Bewegung”, Deutscher Bundestag, 19 Mayıs 2016, http://dip21.bundestag.de/dip21/btd/18/085/1808502.pdf,
(Erişim tarihi: 30 Ekim 2016).
75. “Zaman Ailesine Gönülden Teşekkürler”, Zaman, 8 Aralık 2016.
76. “Zaman Almanya Son Baskısını Yaptı”, Deutsche Welle Türkçe, 30 Kasım 2016.
77. Friedmann Eißler, “Gülen Bewegung”, Evangelische Zentralstelle für Weltanschauungsfragen, Temmuz 2011,
http://ezw-berlin.de/html/15_1304.php, (Erişim tarihi: 21 Ocak 2017).
78. “Energieforum 2012”, BUV, http://www.dasenergieforum.com, (Erişim tarihi: 21 Ocak 2017).
79. “BUV Türkiye’ye Işadamı Çıkarması Yaptı”, Bacoban, 24 Ocak 2012, http://www.bacoban.com.tr/?HO%DEGELD%
DDN%DDZ:ETK%DDNL%DDKLER:Heyetler, (Erişim tarihi: 21 Ocak 2017).
80. Popp, “Der Pate”.
81. “Almanya’da Inlerine Giriliyor”, Sabah, 4 Ağustos 2016.
82. Daniel W. Skubik, “Fethullah Gülen, Islamic Banking and Global Finance”, Paper for the Fourth Conference
on International Corporate Responsibility, 16-18 Kasım 2008, s. 4, http://web1.calbaptist.edu/dskubik/
gulen-global-finance.pdf, (Erişim tarihi: 2 Şubat 2017).
83. Ulla Jelpke, “Bundesregierung muss sich vom Gülen-Bewegung Distanzieren”, Die Linke, 19 Mart 2014,
https://www.linksfraktion.de/presse/pressemitteilungen/detail/bundesregierung-muss-sich-von-guelen-bewegung-
distanzieren, (Erişim tarihi: 22 Ocak 2017).
84. “Haltung der Bundesregierung zur Gülen-Bewegung”.
85. “Haltung der Bundesregierung zur Gülen-Bewegung”.
86. “Zaman Verlags und Handels GmbH”, Money House, https://www.moneyhouse.de/Zaman-Verlags-und-Handels-
GmbH-Neu-Isenburg, (Erişim tarihi: 22 Eylül 2016).
87. “Gülen-nahe Zeitung Zaman wird Betrieb in Deutschland Einstellen”, HR, 9 Eylül 2016, http://www.hr-online.
de/website/derhr/home/presse_meldung_einzel.jsp?rubrik=55003&key=presse_lang_61898830&xtmc=zaman&
mtype=d&xtcr=3, (Erişim tarihi: 22 Eylül 2016).
88. Ercan Karakoyun, “Für Erdogan hat der Rechtsstaat Aufgehört zu Existieren”, Frankfurter Allgemeine Zeitung, 6 Mart 2016.
89. Örgüt üyelerine önemli Alman simalarıyla diyalog oluşturulması noktasında yapılan telkinler ve bu konuda
geliştirilen yöntemlere ilişkin Tülay takma isimli bir avukatın verdiği bilgiler dikkat çekicidir. Soldt, “Aussteiger
Berichten über die Gülen-Bewegung: Wie Eine Sekte”.
90. Soldt, “Gülen Bewegung. Das Islamistische Netzwerk”.
91. “Wie Gülen Zum Staatsfeind Nr. 1 Wurde, Die Dunkle Seite der Gemeinde”.
92. Siefert, “Imam Gülens Einfluss Reicht bis in die Deutsche Politik”.
93. Soldt, “Gülen Bewegung. Das Islamistische Netzwerk”.
94. “WDR Doku Fethullah Gülen”.
95. “Islamische Bekehrung oder Offenes Dialogforum?”, Deutschlandfunk, 2 Ocak 2015, www.deutschlandfunk.
de, (Erişim tarihi: 3 Kasım 2016).
96. “Zusammenarbeit der Bundesregierung mit der Fethullah Gülen Bewegung”, Deuthscher Bundestag, 6 Haziran
2013, http://dip21.bundestag.de/dip21/btd/17/137/1713787.pdf, (Erişim tarihi: 27 Eylül 2016).
97. “Zusammenarbeit der Bundesregierung mit der Fethullah Gülen Bewegung”.
98. “Lebhafter Dialog als Grundstein für Respekt und Verständnis”, Stiftung Dialog und Bildung, www.forumdialog.
org, (Erişim tarihi: 25 Eylül 2016).
99. Günter Seufert, “Die Gülen Bewegung in der Türkei und Deutschland”, BPB, 1 Eylül 2014, https://www.bpb.
de/internationales/europa/tuerkei/184979/guelen-bewegung, (Erişim tarihi: 30 Aralık 2016).
100. Georg Neureither, “Bundestag: Fraktion ‘Die Linke’ thematisiert Gülen-Bewegung”, Religion, 27 Mayıs 2014,
https://religion-weltanschauung-recht.net/2014/05/27/bundestag-fraktion-die-linke-thematisiert-gulen-bewegung
, (Erişim tarihi: 27 Eylül 2016).
101. “Alman Istihbaratından Fethullah Gülen Uyarısı”, DW Türkçe, 3 Şubat 2014.
102. Ralph Ghadban, “Anhörung SPD-Landtagsfraktion Baden-Württemberg”, ghadban.de, 9 Mart 2014, http://
www.ghadban.de/de/wp-content/data/Anh%C3%B6rung-SPD1.pdf, (Erişim tarihi: 25 Eylül 2016).
103. Soldt, “Gülen Bewegung. Das Islamistische Netzwerk”.
104. “Bericht des Landesamts für Verfassungsschutz Baden-Württemberg über die Prüfung Tatsächlicher Anhaltspunkte
für Verfassungsfeindliche Bestrebungen der Bewegung um den Türkischen Prediger Fethullah
Gülen”, Die CDU-Fraktion, 25 Temmuz 2014, s. 3, http://fraktion.cdu-bw.de/fileadmin/user_upload/infothek/
Integration/2014-08-06_PM_190_Lasotta_zu_G%C3%BClen-Bewegung_und_Verfassungsschutz_-_Bericht_
LfV_zur_G%C3%BClen-Bewegung_25_07_2014.pdf, (Erişim tarihi: 30 Aralık 2016).
105. Seufert, “Die Gülen Bewegung in der Türkei und Deutschland”.
106. Soldt, “Aussteiger Berichten über die Gülen-Bewegung: Wie eine Sekte”.
107. “Was will die Gülen Bewegung”, SWR, 3 Şubat 2014, http://www.swr.de/international/guelen-islam-verfassungsschutz/-/
id=233334/did=12809342/nid=233334/zkjiaz/index.html, (Erişim tarihi: 30 Aralık 2016).
108. Heike Wipperfürth, “Steuergelder für die Gülen-Bewegung”, Deutschlandfunk, 2 Ağustos 2016, http://
www.deutschlandfunk.de/charter-schulen-in-den-usa-steuergelder-fuer-die-guelen.680.de.html?dram:article_
id=361928, (Erişim tarihi: 30 Ekim 2016).
109. Popp, “Der Pate”.
110. “Schirmherrschaft unter Ministerin Prof. Dr. Johanna Wanka vom Ministerium für Bildung und Forschung”,
Pangea, Ekim 2013, http://pangea-wettbewerb.de/schirmherrschaft, (Erişim tarihi: 25 Ocak 2017).
111. Maximilian Popp, “Ich habe Gemacht, was sie Wollten”, Der Spiegel, 15 Nisan 2013.
112. Sol Parti Milletvekili Ulla Jelpke’nin basın açıklaması için bkz. “Bundesregierung Muss Sich von Gülen-
Bewegung Distanzieren”, Die Linke, 19 Mart 2014, https://www.linksfraktion.de/presse/pressemitteilungen/
detail/bundesregierung-muss-sich-von-guelen-bewegung-distanzieren, (Erişim tarihi: 30 Aralık 2016).
113. Soldt, “Gülen Bewegung. Das Islamistische Netzwerk”.
114. “Bericht des Landesamts für Verfassungsschutz Baden-Württemberg über die Prüfung Tatsächlicher Anhaltspunkte
für Verfassungsfeindliche Bestrebungen der Bewegung um den Türkischen Prediger Fethullah Gülen”.
115. Jana Lange, “Integration oder Gehirnwasche”, SWR, 9 Mayıs 2014.
116. “Haltung der Bundesregierung zur Gülen-Bewegung”.
117. Seufert, “Die Gülen Bewegung in der Türkei und Deutschland”.
118. Detaylı bilgi için bkz. Ömer Yılmaz, “Almanya’nın Kürt ve PKK Politikası: Denge ve Strateji”, Türk Dış Politikası Yıllığı 2015, ed. Burhanettin Duran
ve Kemal Inat, (SETA, Ankara: 2016), s. 11-43.
119. “Yüzlerce FETÖ’cü Almanya’ya Iltica Başvurusunda Bulundu”, Hürriyet, 29 Eylül 2016.
120. “Ramstein Üssündeki Türk Askerlerden Iltica Başvurusu”, BBC Türkçe, 17 Kasım 2016.
121. “Merkel’den Hukuk Devleti Vurgusu”, DW Türkçe, 16 Temmuz 2016.
122. “Erdogan Nach Putschversuch. ‘Der Westen Steht Auf der Seite der Putschisten”, Mitteldeutsche Zeitung, 3 Ağustos 2016.
123. “Türkiye, Öz ve Kara Için Almanya’ya Nota Verdi”, Hürriyet, 26 Eylül 2016.
124. “Almanya Adalet Bakanı Heiko Maas, Ülkelerine Sığınan FETÖ Üyeleri ile Ilgili Açıklamalarda Bulundu”, Haber Türk, 1 Kasım 2016.
125. “Cumhurbaşkanı Erdoğan: Almanya Teröre Çanak Tutuyor”, NTV, 3 Kasım 2016.
126. “Erdoğan’dan Almanya’ya Sert Sözler”, DW Türkçe, 3 Kasım 2016.
127. “Cumhurbaşkanı Erdoğan: Almanya Teröre Çanak Tutuyor”, Anadolu Ajansı, 3 Kasım 2016.
128. “Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan Almanya’ya Sert Tepki”, Milliyet, 3 Kasım 2016; Fazlı Şahan, “Almanya FE-TÖ’nün Arka Bahçesi”, Yeni Şafak,
4 Kasım 2016.
129. “ Leistete Land Ungewollt Amtshilfe für Erdogan? ”, Stuttgarter Zeitung, 11 Ağustos 2016.
130. “Bloßer Verdacht Keine Grundlage”, SWR Fernsehen, 29 Temmuz 2016,
http://www.swr.de/landesschau-aktuell/bw/beobachtung-der-guelen-bewegung-in-bw-blosser-verdacht-keine-grundlage/-/id=1622/
did=17866686/nid=1622/pcx5ec, (Erişim tarihi: 30 Aralık 2016).
131. “Gülen Okullarının Denetlenme Talebine Tepki”, DW Türkçe, 29 Temmuz 2016.
132. “CSU Stellt Verfolgten Türken Asyl in Deutschland in Aussicht”, Zeit Online, 22 Temmuz 2016,
http://www.zeit.de/news/2016-07/22/deutschland-csu-stellt-verfolgten-tuerken-asyl-in-deutschland-in-aussicht-22082605, (Erişim tarihi: 30 Aralık 2016).
133. Andrea Thomas, “ Turkish Opposition Finds Base in Germany ”, The Wall Street Journal, 13 Aralık 2016.
134. “4 Bine Yakın Ağabey Almanya’ya Kaçtı”, Hürriyet, 22 Temmuz 2016.
135. “ Gülen Yanlılarından Almanya’ya Iltica Başvurusu ”, DW Türkçe, 28 Eylül 2016.
136. “ Alman Medyasından Flaş Iddia: 3 Türk Diplomat Iltica Talebinde Bulundu ”, Hürriyet, 7 Ekim 2016.
SETA ARAŞTIRMALAR MERKEZ.
ANKARA • İSTANBUL • WASHINGTON D.C. • KAHİRE