SURİYE SORUNU VE TÜRK DIŞ POLİTİKASINA TOPLUMSAL BAKIŞ BÖLÜM 2

 SURİYE SORUNU VE TÜRK DIŞ POLİTİKASINA TOPLUMSAL BAKIŞ BÖLÜM 2

BİLGE ADAMLAR STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ 



2. HÜKÜMETİN SURİYE POLİTİKASINA BAKIŞ 

Bulgulara göre, Türkiye’nin Suriye politikasını doğru bulanların oranı %45 düzeyindedir. Suriye politikalarına bakış demografik profile göre farklılık göstermektedir. Bu farklılaşma şu şekilde özetlenebilir: 

. Kürtlerin Hükümetin Suriye politikasına bakışı (%48,8) Türklere göre (%44,9) daha olumludur. 
. Suriye’ye sınır ve yakın illerde ikamet edenlerin Suriye politikasına bakışı (%46,2) ile diğer illerde ikamet edenlerin bakışı (%44,9) benzerdir. 
. Sünnilerin Hükümetin Suriye politikasına bakışı (%49,4) Alevilere göre (%14,5) çok daha olumludur. 
. Lise mezunları diğer öğrenim düzeylerine göre Suriye politikasını %55,1 ile daha olumlu algılamaktadır. 
. Suriye politikalarına en olumlu bakış %70 ile AKP seçmeninde iken en olumsuz bakış %7,7 ile BDP seçmeni arasındadır. CHP seçmeninin bakışı %14,4 ile ve MHP seçmeninin bakışı %22,1 ile yine oldukça olumsuzdur. 

*Örneklem sayısı 30’un altındadır 

Örneklemin sadece 40,9’u Türkiye’nin Suriye’deki muhalif gruplara destek olması gerektiği görüşündedir. Suriye’deki muhalif gruplara destek konusundaki görüşler demografik profile göre farklılık göstermektedir: 

. Türkiye’nin Suriye’deki muhalif gruplara destek olması görüşü Kürtler arasında (%53,7) Türklere göre (%40,5) daha fazla destek bulmaktadır. 
. Suriye’ye sınır ve yakın illerde ikamet edenlerin muhalif gruplara desteğe bakışı (40,4) diğer illerde ikamet edenlerle (%40,9) aynı düzeydedir. 
. Sünniler muhalif gruplara desteğe (%44,3) Alevilere göre (%17,7) çok daha olumlu bakmaktadır. 
. Muhalif gruplara destek konusundaki görüşler öğrenim durumuna göre anlamlı farklılaşmamaktadır. 
. Suriye’deki muhalif gruplara destek olunması görüşü %60,2 ile AKP seçmeni arasında en yüksek desteği bulurken CHP-BDP ve MHP seçmeni arasında %17-31 aralığında çok daha düşük bir destek bulmaktadır. 

Türkiye Suriye’deki Muhalif Gruplara Destek Olmalıdır / Olmamalıdır (%). 


TÜRK UÇAĞININ DÜŞÜRÜLMESİ 


Türk uçağının düşürülmesi olayına tepki olarak Türkiye’nin tavrı sorgulandığında; örneklemin %46,4’ü Türkiye’nin sergilediği mevcut tavrı doğru bulurken, toplamda %38,7’lik bir kesim farklı şekillerdeki askeri müdahaleyi savunmuştur. Bu konuda fikri olmayan %14,9’luk kesim dikkate alınmadığında çoğunluğun (yaklaşık %53) Türkiye’nin mevcut tavrını desteklediği görülmektedir. Bu noktada bir askeri müdahale seçeneğini destekleyenlerin oranının da %45 ile hiç de küçümsenmeyecek düzeyde olduğunun vurgulanması gerekmektedir. 

Genel olarak bakıldığında tüm farklı gruplarda, Suriye’ye karşı bir askeri müdahale seçeneği içinde; “Türkiye’nin Suriye’ye savaş ilan etmesi” %1-8 aralığında bir destek bulurken, “Türkiye’nin Suriye’nin hava savunma sistemlerini vurması” ve “Türkiye’nin NATO desteğini de alarak askeri müdahalede bulunması” görüşlerinden her biri genel olarak %15-26 
aralığında destek görmüştür. 

Bu konudaki görüşler de örneklemin demografik profiline göre farklılık göstermektedir: 

. Uçak düşürülmesi olayında Türkiye’nin mevcut tavrını destekleme oranı Türkler ve Kürtler arasında %46 ile aynı düzeyde olmakla birlikte, Türklerin %39,2 ile bir askeri müdahaleye Kürtlere göre (%29,3) daha sıcak baktığı söylenebilir. 
. Suriye’ye sınır ve yakın illerde ikamet edenler, Türkiye’nin mevcut tavrını %53,8 ile diğer illerde ikamet edenlere göre (%46) daha doğru bulmaktadır. 
. Sünniler Türkiye’nin mevcut tavrını %49 ile Alevilere göre (%24,2) daha olumlu bulmaktadır. 
. Uçak düşürülmesi olayında Türkiye’nin mevcut tavrı %58 ile AKP seçmeni arasında en yüksek desteği bulurken CHP-BDP ve MHP seçmeni arasında bu destek %33-38 aralığındadır. CHP ve MHP seçmeni arasında; askeri müdahale seçeneğinin - fikri olmayanlar dikkate alınmadığında- %60’lar düzeyinde ve çok daha fazla destek bulduğu ve bu iki partinin bu noktada benzeştiği görülmektedir. 

Türk uçağının düşürülmesi olayında Türkiye’nin tavrı ne olmalıydı? (%) 

Türk uçağının düşürülmesi olayı Türkiye’nin imajını… 

Türk uçağının düşürülmesi olayının Türkiye’nin uluslararası imajına etkisi sorgulandığında; her üç kişiden ikisi (%65,1) bu olayın Türkiye’nin imajını olumsuz etkilediğine inanmaktadır. 

Bu konudaki görüşler örneklemin demografik profiline göre çok fazla bir farklılık göstermemektedir. “Türk uçağının düşürülmesi olayının Türkiye’nin uluslararası imajını olumsuz etkilemiştir” görüşü en yüksek oranda desteği %70-73 düzeyi ile CHP ve MHP seçmeninden almıştır. AKP’ye Suriye politikalarında en yüksek desteği veren seçmeni bile %60 oranında bu olayın Türkiye’nin imajını olumsuz etkilediğini düşünmektedir. 

Türk uçağının düşürülmesi olayı Türkiye’nin imajını olumsuz etkilemiştir / olumsuz etkilememiştir (%). 

ŞİDDET OLAYLARI VE SURİYE’YE MÜDAHALE 

Suriye’deki şiddet olaylarına karşı Türkiye’nin tavrı sorgulandığında; %43,4 ile en büyük kitlenin sorunun görüşmeler yoluyla çözülmesi, örneklemin %32,7’si bu konunun Suriye’nin iç sorunu olduğu ve Türkiye’yi ilgilendirmediği ve 21,8’lik bir kesim ise uluslararası askeri müdahale görüşünü desteklemiştir. 

Bu konudaki görüşler de örneklemin demografik profiline göre farklılık göstermektedir: 


. Genelde %32,7’lik bir destek bulan “Suriye’deki şiddet olaylarının ülkenin iç sorunu olduğu ve Türkiye’yi ilgilendirmediği” görüşü en büyük desteği %51,6 ile Alevilerden, %49,6 ile CHP seçmeninden ve %45 ile MHP seçmeninden almaktadır. En az destek ise %17,1 ile Kürtlerden gelmektedir. 
. “Türkiye’nin sorunun görüşmeler yoluyla çözümünü desteklemesi” görüşü ise en büyük desteği %61,5 ile BDP seçmeninden ve %56,1 ile Kürtlerden bulmaktadır. 
. “Türkiye’nin Suriye’ye uluslararası bir askeri müdahaleyi desteklemesi” görüşü ise en büyük desteği %31 ile AKP seçmeninden alırken bu konudaki en düşük destek %7,7 ile BDP seçmeni arasındadır. 

Suriye’deki şiddet olaylarına karşı Türkiye’nin tavrı ne olmalıdır? (%) 

Suriye’ye karşı bir askeri müdahalede Türkiye’nin rolü sorgulandığında; insanların %36,8’lik bir kesimi “Türkiye’nin hiçbir askeri operasyona katılmaması ve bu operasyonları desteklememesi” görüşünü savunurken, %38’lik bir kesim “Türkiye’nin BM veya NATO şemsiyesi altında düzenlenecek operasyonlara sadece destek vermesi” görüşünü desteklemektedir. Bu durum, insanların yaklaşık %75’lik bir kesiminin Türkiye’nin Suriye’ye karşı bir askeri müdahalenin içinde fiili olarak yer almaması düşüncesinde olduğunu göstermektedir. Türkiye’nin Suriye’ye tek başına bir askeri müdahalede bulunması görüşü ise ancak %3,3 gibi çok düşük bir düzeyde destek bulmaktadır. 
Bu konudaki görüşler örneklemin demografik profiline göre farklılık göstermektedir: 

. “Türkiye’nin hiçbir askeri operasyona katılmaması ve bu operasyonları desteklememesi” görüşü en büyük desteği %76,9 ile BDP seçmeninden, %61,3 ile Alevilerden ve %50,7 ile CHP seçmeninden görmektedir. 
. Türkiye’nin Suriye’ye karşı bir askeri müdahalenin içinde fiili olarak yer alması görüşü ise en büyük desteği %28,8 ile AKP seçmeninden bulurken en düşük desteği %7,7 ile BDP seçmeninden bulmaktadır. 

Suriye’ye karşı muhtemel bir askeri müdahalede Türkiye’nin rolü ne olmalıdır? (%) 

Suriye’deki mevcut çatışma ortamının en çok hangi ülkenin işine yaradığı sorgulandığında: %38,3 ile ABD, %38,1 ile İsrail ve %14,1 ile Rusya bu çatıma ortamından en çok yararlanan ilk üç ülke olarak öne çıkmaktadır. Bu üç ülkeyi işaret edenlerin toplam oranı yaklaşık %90’dır. 

Bu konudaki görüşlerin demografik profile göre farklılaşması incelendiğinde: mevcut çatışma ortamının en çok hangi ülkenin işine yaradığı sorusunda, CHP, BDP ve MHP seçmeni %50-60 aralığında öncelikle ABD’yi işaret ederken, AKP seçmeni %45,9 ile öncelikle İsrail’i işaret etmektedir. 

Batılı Emperyal devletlerin menfaatlerine hizmet eder.

Suriye Halkının menfaatlerine hizmet eder.

Ortadoğu’da Barış ve huzura  hizmet eder. 

Türkiye’nin Menfaatlerine hizmet eder. 

Suriye’ye Yönelik uluslararası bir askeri müdahale 

Suriye’ye yönelik bir askeri müdahalenin en çok hangi ülkenin çıkarına hizmet edeceği, aynı soru içinde dört şıklı olarak ve birden fazla cevap işaretlenebilecek 
şekilde sorgulanmıştır. 

Bulgulara göre; insanların %72’si bu soruya cevap olarak batılı emperyal güçleri işaret etmektedir. 
Bir uluslararası askeri müdahalenin Suriye halkının menfaatlerine hizmet edeceğine inananlar %27,5’te kalırken aynı soruda Ortadoğu barışı ve Türkiye’nin menfaatleri son iki sırada gelmektedir. 

Bu konudaki görüşlerin demografik profile göre farklılaşması incelendiğinde: “müdahalenin batılı emperyal devletlerin menfaatlerine hizmet edeceği” görüşü en yüksek desteği %80-88 aralığında Alevilerden ve sırasıyla CHP, BDP ve MHP seçmeninden almaktadır. Aynı görüş AKP seçmeninden ise %63,2 oranında 
destek bulmaktadır. 

Suriye’ye yönelik uluslararası bir askeri müdahale… 

Suriye halkının menfaatlerine hizmet eder 

Türkiye’nin menfaatlerine hizmet eder 

Ortadoğu’da barış ve huzura hizmet eder 

Batılı emperyal devletlerin menfaatlerine hizmet eder 


Evet Parçalanır; 44,6 

Hayır Parçalanmaz; 55,4 



SURİYE’NİN PARÇALANMASI VE MUHTEMEL SONUÇLARI 


Suriye’de Esad düşerse Suriye parçalanır mı? 

Evet Parçalanır; 44,6 

Hayır Parçalanmaz; 55,4 

Suriye’de Esad düşerse Suriye parçalanır mı? (%) 

Esad yönetiminin/rejiminin düşmesinin muhtemel sonuçları bu bölümde üç soru ile ölçülmüştür. Esad’ın düşmesi durumunda Suriye’nin parçalanacağına 
inananların oranı %44,6’dır. 

Bu konudaki görüşlerin demografik profile göre farklılaşması incelendiğinde: Esad’ın düşmesi durumunda Suriye’nin parçalanacağına inananlar BDP seçmeni içinde %69,2 gibi yüksek bir orana çıkarken aynı oran CHP ve MHP seçmeni içinde %56’dır. Aynı oran AKP seçmeni içinde %34,4 ile tüm alt gruplar içinde en alt düzeydedir. 


Suriye parçalanırsa kuzeyinde bir Kürt devleti kurulur mu? 


Evet Kurulur; 58,1 
Hayır Kurulmaz; 41,9 

Suriye’nin parçalanması durumunda kuzeyinde bir Kürt devletinin kurulacağına inananların oranı %58,1’dir. 

Bu konudaki görüşlerin demografik profile göre farklılaşması incelendiğinde; Suriye’nin parçalanması durumunda kuzeyinde bir Kürt devletinin kurulacağına 
inananların oranı: 

. Kürtler arasında Türklere göre daha yüksektir (%61 ve %57,4). 
. Alevilerde Sünnilere göre çok daha yüksektir (%75,8-%55,3). 
. Suriye’ye sınır illerde yaşayanlarda diğer illere göre daha yüksektir (%65,4-%57,7). 
. BDP seçmeni içinde %92,3 ile en yüksek düzeyde iken, bu oran CHP seçmeni içinde %73,6, MHP seçmeni içinde ise %65,7’dir. 

En düşük oran ise %46,8 ile AKP seçmenindedir. 

Suriye parçalanırsa kuzeyinde bir Kürt devleti kurulur mu? (%) 

Suriye’de kurulacak bir Kürt devleti Kuzey Irak  Bölgesel Kürt Yönetimi ile birleşir mi? 

Evet Birleşir;  61,8 
Hayır Birleşmez;  38,2 

Suriye’de kurulacak bir Kürt devletinin Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi ile birleşeceğine inananların oranı %61,8’dir. 


Suriye’de kurulacak bir Kürt devleti Kuzey Irak Bölgesel Kürt 
Yönetimi ile birleşir mi? (%) 

Bu konudaki görüşlerin demografik profile göre farklılaşması incelendiğinde; Suriye’de kurulacak bir Kürt devletinin Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi ile birleşeceğine inananların oranı: 

. Kürtler ve Türklerde %61 ile aynı düzeydedir. 
. Alevilerde Sünnilere göre çok daha yüksektir (%66,1 ve %60,4). 
. Suriye’ye sınır illerde yaşayanlar ile diğer illerde yaşayanlarda aynı düzeydedir (%61,9 
ve %59,6). 
. BDP seçmeni içinde %76,9 ile en yüksek düzeyde iken, bu oran CHP seçmeni içinde %72,1 ve MHP seçmeni içinde ise %68,6’dır. En düşük oran ise %53,7 ile AKP seçmenindedir. 


3 CÜ BÖLÜM İLE DEVAM EDECEKTİR,


***