SURİYE SORUNU VE TÜRK DIŞ POLİTİKASINA TOPLUMSAL BAKIŞ BÖLÜM 3
ORTADOĞU’DA BARIŞ VE İRAN’IN NÜKLEER TEKNOLOJİSİ
BİLGE ADAMLAR STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ
Bu bölümde Ortadoğu barışı ve İran’ın nükleer teknolojisi üç farklı soru ile ölçülmüştür.
Ortadoğu’da barışı en çok tehdit eden ülke sorgulandığında: %66,3 ile İsrail ve %19,6 ile ABD en çok öne çıkan iki ülke konumundadır. İran’ı barış için tehdit
olarak görenlerin oranı ise %3,5’te kalmaktadır.
Bu konudaki görüşlerin demografik profile göre farklılaşması incelendiğinde:
. Ortadoğu barışı için İsrail’i öncelikli tehdit olarak görenlerin oranı %78,4 ile AKP seçmeni ve %69,7 ile Sünni inanca sahip kişiler arasında en yüksek düzeydedir. Bu konudaki en düşük oran ise %30,8 ile BDP seçmeni arasındadır.
. Ortadoğu barışı için ABD’yi tehdit olarak görenler en yüksek oranda %38,5 ile BDP seçmeni, %34,8 ile CHP seçmeni ve %35,5 ile Aleviler arasındadır.
. İlginç bir bulgu ise, BDP seçmeninin Ortadoğu barışı için %15,4 oranında Türkiye’yi tehdit olarak görmesidir.
Sizce Ortadoğu’da barışı en çok tehdit eden ülke/yönetim hangisidir? (%)
Sizce İran sahip olduğu nükleer teknolojiyi gelecekte silaha dönüştürecek mi?
İran’ın nükleer teknolojisi sorgulandığında; İran’ın sahip olduğu nükleer enerjiyi gelecekte silaha dönüştüreceğine inananlar %78,8 gibi yüksek bir orandır.
Bu konudaki görüşlerin demografik profile göre farklılaşması incelendiğinde; bu konuda farklı demografik gruplar arasında önemli bir farklılaşma ve kırılmanın
olmadığı görülmektedir.
Sizce İran sahip olduğu nükleer teknolojiyi gelecekte silaha dönüştürecek mi? (%)
Evet Dönüştürecek
Hayır Dönüştürmeyecek
Nükleer silahlara sahip bir İran Türkiye için tehdit midir?
Evet Tehdittir; 59,4
Hayır Tehdit Değildir; 40,6
Nükleer silahlara sahip bir İran sorgulandığında; örneklemin %59,4’ü nükleer silahlara sahip bir İran’ı Türkiye için tehdit olarak görmektedir.
Bu konudaki tehdit algısı en yüksek grup ise %68,9 ile CHP seçmenidir.
Nükleer silahlara sahip bir İran Türkiye için tehdit midir? ()
TÜRKİYE’NİN ETKİ SAHASI VE MUHTEMEL ÇATIŞMA ALANLARI
Bu bölümde Türkiye’nin etki ve ilgi alanları ile muhtemel çatışma alanları iki farklı soru ile ölçülmüştür.
Türkiye için en muhtemel çatışma/savaş tehlikesi sorgulandığında: %41,9 ile Türk-Kürt iç savaşı, %14,5 ile Türkiye-Suriye çatışması, %9,6 ile Türkiye-İsrail
çatışması ve %9 ile Türkiye-Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi çatışması öne çıkmaktadır.
Bu konudaki görüşlerin demografik profile göre farklılaşması incelendiğinde:
. Türk–Kürt iç savaşı Alevilerle birlikte, CHP-MHP ve BDP seçmenince %46-56 aralığında daha fazla öne çıkarılırken, bu çatışmaya en az ihtimal veren parti
seçmeni %34,1 ile AKP’lilerdir.
. Türkiye-Suriye çatışması ise Suriye’ye sınır illerde yaşayanlar ve BDP seçmenince diğer gruplara göre daha fazla öne çıkarılmaktadır (%30,8 ve %26,9).
Türkiye için en muhtemel çatışma/savaş tehlikesi hangisidir:
Türkiye etki ve ilgi alanındaki hangi ülkelere ve sorunlarına müdahil olmalıdır? (%)
Bu soru ile Türkiye’nin algılanan muhtemel etki ve ilgi alanları ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Kişiler tarafından, Kıbrıs ve müteakiben Kuzey Irak Türkiye’nin müdahil olması gereken en önemli etki alanı içinde tanımlanmaktadır.
Ege Adaları ve Suriye bu iki alanı takiben gelmektedir.
Bunun yanında Balkanlar, Gürcistan ve Afganistan Türkiye’nin müdahil olması gereken ülke ve bölgeler arasında en gerilerde kalmaktadır.
Bu konudaki görüşlerin demografik profile göre farklılaşması müteakip tabloda verilmiştir.
EK- UYGULANAN ANKET FORMU
23 sorudan oluşan ve en fazla 5 dakikanızı alacak bu anket formu, Türkiye’nin Suriye ve Ortadoğu politikasına ışık tutmak amacıyla Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi (BİLGESAM) tarafından hazırlanmıştır. Genel eğilim ve algıları ortaya koymayı amaçlayan anketten elde edilen veriler kişisel olarak değerlendirilmeyecek ve bu anlamda hiç kimse ile paylaşılmayacaktır. Araştırma sonuçları iki hafta içinde www.bilgesam.org adresinde yayımlanacaktır. Emek ve katkılarınız için teşekkür ederiz.
1. Hükümetin Suriye Politikasını:
a. Doğru Buluyorum
b. Yanlış Buluyorum
2. Türkiye Suriye’deki muhalif gruplara:
c. Destek Olmalıdır
d. Destek Olmamalıdır
3. Türk uçağının düşürülmesi olayında Türkiye’nin tavrı ne olmalıydı:
a. Türkiye’nin mevcut tavrı doğruydu
b. Türkiye Suriye’nin hava savunma sistemlerini havadan vurmalıydı
c. Türkiye Suriye’ye savaş ilan etmeliydi
d. NATO desteğini de alarak Suriye’ye askeri müdahalede bulunmalıydı
e. Fikrim Yok
4. Türk uçağının düşürülmesi olayı Türkiye’nin imajını:
a. Olumsuz Etkilemiştir
b. Olumsuz Etkilememiştir
5. Suriye’deki şiddet olaylarına karşı Türkiye’nin tavrı ne olmalıdır.
a. Suriye’nin iç sorunudur, bizi ilgilendirmez.
b. Sorunun görüşmeler yoluyla çözümünü desteklemelidir.
c. Suriye’ye uluslararası bir askeri müdahaleyi desteklemelidir.
d. Fikrim Yok
6. Suriye’ye karşı muhtemel bir askeri müdahalede Türkiye’nin rolü ne olmalıdır?
a. Suriye’ye karşı hiçbir askeri operasyona katılmamalı ve bu operasyonları desteklememelidir.
b. BM veya NATO şemsiyesi altında düzenlenebilecek operasyonlara sadece destek vermelidir.
c. BM veya NATO şemsiyesi altında düzenlenebilecek operasyonlara muharip güçleri ile bizzat katılmalıdır.
d. Suriye’ye karşı tek başına askeri müdahalede bulunmalıdır. e. Fikrim Yok
7. Suriye’deki çatışma ortamı en çok hangi ülkenin işine yaramaktadır:
a. Esad Yönetiminin
b. Türkiye’nin
c. ABD’nin
d. Rusya’nın
e. İran’ın
f. İsrail’in
g. Çin’in
8. Suriye’ye yönelik uluslararası bir askeri müdahale (Birden fazla cevap işaretlenebilir):
a. Suriye halkının menfaatlerine hizmet eder.
b. Türkiye’nin menfaatlerine hizmet eder.
c. Ortadoğu’da barış ve huzura hizmet eder.
d. Batılı emperyal devletlerin menfaatlerine hizmet eder.
e. Fikrim Yok
9. Sizce Ortadoğu’da barışı en çok tehdit eden ülke/yönetim hangisidir:
a. İran
b. İsrail
c. Türkiye
d. ABD
e. Irak Merkezi Yönetimi
f. Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi
g. Esad Yönetimi
h. Hamas
10. Suriye’de Esad düşerse Suriye parçalanır mı?
a. Evet Parçalanır
b. Hayır Parçalanmaz
11. Suriye parçalanırsa kuzeyinde bir Kürt devleti kurulur mu?
a. Evet Kurulur
b. Hayır Kurulmaz
12. Suriye’de kurulacak bir Kürt devleti Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetimi ile birleşir mi?
a. Evet Birleşir
a. Hayır Birleşmez
13. Sizce İran sahip olduğu nükleer teknolojiyi gelecekte silaha dönüştürecek mi?
a. Evet Dönüştürecek
b. Hayır Dönüştürmeyecek
14. Nükleer silahlara sahip bir İran Türkiye için tehdit midir?
a. Evet Tehdittir
b. Hayır Tehdit Değildir
15. Türkiye için en muhtemel çatışma/savaş tehlikesi hangisidir:
a. Türk - Kürt İç Savaşı
b. Türkiye – Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi Çatışması
c. Türkiye – Suriye Çatışması
d. Türkiye – Yunanistan / Kıbrıs Rum Kesimi Çatışması
e. Türkiye – İsrail Çatışması
f. Türkiye – İran Çatışması
g. Türkiye – Ermenistan Çatışması
h. Türkiye – Rusya Çatışması
i. Türkiye – ABD Çatışması
j. Hiçbirisi
16. Türkiye etki ve ilgi alanındaki hangi ülkelere ve sorunlarına müdahil olmalıdır
a. (Birden fazla cevap işaretlenebilir):
b. Kuzey Irak
c. Suriye
d. Dağlık Karabağ
e. Afganistan
f. Gürcistan-Osetya-Abhazya
g. Kıbrıs
h. Ege Adaları
i. Balkanlar
j. Filistin – Gazze
17. Öğrenim Durumunuz:
a. İlkokul Mezunu (5 yıllık)
b. İlköğretim Mezunu (8 yıllık)
c. Lise Mezunu
d. Üniversite Mezunu (Ön lisans-Lisans)
e. Yüksek Lisans – Doktora
18. Cinsiyetiniz:
a. Kadın
b. Erkek
19. Yaşınız:
a. 18-29
b. 30-39
c. 40-49
d. 50 yaş ve üzeri
20. 2011 Genel Seçimlerinde oy verdiğiniz siyasi parti
a. AKP
b. CHP
c. MHP
d. BDP
e. Diğer
21. Etnik Kökeniniz
a. Türk
b. Kürt
c. Zaza
d. Arap
e. Diğer
22. Mezhebiniz
a. Hanefi
b. Şafii
c. Alevi
d. Diğer
23. İkamet ettiğiniz İl: …… (Listeden seçmeli olabilir)
BİLGESAM YAYINLARI
Kitaplar
Çin Yeni Süper Güç Olabilecek mi? Güç, Enerji ve Güvenlik Boyutları
(Ed.) Doç. Dr. Atilla SANDIKLI
Değişen Dünyada Türkiye'nin Stratejisi
Doç. Dr. Atilla SANDIKLI
Türkiye'nin Bugünü ve Yarını
E. Bakan-Büyükelçi İlter TÜRKMEN
Türkiye Cumhuriyeti'nin Ortadoğu Politikası
E. Bakan-Büyükelçi İlter TÜRKMEN
Türkiye’nin Vizyonu: Temel Sorunlar ve Çözüm Önerileri
(Ed.) Doç. Dr. Atilla SANDIKLI
İleri Teknolojiler Çalıştayı ve Sergisi (İTÇ 2010) Bildiri Kitabı
Prof. Dr. M. Oktay ALNIAK
IV. Ulusal Hidrojen Enerjisi Kongresi ve Sergisi Bildiri Kitabı
Prof. Dr. M. Oktay ALNIAK
Selected Articles of Hydrogen Phenomena
Prof. Dr. M. Oktay ALNIAK
Özgür, Demokratik ve Güvenli Seçim
Kasım ESEN, Özdemir AKBAL
Terörle Mücadele Stratejisi (Bilge Adamlar Kurulu Raporu )
Doç. Dr. Atilla SANDIKLI
Türkiye’de Kürtler ve Toplumsal Algılar
Dr. Mehmet Sadi BİLGİÇ
Dr. Salih AKYÜREK
Teoriler Işığında Güvenlik, Savaş, Barış ve Çatışma Çözümleri
(Ed.) Doç. Dr. Atilla SANDIKLI
Raporlar
Rapor 1: Küresel Gelişmeler ve Uluslararası Sistemin Özellikleri
Prof. Dr. Ali KARAOSMANOĞLU
Rapor 2: Değişen Güvenlik Anlayışları ve Türkiye’nin Güvenlik Stratejisi
Doç. Dr. Atilla SANDIKLI
Rapor 3: Avrupa Birliği ve Türkiye
E. Büyükelçi Özdem SANBERK
Rapor 4: Yakın Dönem Türk-Amerikan İlişkileri
Prof. Dr. Ersin ONULDURAN
Rapor 5: Türk-Rus İlişkileri Sorunlar-Fırsatlar
Prof. Dr. İlter TURAN
Rapor 6: Irak'ın Kuzeyindeki Gelişmelerin Türkiye'ye Etkileri
E. Büyükelçi Sönmez KÖKSAL
Rapor 7: Küreselleşen Dünyada Türkiye ve Demokratikleşme
Prof. Dr. Fuat KEYMAN
Rapor 8: Türkiye'de Bağımsızlık ve Milliyetçilik Anlayışı
Doç. Dr. Ayşegül AYDINGÜN
Rapor 9: Laiklik, Türkiye'deki Uygulamaları Avrupa ile Kıyaslamalar Politika Önerileri
Prof. Dr. Hakan YILMAZ
Rapor 10: Yargının İyileştirilmesi/Düzeltilmesi
Prof. Dr. Sami SELÇUK
Rapor 11: Yeni Anayasa Türkiye’nin Bitmeyen Senfonisi
Prof. Dr. Zühtü ARSLAN
Rapor 12: Türkiye'nin 2013 Yılı Teknik Vizyonu
Prof. Dr. M. Oktay ALNIAK
Rapor 13: Türkiye-Ortadoğu İlişkileri
E. Büyükelçi Güner ÖZTEK
Rapor 14: Balkanlarda Siyasi İstikrar ve Geleceği
Prof. Dr. Hasret ÇOMAK, Doç. Dr. İrfan Kaya ÜLGER
Rapor 15: Uluslararası Politikalar Ekseninde Kafkasya
Yrd. Doç. Dr. Fatih ÖZBAY
Rapor 16: Afrika Vizyon Belgesi
Hasan ÖZTÜRK
Rapor 17: Terör ve Terörle Mücadele
M. Sadi BİLGİÇ
Rapor 18: Küresel Isınma ve Türkiye'ye Etkileri
Doç. Dr. İrfan Kaya ÜLGER
Rapor 19: Güneydoğu Sorununun Sosyolojik Analizi
M. Sadi BİLGİÇ, Dr. Salih AKYÜREK
Doç. Dr. Mazhar BAĞLI, Müstecep DİLBER
Onur OKYAR
Rapor 20: Kürt Sorununun Çözümü İçin Demokratikleşme, Siyasi ve Sosyal Dayanışma Açılımı
E. Büyükelçi Özdem SANBERK
Rapor 21: Türk Dış Politikasının Bölgeselleşmesi
E. Büyükelçi Özdem SANBERK
Rapor 22: Alevi Açılımı, Türkiye’de Demokrasinin Derinleşmesi
Doç. Dr. Bekir GÜNAY, Gökhan TÜRK
Rapor 23: Cumhuriyet, Çağcıl Demokrasi ve Türkiye’nin Dönüşümü
Prof. Dr. Sami SELÇUK
Rapor 24: Zorunlu Askerlik ve Profesyonel Ordu
Dr. Salih AKYÜREK
Rapor 25: Türkiye-Ermenistan İlişkileri
(Bilge Adamlar Kurulu Raporu) Yrd. Doç. Dr. Fatih ÖZBAY
Rapor 26: Kürtler ve Zazalar Ne Düşünüyor? Ortak Değer ve Sembollere Bakış
Dr. Salih AKYÜREK
Rapor 27: Jeopolitik ve Türkiye: Riskler ve Fırsatlar
Doç. Dr. Atilla SANDIKLI
Rapor 28: Mısır’da Türkiye ve Türk Algısı
M. Sadi BİLGİÇ, Dr. Salih AKYÜREK
Rapor 29: ABD’nin Irak’tan Çekilmesi ve Türkiye’ye Etkileri
Doç. Dr. Cenap ÇAKMAK, Fadime Gözde ÇOLAK
Rapor 30: Demokratik Açılım ve Toplumsal Algılar
(Bilge Adamlar Kurulu Raporu) Dr. Salih AKYÜREK
Rapor 31: Ortadoğu’da Devrimler ve Türkiye
Doç. Dr. Cenap ÇAKMAK, Mustafa YETİM, Fadime Gözde ÇOLAK
Rapor 32: Güvenli Seçim: Sorunlar ve Çözüm Önerileri
Kasım ESEN, Özdemir AKBAL
Rapor 33: Silahlı Kuvvetler ve Demokrasi
Prof. Dr. Ali L. KARAOSMANOĞLU
Rapor 34: Terör Önleme Birimleri
Kasım ESEN, Özdemir AKBAL
Rapor 35: İran, Şii Hilali ve Arap Baharı
Doç. Dr. Atilla SANDIKLI, Emin SALİHİ
Rapor 36: Yeni Anayasadan Toplumsal Beklentiler
BİLGESAM
Rapor 37: Etnik Çatışma Teorileri Işığında Dağlık Karabağ Sorunu
Yrd. Doç. Dr. Reha YILMAZ, Elnur İSMAYILOV
Rapor 38: Çağcıl Hukuk Sistemlerinde ve Türkiye’de Tutuklama
(Bilge Adamlar Kurulu Raporu)
Rapor 39: Afrika’da Türkiye ve Türk Algısı
BİLGESAM
Rapor 40: Kaos Senaryolarının Merkezinde İran
Doç. Dr. Atilla SANDIKLI, Bilgehan EMEKLİER
Rapor 41: Ermenistan’da Türkiye ve Türk Algısı
Dr. Salih AKYÜREK
Rapor 42: Yasa dışı Göç ve Türkiye
(Bilge Adamlar Kurulu Raporu)
Emine AKÇADAĞ
Rapor 43: Kırgızistan’da Türkiye ve Türk Algısı
Dr. Salih AKYÜREK
Rapor 44: Kazakistan’da Türkiye ve Türk Algısı
Dr. Salih AKYÜREK
Rapor 45: Çatışma Çözümü ve Türkiye’de Kürt Meselesi
Doç. Dr. Atilla SANDIKLI, Erdem KAYA
Rapor 46: Afganistan’ da Sivil Ölümleri
Dr. Salih AKYÜREK, Nursema KIBRIS, Dilara ÜNAL
Rapor 47: İran Nükleer Krizinin Türkiye’ye Olası Etkileri
(Bilge Adamlar Kurulu Raporu)
Doç. Dr. Atilla SANDIKLI, Bilgehan EMEKLİER
Rapor 48: Çağcıl Hukuk Sistemleri ve Türkiye’de İşkence
Erkam MALBELEĞİ
Rapor 49: Balkanlarda Türkiye ve Türk Algısı
Dr. M. Sadi BİLGİÇ, Dr. Salih AKYÜREK
Demokratikleşme ve Sosyal Dayanışma Açılımı
Bilge Adamlar Kurulu Raporu
İleri Teknolojiler Çalıştayı ve Sergisi (İTÇ 2010) Sonuç Raporu
BİLGESAM
İleri Teknolojiler Çalıştayı ve Sergisi (İTÇ 2011) Sonuç Raporu
BİLGESAM
Dergiler
Bilge Strateji Dergisi Cilt 1, Sayı 1, Güz 2009
Bilge Strateji Dergisi Cilt 2, Sayı 2, Bahar 2010
Bilge Strateji Dergisi Cilt 2, Sayı 3, Güz 2010
Bilge Strateji Dergisi Cilt 3, Sayı 4, Bahar 2011
Bilge Strateji Dergisi Cilt 3, Sayı 5, Güz 2011
Bilge Strateji Dergisi Cilt 4, Sayı 6, Bahar 2012
Söyleşiler
Bilge Söyleşi-1: Türkiye-Azerbaycan İlişkileri
Doç. Dr. Atilla SANDIKLI ile Söyleşi
Elif KUTSAL
Bilge Söyleşi-2: Nabucco Projesi
Arzu Yorkan ile Söyleşi
Elif KUTSAL, Eren OKUR
Bilge Söyleşi-3: Nükleer İran
E. Bakan-Büyükelçi İlter TÜRKMEN ile Söyleşi
Elif KUTSAL
Bilge Söyleşi-4: Avrupa Birliği
Dr. Can BAYDAROL ile Söyleşi
Eren OKUR
Bilge Söyleşi-5: Anayasa Değişikliği
Doç. Dr. Atilla SANDIKLI ile Söyleşi
Merve Nur SÜRMELİ
Bilge Söyleşi-6: Son Dönem Türkiye-İsrail İlişkileri
E. Büyükelçi Özdem SANBERK ile Söyleşi
Merve Nur SÜRMELİ
Bilge Söyleşi-7: BM Yaptırımları ve İran
Doç. Dr. Abbas KARAAĞAÇLI ile Söyleşi
Sina KISACIK
Bilge Söyleşi-8: Füze Savunma Sistemleri ve Türkiye
Doç. Dr. Atilla SANDIKLI ile Söyleşi
Eren OKUR
Bilge Söyleşi-9: Gelişen ve Değişen Türk Deniz Kuvvetleri’nin Bugünü ve Yarını
E. Oramiral Salim DERVİŞOĞLU ile Söyleşi
Emine AKÇADAĞ
Bilge Söyleşi-10: Soru ve Cevaplarla Yeni Anayasa
Kasım ESEN ile Söyleşi
Özdemir AKBAL
Bilge Söyleşi-11: Türk Hava Kuvvetleri’nin Bugünü ve Yarını
E. Hv. Korgeneral Şadi ERGÜVENÇ ile Söyleşi
Emine AKÇADAĞ
Bilge Söyleşi-12: Arap Baharı Süreci, Mısır Seçimleri, Türkiye-Suriye Krizi
Doç. Dr. Atilla SANDIKLI ile Söyleşi
Ali SEMİN
***
