Ryan Mauro: “ Amerika Suriye Muhalefetini Kucaklamalıdır ”
27 Nisan 2011
Suriye Uzmanı, Worldthreats.com’un kurucusu, Hristiyan Eylem Ağı’nın Milli Güvenlik danışmanı ve Wikistrat’ın stratejik analisti Ryan Mauro, Suriye’deki mevcut siyasi kriz ile ilgili görüşlerini ORSAM’la paylaştı.
ORSAM: Öncelikle, Suriye’nin de domino etkisine girmesini bekliyor muydunuz? 26 Mart’ta yazdığınız bir makalede Suriye rejiminin, bölgede protestolara karşı en çok bağışıklığa sahip devlet olduğunu fakat şimdi ise çatışma merkezlerinden biri haline geldiğini belirtmiştiniz.
Ryan Mauro: Ben Suriye’nin Yasemin Devrimi ile başlayan domino etkisinin bir parçası olacağından emindim. Diğer ülkelerde ayaklanmalara yol açan tüm faktörler Suriye’de fazlasıyla mevcuttu. Rejimin Facebook ve YouTube’u yasaklaması ve her türlü topluluğu derhal dağıtması, rejime biraz zaman kazandırdı. Tek ihtiyaç duyulan sadece bir kıvılcımdı. Önemli bir olay olması ya da bir dizi küçük olayın gittikçe büyüyecek olan eşzamanlı protestolara dönüşmesi gerekiyordu. Bu, Şam’da bir adamın güvenlik güçleri tarafından şiddete maruz kalması sonucu 1500 kişilik bir kalabalığın toplanması ile gerçekleşti. Bundan sonra küçük ama sık gösteriler düzenlendi. Rejim Dera’da devrim yanlısı sloganlar yazdıkları gerekçesiyle iki çocuğu tutukladı ve ondan sonra kibrit tutuştu. Dera’da protestolar başladı ve tüm ülkeye hızla yayıldı. Güvenlik güçleri her ateş ettiğindeprotestolar daha güçlendi.
ORSAM: Beşar Esad’ın kriz yönetimini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Ryan Mauro: Beşar Esad bu krizi daha kötü yönetemezdi. Hala güvenlik güçlerinin protestoculara ateş ettiğini kabul etmiyor, bunun yerine radikal Selefistleri ve “silahlı grupları” suçluyor. Esad muhalefeti yabancı komplonun parçası olmakla suçladı. Bu her bir protestocuya yöneltilmiş bir hakarettir ve taleplerinin duyulmadığının da açık göstergesidir. Şiddet kullanılması ve tutuklamalar ile protestolar rejim değişikliği ile ilgili bir hal aldı.
ORSAM: Suriye Ortadoğu’daki en istikrarlı devlet sayılıyordu. Şimdi uluslararası arenada Suriye’nin imajı hakkında ne düşünüyorsunuz?
Ve eğer Esad iktidarını korursa, dış politikanın olanlardan ne yönde etkileneceğini bekliyorsunuz?
Ryan Mauro: Eğer Arap Baharı bize bir şey öğrettiyse o da açıkça istikrarlı rejimlerin de aniden sarsılabileceğidir. Tunus Devlet Başkanı Bin Ali de oldukça istikrarlı görülüyordu. Hiç kimse oradan gelecek bir domino etkisini düşünemezdi. Bin Ali gücüne rağmen hızlıca düştü ve bu da bölgedeki tüm halklara ilham kaynağı oldu. Suriye hükümetinin imajı diktatörlük olması nedeniyle kötüydü, ama bazıları İsrail ve Amerika karşıtı duruşunu takdir ediyordu. Şimdi yüzlerce sivil sokaklarda öldürülmüşken kimse rejimi savunamaz. Rejim sadece kendi gücünü koruyabilmek için kadın, çocuk demeden Arapları öldürüyor. Başka bir nedeni yok. Eğer Esad iktidarını
korursa dış politikasının değişeceğini sanmıyorum.
Zaten İran rejimi ile dost ve Hamas, Hizbullah ve diğer teröristlerin de sponsoru. Kendi rejimine istikrar kazandırmak gibi yanlış bir inançla, İsrail ile bir çatışmaya girmeye çalışması muhtemeldir.
ORSAM: Makalelerinizde birçok kez Suriye’de kutlanması gereken bir devrim olduğunu, yerine gelecek hiçbir rejimin Esad rejimi’nden daha kötü olmayacağını yazdınız. Hiçbir endişeniz yok mu?
Ryan Mauro: Alevilerin, nüfusun yüzde 6 ile 12’si oranında olması nedeniyle mezhepsel çatışma çıkmasını kesinlikle bekliyorum.
Ama eğer Esad karşıtı bir Alevi iktidara gelirse ve Aleviler temsil edildiklerini hissederlerse, bu çatışmayı engelleyebilir. Gelecek hükümette Müslüman Kardeşlerin de söz hakkı olacak ama bunun çok fark yaratacağını düşünmüyorum. Esad terörü tamamen destekliyor. Müslüman Kardeşler, hükümetteki tek ses olmayacak. Onların gücünü dengeleyecek birçok İslamcı olmayan grup olacak. Dr. Barry Rubin İslamcıların sadece yüzde 15’lik bir nüfusun desteğini alacağını öngörüyor.
ORSAM: Suriye’deki olaylara ilişkin Amerika’nın tavrına karşı oldukça eleştirel yaklaşıyorsunuz. Sizce Amerika nasıl davranmalı?
Ryan Mauro: Amerika ve müttefiklerinin Esad rejimine karşı daha güçlü karşı geliyor olmamaları bir şanssızlık. Suriye’nin İran’dan uzaklaştırılabileceği ya da gerçekten reformlara başlayacağı ve Batı’ya yaklaşacağı gibi yanlış düşüncelere inananlar var. Bu, Esad iktidardayken asla olmayacak. Amerika aynı zamanda rejim değişikliğinin getireceği istikrarsızlıktan korkuyor ve Esad’ın düşüşünü destekleyerek emperyalist görünmek istemiyor.
Başka bir çekince de Amerika’nın muhalefetin meşruiyetine gölge düşürmesi, ama sanıyorum bu çekinceler çok abartılı. Amerika’nın üst düzey Suriyeli yetkililere yaptırım uygulamayı ve şiddeti kınamayı planladığına ilişkin haberler var. Bu iyi ama daha fazlası yapılmalı.
Suriye büyükelçisi geri çekilmeli. Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu ile işbirliği yapmadığı için yaptırımlar uygulanmalı. Suriye muhalefeti
kucaklanmalı.
ORSAM: Yine makalelerinizde birçok defa değindiğiniz gibi bu süreçte adı geçen bir çok yabancı öğeler var. İsrail medyası İran’ın müdahalesine vurgu yapıyor, Suriye rejimi İsrail ve Müslüman Kardeşleri ya da Selefistleri suçluyor. Bu konudaki gerçek nedir?
Ryan Mauro: Amerika İran’ın Suriye’ye müdahale ettiğini iddia ediyor ve bu doğru. 21 Mart’ta İran’dan Halep’e silah taşıyan bir gemi Türkiye’de yakalandı. İranlılar rehberlik ve ekipman sağlıyorlar ve Suriye’nin Reform Partisi’ne göre, Esad’ın generalleri, Humus’taki İran Devrim Muhafızları üssüne rapor veriyor. Esad protestoların ardında Selefistler’in olduğu izlenimini vermeye çalışıyor, ama bu bir hile.
ORSAM: Suriye rejimi şu anda saldırıya geçmiş durumda. Bundan sonra ne olur, nasıl bir son bekliyorsunuz?
Ryan Mauro: Birkaç senaryo var; Esad rejimi binlerce insanı öldürür ve büyük bir zararın ardından protestolara son verir. Ya da Esad’ın iktidarına son veren bir askeri darbe olabilir. Esad’ın ordusundan bazı gruplar ayrılıp, rejim yanlılarına karşı halkı korumak için savaşabilir.
Zaten Dera’da Dördüncü ve Beşinci Tümen arasında çatışmalar var.
ORSAM: Zamanınızı ve görüşlerinizi paylaştığınız için teşekkürler.
* Bu Söyleşi ORSAM Ortadoğu Uzman Yardımcısı Selen Tonkuş Kareem tarafından 29 Nisan 2011’de gerçekleştirilmiştir.
ORSAM
***
