ERDOĞAN VE ALİYEV, STAR RAFİNERİSİNİN TEMELİNİ ATTI
Erdoğan, Aliyev, Star Rafinerisi, temelini attı, İlham Aliyev, Azerbaycan ,
Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi
Yıl: 5
Sayı: 17
Kış 2012
Erdoğan ve Aliyev, Star Rafinerisinin temelini attı Petkim sahasına yapılan Socar&Turcas’ın 5 milyar dolarlık yatırımı olan Star Rafinerisi'nin temeline ilk harcı, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev koydu.
Türkiye Özel sektör tarihinin tek noktaya yapılmış en büyük yatırımının temeli, İzmir’in Aliağa ilçesinde atıldı. Petkim sahasına yapılan Socar&Turcas’ın 5 milyar dolarlık yatırımı olan Star Rafinerisi'nin temeline ilk harcı, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev koydu. Aliyev ve Erdoğan, yaptıkları konuşmada Türkiye ve Azerbaycan’ın “İki devlet, bir millet”
olduğunu vurguladı.
İki lider de konuşmalarına, birbirlerine “Kardeşim” diye hitap ederek başladı. Başbakan Erdoğan, Van’da meydana gelen depremden sonra Azerbaycan’ın kısa sürede gönderdiği yardım ve enkaz altında kalanların kurtarılması için yaptığı müdahale için teşekkür etti. Azerbaycan’ın üç uçakla Van’a ulaştırdığı yardımların vatandaşlara dağıtıldığını belirten Erdoğan, “Allah, Azerbaycan’ı da Türkiye’yi de böyle afetlerden korusun. Kardeşliğimizi daim etsin.” dedi. Star Rafinerisi’nin İzmir ve Türkiye için bir gurur kaynağı olduğunu belirten Erdoğan, inşa aşamasında 10 bin, devreye alındığında da bin kişiye istihdam sağlayacağını kaydetti. Bu yatırımın aynı zamanda Türkiye’nin 2023 yılı hedeflerine ulaşmasına katkı yapacağını söyledi.
Erdoğan, yatırıma verdiği destek sebebiyle Cumhurbaşkanı Aliyev’e de teşekkür etti. Azerbaycan’ın 20 yıl önce bağımsızlığına kavuştuğunu hatırlatarak, “Azerbaycan bağımsızlığını ilan ettiğinde, her bir Azeri kardeşimiz ne kadar sevindiyse biz de o kadar sevindik. 20 yıl boyunca da Azerbaycan’ın kalkınması için bir kardeş olarak samimi mücadele verdik. Aramızda çok büyük yatırımlara imza attık. Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol ve doğalgaz hattından sonra ‹Demir İpek Yolu' olarak da adlandırılan Bakü-Kars Demiryolu'nda son aşamaya geldik. Bugünkü yatırımla ise bir başka büyük yatırımı ülkelerimizin hizmetine sunuyoruz.” şeklinde konuştu.
"Bölgede İstikrar İstiyoruz"
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye ve Azerbaycan’ın bölgelerinde barıştan, huzurdan, istikrardan ve refahtan başka hiçbir şey istemediğini söyledi. Bölgede husumetin değil, dayanışmanın hasıl olmasını istediklerini kaydeden Erdoğan, şunları kaydetti:
“Kıbrıs meselesinde, Karabağ meselesinde, Kafkasya'nın huzura kavuşmasında, terör meselesinde Azerbaycan ile aynı yöne bakıyor, ortak hedef ve idealleri taşıyoruz. Karabağ’daki işgal, benim Azeri kardeşlerimin yüreğini ne kadar dağlıyorsa biliniz ki her bir Türkiye vatandaşımın da yüreğini o kadar dağlıyor.
Biz iki devlet, tek millet olduğumuz kadar aynı zamanda tek yüreğiz.”
"Bölge Ülkeleri Teröre Karşı Ortak Tavır Almalı"
Başbakan Erdoğan, Türkiye’deki terör saldırılarının acısını Azerilerin de yüreğinde hissettiğini belirterek, “İşte onun için Karabağ’da işgal sona erinceye kadar Azerbaycan ile omuz omuza mücadeleye devam edeceğiz. Terörle mücadelemizde, dost ve kardeş ülke Azerbaycan’ın samimi desteğine her zaman müteşekkir kalacağız. Azerbaycan ile kurduğumuz bu kardeşlik ilişkisini, esasen bölgedeki tüm ülkelerle arzu ediyoruz. Azerbaycan ve Türkiye, kardeşlik içinde nasıl geleceğe yürüyor ve kalkınıyorsa istiyoruz ki bölgenin diğer ülkeleriyle de bu şekilde dayanışma içinde olalım.
Tüm dünya, bölgemizdeki tüm ülkeler artık şunu anlamalı ki terör, bizim güvenlik güçlerimiz ve bizim sivillerimizi vurduğu kadar insanlığın ortak vicdanını da
vuruyor. Terör her kurşun sıktığında, bizi hedef aldığı kadar bu bölgenin barışı, kardeşliği, huzuru ve dayanışmasını da hedef alıyor. Bölgemizdeki ve dünyadaki her ülkeyi teröre karşı çok net tavır almaya, insanlığın ortak sorunu terörle ortak mücadeleye davet ediyoruz. Teröre müsamaha gösteren her ülke, göz yumduğu terörün bir gün gelip kendisini de hedef alacağını artık görmeli, anlamalı. Görüyorsunuz işte, Azerbaycan ile Türkiye el ele veriyor, kardeşlik içinde çok büyük ortak yatırımlar yapıyor. Dile kolay, 10 bin kişi inşaat aşamasında iş sahibi olacak. İnşallah Aliyev ile bu kardeşliği tüm dünyaya emsal göstermeye devam edeceğiz. El ele, omuz omuza ve kalp kalbe istikrarı ve huzuru tesis edeceğiz bölgede.” şeklinde konuştu.
"Bu Yatırım Birlikteliğimizi Gösteriyor"
Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ise depremde ölenlere Allah'tan rahmet ve yaralılara şifa dileyerek başladığı konuşmasında, daima Türkiye ile yan yana olacaklarını söyledi. Aliyev, “Çünkü bizim birliğimiz, hem bugünü güçlendirir hem de tarihi esaslara sürüklenir. Türkiye ile Azerbaycan, bütün meselelerde aynı yerdeyiz. Bugünkü merasim, birliğimizi gösteriyor. Biz birlikte çok iş yaptık ve yapacağız.” dedi.
Azerbaycan’ın 20 yıllık bir özgürlükten sonra kardeş Türkiye’ye yatırımlara başladığını belirten Cumhurbaşkanı Aliyev, Türk şirketlerini de kendi ülkesinde yatırıma çağırdı. Petkim’in yapacağı yatırımların, hem Azerbaycan’a hem de Türkiye’ye hizmet edeceğine dikkat çekerek, iki ülke arasındaki yatırımların kardeşliği pekiştireceğini kaydetti. Gelecekte yeni güzel yatırımların temellerinin atılacağına inandığını vurgulayan Aliyev, Türkiye’ye verdikleri doğalgazın miktarını önümüzdeki yıllarda arttırmak istediklerini de söyledi:
“Güçlü siyasi irade olduğunda bütün meseleler halledilebilir. Bizim bağımsızlığımızı ilk tanıyan ülke Türkiye oldu.
Bizim dünyada tanınmamızda esas rolü kardeşimiz oynadı. Azerbaycan’ın en çetin anlarında bize ilk desteği veren Türkiye oldu. Bugün Azerbaycan, öz desteğini Türkiye'ye vermeye hazırdır. Bu bizim kardeşlik borcumuzdur. Biz birbirimizden ayrılamayız.”
Cumhurbaşkanı Aliyev, Türkiye’nin dünyada büyük bir güç olmaya başladığını ve bunun da kendilerini sevindirdiğini belirterek, “Türkiye, büyük uğurlu ve şerefli yol seçmiştir. Türkiye, dünyada güç merkezi haline gelmiştir.
O merkez ki öz siyasetini dostluk üzerine inşa ediyor.” diye konuştu.
Açılış Yapıp Temel Attılar İki lider, anı defterinden sonra geleceğe mektup yazıp bir kapsüle koyarak rafinerinin temeline attı. Ardından son dört yıldır Petkim’de devam eden yaklaşık 270 milyon dolarlık yatırımı temsilen AYPE-T Fabrikası’nı açtılar. Ayrıca Azerbaycan’ın kurucusu Haydar Aliyev adına yaptırılan, 720 öğrenci kapasiteli Haydar Aliyev Endüstri Meslek Lisesi’nin temelini attılar. Lisede Azeri öğrenciler de eğitim görecek.
Star Rafinerisi, 2015 yılında üretime geçecek. Yatırımla Petkim alanında rafineri, petrokimya, enerji ve lojistik entegrasyonu sağlanarak, kümeleme modeli çerçevesinde ham petrolle başlayan ve nihai ürünle biten katma değer zinciri hayata geçirilecek. Yatırımın devreye alınmasıyla Türkiye’nin cari açığı, bugünkü rakamlarla 2 milyar dolar azalacak.
Cari Açığı 2 Milyar Dolar Azaltacak
* Star Rafinerisi, yıllık 10 milyon ton kapasiteli olacak. Dünyanın en ileri teknolojisi ve çevre standartlarına sahip olacak.
* 5 milyar dolara mal olacak rafinerinin inşa aşamasında, yan sanayiyle birlikte 10 bin kişi istihdam edilecek.
* Tek bir petrol türüne bağımlı kalmadan Ural, Azeri, İran ve Kerkük petrollerini işleyebilecek esnek üretim prosesine sahip olacak.
* Rafineride yıllık üretilecek 1 milyon 660 bin ton nafta, Petkim’in temel hammaddesi olarak kullanılacak.
Böylece nafta ihtiyacının yüzde 80’ini ithalatla karşılayan Petkim’in dışa bağımlılığı nı azaltacak. Bu da cari açığı yıllık 2 milyar dolar azaltacak.
* Naftanın yanısıra 5 milyon 950 bin ton ultra düşük kükürtlü motorin, 500 bin ton jet yakıtı, 500 bin ton reformat, 630 bin ton petrokok, 240 bin ton otogaz, 415 bin ton karışık ksilen, 75 bin ton olefinik LPG ve 145 bin ton kükürt üretilecek.
Avrasya Birliği Yolunda İlk İmzalar Atıldı
Borç krizi ile mücadele eden Avrupa Birliği ülkelerinde yönetimler değişirken, Rusya’nın öncülüğünde Avrasya Birliği ete kemiğe büründü.
Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev, Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev ve Belarus Cumhurbaşkanı Aleksander Lukaşenko, Avrasya Ekonomik Topluluğu’na hazırlık için çalışacak Avrasya Ekonomik Komisyonu’nun kuruluşu ile ilgili belgeyi imzaladı.
Rusya’nın 18 yıldır müzakerelerini sür dürdüğü Dünya Ticaret Örgütü üyeliği temellerinde hazırlanan ekonomik topluluk Avrasya Birliği projesinin öncüsü
olacak. Üç ülke arasında ekonomik konularda entegrasyon öngören yeni yapının 2012 başında aktif hale gelmesi bekleniyor.
Rusya Devlet Başkanı Medvedev imza töreni sonrası yaptığı açıklamada Asya-Pasifik bölgesinde ekonomik entegrasyon öngören Avrasya Ekonomik Topluluğunun 2015’den önce hazır olabileceğini kaydetti. Kazak ve Belarus liderleri ile birlikte basının sorularını cevaplayan Medvedev,
“Ön koşullar ortaya çıkarsa çalışmalarımızı hızlandırabiliriz” dedi.
Birçok komşu ülkenin yeni ekonomik oluşumla ilgili olduğuna değinen Rusya lideri, “Yaşam bize çok yönlü işbirliğinin önemli bir kaynak olduğunu gösteriyor. Bağımsız Devletler Topluluğu ve EurAsEc topluluğu ülkelerinin yeni ekonomik yapıya ilgi duyması bunun göstergesi” tespitinde bulundu.
Yeni ekonomik modelin Avrupa Birliği’nin karşılaştığı sorunlarla karşılaşmayacağını ve tüm üye ülkelerin eşit ekonomik pozisyonları olacağına değinen Medvedev, “Biz entegrasyon sürecinde bu tür sorunlardan kaçınmak istiyoruz. Öncelikle biz süreci sabırlı bir şekilde götürüyoruz. Avrasya Birliğimize kimin dahil olacağını biliyoruz” şeklinde konuştu.
Kazak ve Belarus liderleri ekonomik entegrasyon sürecinde yapıcı katkıları için Rusya’ya teşekkür ederken, Nazarbayev 4 Kasım’da Rusya’da yapılacak parlamento seçimlerde iktidar partisi Birleşik Rusya’ya başarılar diledi.
Avrasya Birliği’ne giden süreçte hükümetler arası ortak komisyon tek bir ekonomik bölge oluşturulması yönünde çalışacak. Sovyet sonrası ilk siyasi oluşumun öngörüldüğü yapıda Komisyon’un tarafsız olması ve bir kısım ulusal yetkileri zamanla devralması planlanıyor. Kremlin Avrasya Ekonomik Topluluğu’nun kuruluş tarihi ile ilgili herhangi bir açıklamada bulunmazken, Vedomosti gazetesi 2015’i işaret etti. Medvedev’e göre ise bu süreç daha önce de tamamlanabilir.
Avrasya Ekonomik Topluluğu’nun ilk üyeleri Rusya, Kazakistan ve Belarus. Eski Sovyet ülkeleri ise zamanla birliğe dahil olabilecek. Putin Avrasya Birliği düşüncesini ortaya attığı makalesinde Avrupa Birliği tecrübesinden istifade edileceğini vurgulamış, eski Sovyet ülkeleri için de tarihi bir adım olacağını kaydetmişti. Sovyetler Birliği’nin dağılmasını 20. yüzyılın en büyük trajedisi olarak tanımlayan Putin, basitçe eski SSCB’nin canlandırılacağı ile ilgili iddiaları reddediyor.
Uzmanlar muhtemel krizlere karşı bölge ülkelerinin kendilerini koruyabilmeleri için birlik oluşturmalarının tek alternatif olduğuna dikkat çekerken, RT’ye açıklamada bulunan Moskova Devlet Üniversitesi’nden İgor Panarin, “Avrasya Birliği AB, ABD ve Asya arasında mal, hizmetler ve iş gücü açısın dan güvenli bir koridor olacak” dedi. Avrasya Birliği’nde iş gücü serbest dolaşımı açısından da Shengen tarzı bir oluşum öngörülüyor.
***
