SURİYE BAAS REJİMİ
Leble-Lazkiye Milletvekili Dr. Haldun El Kassam: “ Reformlar İçin Zamana İhtiyacımız Var ”
12 Ağustos 2011
2011 SURİYE SÖYLEŞİLERİ
0RTADOGU ANALİZİ,
ORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ
28 Haziran 2011 tarihinde Lazkiye’den Dr. Haldun El Kassam (Leble-Lazkiye Milletvekili), Necdet Züreyka (Lazkiye Yazarlar Birliği Başkanı), Kladis Matar (Lazkiyeli yazar) ve Yusuf Baluş (Vahdet Gazetesi, Lazkiye) Türkiye Yazarlar Sendikası Antakya Şubesi’nin davetlisi olarak Antakya’ya geldiler.
Antakyalı gazetecilerle birlikte Türkiye Yazarlar Sendikası Antakya Şubesi’nde Suriyeli konuklarla buluştuk. Daha sonra eski bir Antakya evinin restorasyonuyla oluşturulan Saklıkent’te uzun uzun sohbet ettik.
Kassam, Genç ve dinamik. Avukat.
Dört yıldır Baas Partisi’nden Milletvekili. ‘ Kim Okursa ’ ve ‘ Başlığın Altında ’ adlı iki romanı yayınlanmış. Dedesi Şeyh İzzettin El Kassam, Suriye’de ve Filistin’de direnişin kahramanlarından biri. Günümüzde, ‘İslâmi Direniş Hareketi’nin (HAMAS) askeri kanadının ‘İzzettin El Kassam Tugayları’ olarak adlandırılmasıyla Şeyh İzzettin Kassam’ın anısının yaşatılması amaçlanmaktadır. Dr. Haldun El Kassam, kendi bakış açısıyla Suriye’de olup bitenleri aktardı.
Haldun El Kassam: Türkiye ile Suriye bir ailedir. Vizelerin kalkması ile aileler birleşmiştir. ABD’nin yönlendirmesiyle Suriye’ye gelen silahlı teröristler kasabaları ve köyleri yakıp yıktılar. 370 Suriyeli asker şehit düştü. 1700 kişi yaralandı.
Esad’ı desteklemek ve olayları kınamak için başta Şam’da 2,7; Halep’de 1,8; Lazkiye’de 1,2; Haseke’de 1 milyon olmak üzere Suriye’nin her yerinde aynı gün 11,8 milyon kişi sokağa çıktı. Suriye’de Baas Partisi’nin 3,5 milyon üyesi var. Parlamentodaki muhalefet partilerinin oluşturduğu ittifak olan ‘Cephe’nin 600 bin üyesi var. Demek ki Cumhurbaşkanı Esad’a halkın desteği var. Muhalefet, iktidarı devirmek istiyorsa bunu demokratik yollarla yapmalıdır. Gazze’de, Afganistan’da insanların yok edilmesine bakılmıyor. Suriye’ye bakılıyor. Beş milyon Iraklı mülteci var ama haber bile olmuyor.
Suriye’de sadece din ve mezhep temelli parti kurmak yasaktır. Cumhurbaşkanı Esad Alevi-Sünni veya din ayrımı yapmıyor. Eşi Sünni. Çocukları Hıristiyan okulunda. Suriye’yi kurarken Müslüman-Hıristiyan, Alevi-Sünni ayrımı yapmadık. Lazkiye’de Alevi, Şam’da ise Sünni bürokrat daha çoktur.
Kladis Matar: Bakın, ben Hıristiyan Arap bir bayan olarak Suriye dışında başka bir ülkede bu kadar rahat yaşayamam. Suriye’de mezhep ve din sorulmaz.
( Matar’ın yayınlanmış dokuz kitabı bulunuyor. www.gladysmatar.net )
ORSAM: Cisr El Şuur’dan Hatay’a sığınanların ev ve dükkanlarına başkalarının sahiplendiği iddiaları var. ‘Şabbiha’adı verilen Suriye derin devletinin vurucu timinin ve ‘muhabbarat’ın vatandaşları acımasızca ezdiği söyleniyor. “Yönetime güvenmiyoruz.
Hürriyet, adalet ve özgürlük istiyoruz” diyorlar. Cisr El Şuur’da olaylar başlayınca hem şehir merkezindekiler ve hem de köylüler bir gün içinde bölgeyi terk etmişler. Kimisi Suriye’nin farklı bölgelerine, kimisi de Lübnan ve Türkiye’ye kaçmış. Bu iddialar konusunda düşünceleriniz nedir?
Haldun El Kassam: Çadırkentlerde onları yöneten birileri var mı? Buna bakmak gerekiyor. Herkesin isteği bir mi? Yoksa, farklı mı? Buna dikkat etmeliyiz.
ORSAM: Hiç hatanız yok mu? Suriye’nin geleceği üzerine planlarınız nelerdir?
Haldun El Kassam: Elbette var. Rüşvet, mahkemeler başta olmak üzere devlet kurumla-rında gevşeklik, göz yummalar, kayırmalar var.
Bunları denetlemek ve ortadan kaldırmak için iki ay önce (Nisan 2011) bir kurum kuruldu. Hükümetin kontrolü dışında olan bu kurumun üyeleri arasında avukatlar, akademisyenler ve başka meslek mensupları bulunuyor. Merkezi Şam’da bulunan bu kurumun her il merkezinde de şubesi açıldı. Ayrıca, seçim yasası değişiyor. İnternette yayınladı ve halkın görüşleri internet üzerinden alınmaya başlandı. Cezaevleri, ordu ve istihbaratta da düzenlemeler, reformlar yapılıyor. Her konuda reform yapmaya başladık. Ancak, zamana ihtiyacımız var.
Yetkisiz arama yapılması yasaklandı. Olaylar sırasında askerlerin halka karşı silah kullanması yasaklandı, sadece cop verildi. Esad, “Her vatandaşın akan kanı benim kanımdır” dedi. Askerde sadece cop olduğu için canlı canlı öldürüldüler.
Suriye içinde dış güdümlü bir kitle de var. Bunlar, ne yapsak tatmin olmayacaktır. ABD, İsrail ve bazı geri kalmış Arap ülkeleri bu güdümlü
kitleyi kullanıyor. Türkiye, Ürdün ve Lübnan’a yakın sınır köy ve kasabaları silahlandırılıp ayaklandırılıyor. Esad, çevre ülkelere sığınanlara “Evinize dönün” çağrısı yaptı.
Suriye’de 10 parti seçime girebiliyor. Ayrıca, bağımsızlar da var. 10 partiden Baas dışındakiler ‘Cephe’ adıyla ittifak yapmışlardır. Parlamentoda Baas Partisi’nin 140, muhalefet partilerinden oluşan Cephe’nin 60, bağımsızların 50 milletvekili vardır. Suriye’de seçim barajı bulunmamaktadır.
Bir parlamenter, 75-100 bin oy ile çıkabilmektedir. Sadece, din, mezhep ve etnik içerikli partilerin kurulmasına karşıyız.
Örneğin, Alevi veya Sünni partisi olmamalıdır.
Suriyeli muhaliflerin ülke dışında toplanmasına gerek yok. Özgürce Suriye’de toplanabilirler. Nitekim Şam’da muhalifler özgürce toplantı yaptılar.
Suriye’de mazot 15 Suriye Lirası. Hayat ucuz. Son üç yılda, emekliler dahil olmak üzere memurların maaşları yüzde 300 arttırıldı. Sağlık ve eğitim bedava. İlk 8 yıl eğitim zorunludur. Üniversiteye kadar bir çocuğa ailenin yapacağı bütün masraf 500 Doları geçmez.
Suriye’de Kürtlerin kimliksiz olması bizim hatamız değildir. Suriye Kürtleri Irak kökenlidir. Irak’ta savaştan kaçarak 1950’li yıllarda Suriye’ye sığınmışlardır.
Aslında, Türkiye’ye gitmek istemişlerdi ama Başbakan Adnan Menderes Türkiye’ye kabul etmeyince Suriye’ye geldiler. Artık, Suriye Kürtlere kimlik
veriyor. 37 bin Kürt kimlik almak için başvuruda bulundu.
Suriye’de 2003’den beri 1,4 milyon Iraklı, 1948’den beri 900 bin Filistinli, 60 bin Lübnanlı ve 20 bin Moritanyalı sığınmacı bulunuyor. Onlara da Suriye vatandaşlığı ve kimlik verilmedi.
1960 yılında Tunus’un da, Suriye’nin de nüfusu 7 milyondu. 2011’de Tunus’un nüfusu yine 7 milyon. Ama, Suriye’nin nüfusu 23 milyon oldu.
ORSAM: Son sözünüz?
Haldun El Kassam: ABD, Irak’tan çekilmeden önce Suriye’nin Iraklılaşmasını istiyor. Bütün çabası bu yöndedir. Suriye ile Türkiye hem komşu, hem dost, hem de akraba. Ancak, Türkiye ile Suriye karşı karşıya getirilmek, savaştırılmak isteniyor. İki ülke arasında var olan dostluğun gelişmesini istiyoruz.
* Bu söyleşi 28 Haziran 2011 tarihinde Antakya’da Hasan Kanbolat tarafından yapılmıştır. ORSAM
***
