MUHTEMEL SENARYOLAR DÂHİLİNDE AVRUPA BİRLİĞİ PERSPEKTİFİNDE ALMANYA VE FRANSA’NIN İNCELENMESİ
Yazan: P.Ütğm. Ahmet SAPMAZ
Amerika Birleşik Devletleri, yirminci yüzyıl boyunca Avrupa
kıtasına totalitarizmin iki farklı versiyonu olan nazizm ve komünizm gibi
iki büyük tehlikeden kurtulma konusunda büyük destek sağlamış ve
Avrupa’da özgürlük ve barış güvence altına alınmıştır. Soğuk Savaş
dönemi boyunca ortak tehdit temelinde geliştirilen transatlantik ilişkiler
çok istikrarlı bir seyir izlemiştir. Bu dönemde Batı Avrupa devletleri,
çıkarlarının artık çatışma ile değil; uzlaşı, şeffaflık ve rekabet ile
korunabileceği öngörmüşlerdir. 1952 yılında Avrupa Kömür Çelik
Teşkilatı’nın(AKÇT) kurulmasıyla başlayan süreç, çeşitli aşamalardan
geçerek ve ekonomik alanda büyük başarılar kazanılarak, Soğuk Savaş
dönemi boyunca sürmüştür. 9 Kasım 1989’da Berlin Duvarı’nın yıkılışı,
bunu takip eden iki Almanya’nın birleşmesi(3 Ekim 1990) ve SSCB’nin
dağılması(26 Aralık 1991) uluslararası güç dengesini bütünüyle alt üst
etmiştir. Yaklaşık yarım yüzyıl süren Soğuk Savaş, kan dökülmeden
demokrasinin komünizme karşı zaferiyle son bulmuş; ABD uluslararası
sistemde rakipsiz ve tek küresel güç konumuna gelmiştir. Soğuk Savaş
döneminde kurulan iki kutuplu sistemin yıkılması ile Kuzey Amerika ve
Avrupa dışında neredeyse dünyanın her yerinde tehlike, kaos ve
istikrasızlıklar baş göstermiştir. Bu dönemde Avrupa Birliği ülkeleri,
ekonomik birlikteliklerini ve bu alandaki başarılarını, siyasi ve askerî
boyuta taşıma konusunda hemfikir olmuşlar ve Maastricht Antlaşması ile
bu süreci başlatmışlardır. Avrupalılar sahip oldukları büyük ekonomik
gücün uluslararası sistemde etki yaratabilmesi için siyasi irade ve askerî
güç ile desteklenmesi gerektiğinden yola çıkarak, AB’nin Ortak Dış ve
Güvenlik Politikası(ODGP) sürecini başlatmışlardır. Bu gelişmeler
esnasında bazı Batı Avrupa devletleri tarafından transatlantik ilişkilerin
çerçevesi ve bu ilişkinin kurumsal ayağını oluşturan NATO
sorgulanmaya başlanmıştır. Avrupalılar siyasi ve askerî açıdan ABD
himayesinden kurtulup kurtulmama; yani AB’nin önümüzdeki dönemde
uluslararası sistemde oynayacağı rol konusunda karar verme noktasına
gelmişlerdir ve bu süreç hâlen devam etmektedir. Soğuk Savaş’ın
bitimiyle ortaya çıkan tehditler güvenlik mülahazalarını yeniden
şekillendirirken, 11 Eylül 2001’de ABD’nin uğradığı saldırı uluslararası
sistemi derinden etkilemiştir. Artık Avrupa’nın savunulması ve güvenliği
ABD için birinci öncelik olmaktan çıkmıştır. Çünkü yüzyıllar sonra
Avrupa, dünyanın en güvenli toprakları hâline gelirken, şimdiki hedef
ABD’nin kendi toprakları olmuştur. 20 Eylül 2002 tarihinde açıklanan
yeni ulusal güvenlik stratejisi, ABD’nin güvenlik ve dış politika
parametrelerinde önemli değişiklikler meydana getirmiştir. Stratejiye
göre potansiyel tehdit oluşturan, ileride problem çıkarabileceği
düşünülen her oluşum veya ülke önleyici darbe kavramından yola
çıkılarak hedef hâline gelebilecektir. 11 Eylül sonrası ABD’nin değişen
uluslararası ilişkiler ve dış politika konsepti, Avrupalı müttefiklerini
rahatsız etmiştir. Transatlantik ittifakta son yıllarda meydana gelen
kırılmanın nedenini Avrupa ve ABD’nin farklı dünya görüşlerinde aramak
gerekmektedir. Bu farklılıklar şu şekilde sıralanabilir:
1. ABD, dünya düzenini kendi ulusal çıkarları ve değer yargıları
çerçevesinde tanımlarken, Avrupalılar bu düzenin çok taraflı çabalar ve
çıkarların uyumlulaştırılması ile sağlanacağını düşünmektedirler.
2. ABD değer yargılarına göre uyguladığı politikalarda uluslararası
hukuk ve organizasyonları ikinci derecede önemserken, Avrupalıların
çoğu uluslararası hukuk ve organizasyonları politikalarının merkezinde
görmektedir.
3. ABD devamlı olarak üstün askerî gücünü politikalarının bir
aracı olarak kullanırken, Avrupa çok zorunlu hâller dışında askerî güç
kullanımına karşı çıkmakta ve diplomasiyi savunmaktadır. Bunda
Avrupa’nın askerî kapasite eksikliği ve etkin savaş karşıtı kamuoyunun
rolü vardır.
Hâlen Avrupa ve ABD arasında politika farklılıklarından
kaynaklanan uyuşmazlıklar şunlardır:
. ABD’nin, Uluslararası Ceza Mahkemesine taraf olmaması,
. ABD’nin, Kyoto protokolüne taraf olmaması,
. Fakir ülkelerin borçlarının silinmesi için İngiltere ve Fransa’nın
aldığı inisiyatife sıcak bakmaması,
. Çin’e yönelik uygulanan silah ambargosunun kaldırılması
konusundaki görüş ayrılıkları olarak sıralanabilir.
Özelikle Irak krizi ile başlayan süreç, transatlantik ilişkilerin
tarihindeki en önemli sarsıntılardan birini yaşamasına sebep olmuştur.
Çok eski mazisi olan Transatlantik ilişkiler, ortak hareket etme
noktasında kesintiye uğramıştır.
Irak Savaşı öncesi ve sırasında Avrupa’da bir bölünme yaşanmış,
Avrupa’nın büyük ülkelerinden Fransa ve Almanya savaşa karşı
çıkarken İngiltere, İtalya, İspanya ile birlikte 2004’te AB’ye üye olan
Doğu Avrupa ülkelerinin çoğu ABD’ye destek vermiştir. ABD Savunma
Bakanı Donald Rumsfeld’in, Fransa ve Almanya’yı “eski Avrupa”,
ABD’ye destek veren ülkeleri ise “yeni Avrupa” olarak adlandırması,
transatlantik ilişkilerinde yeni bir dönemin ifadesi sayılmıştır.
İşgal Bölgeleri:
Kaynak:http://photos1.blogger.com
Fransa ve Almanya’nın Irak Savaşı’nda karşı cephede yer
almalarının nedenleri incelendiğinde; Almanya ve Fransa, Irak’ın,
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararları gereğince uluslararası
yükümlülüklerini yerine getirmesini, askerî müdahalenin sorunu çözmek
için tek seçenek olmadığını, uluslararası boyutta uygulanacak siyasi,
politik ve ekonomik yaptırımlarla zaman içerisinde sonuca ulaşılabileceği
yönünde bir politika izlemişlerdir. Avrupalı müttefikler Birleşmiş Milletler
silah denetçilerinin yaptığı çalışmaların kesin bir sonuca varılana kadar
sürdürülmesini istemişler, El Kaide terör örgütü ile Irak arasında bağlantı
kurularak müdahaleye meşruiyet kazandırma girişimini şüpheyle
karşılamışlardır. Ayrıca Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesinden sonra
bölgede istikrarın yeniden sağlanabilmesine kuşkuyla bakılmış, Orta
Doğu’da daha köklü sorunlar varken Irak’a yapılacak askerî bir
müdahalenin bölgeyi daha fazla istikrarsızlığa sürükleyeceğini öne
sürmüşlerdir.
Fransa’nın Irak politikasına etki eden faktörleri incelediğimizde;
1. Fransız Dış Politikasının Genel Karakteristiği
Fransız dış politikasının ana ilkesi devamlı surette dünyada ve
Avrupa’da aktif bir rol almaktır. Fransa bu siyaseti uygularken politik
olarak birliğini sağlamış, askerî bakımdan güçlü ve ortak dış politika
izleyebilen bir Avrupa’yı amaç edinmektedir. Ayrıca demokratik
prensiplere ve kendisinin de Güvenlik Konseyi daimi üyesi olduğu
Birleşmiş Milletlere büyük önem vermektedir. Fransa, dünya
zenginliğinin %3’ünü üretirken, Birleşmiş Milletler bütçesinin % 6’sını
karşılamaktadır.
2. Geçmişte Fransa İle Irak Arasındaki İlişkiyi Destekleyenler
1991’de Mitterand’ın Çöl Fırtınası Harekatına katılma kararı,
Fransız politik ve entelektüel çevrelerinde büyük bir kargaşaya yol
açmıştır. Savunma Bakanı bu karara tepki olarak istifa etmiştir. Bu
reaksiyonun sebebi, Fransa’daki bazı çevrelerce Amerika’nın bu krizi
jeopolitik ve ekonomik çıkarlarını korumayı amaçlayan yeni bir dünya
düzeni yaratmak için fırsat olarak değerlendireceğinin düşünülmesidir.
Diğer bir önemli faktör de Fransa’nın geleneksel olarak Arap yanlısı dış
politika izlemesidir. Fransa Irak’ı, İran’ın yaydığı tehlikeye karşı laik ve
dengeleyici bir güç olarak görmektedir. Fakat Fransa ile Irak arasındaki
özel ve yakın ilişkiler, Fransa’nın Körfez Harekatına katılmasıyla sona
ermiştir.
3. Ekonomik Çıkarlar
Bazı Fransız firmalarının diğer Avrupalı ve Amerikalı ortakları gibi
Irak’la ticari ilişkilerin sürdürülmesinde ekonomik çıkarları vardır. Fakat
tüm bunlara rağmen Irak, Fransa’nın büyük bir ticaret ortağı olmaktan
uzaktır. Irak, Fransa’nın ihracatında %0.15 pay ile 60’ıncı, ithalatında ise
%0.30 pay ile 30’uncu sıradadır. Fransa, Irak petrolünün % 8’ini ithal
etmektedir. Bir karşılaştırma açısından bu oran Amerika için %40’dır.
Fransa 1.8 milyar Euro ile Rusya, Japonya, Almanya, ve Amerika’dan
sonra Irak’ın beşinci büyük kreditörüdür.
4. Kamuoyu Ve Medya
Kamuoyu görüşü Fransa’nın Irak politikası üzerinde giderek artan
bir etkiye sahiptir. Washington’un tek taraflı politikaları, Amerikan karşıtı
düşüncelerin Fransa halkı arasında yayılmasına neden olmuştur. Bu
düşünceler medya ve basın tarafından da paylaşılmaktadır. Ayrıca
Fransa’da yaşayan Müslüman azınlığın bu süreçte etkisi vardır. Bölgede
İsrail ile Filistin arasında uzun süredir devam eden sorunlar
çözülemeden Irak’a karşı yapılan müdahale, Müslüman azınlık
tarafından Arap Dünyasına yapılmış ayrı bir saldırı olarak görülmektedir.
Görüldüğü gibi Fransa’nın Irak politikasının oluşumuna birçok faktör etki
etmiştir ve etmektedir. Bunlar içerisinde en önemli olanı ise uluslararası
hukuka saygı, güç kullanımının meşruluğu faktörüdür. Fransa’ya göre
Irak Savaşı gerekli olan bir savaş değildir, birçok çözüm seçeneği
arasından savaş tercih edilmiştir.
Almanya’nın Irak politikasına etki eden faktörleri incelediğimizde ise;
1. Alman Dış Politikasının Genel Karakteristiği
Almanya 20’nci yüzyılda yol açtığı iki dünya savaşı nedeni ile kötü
olan imajını düzeltmek maksadıyla uluslararası kuruluşlar ve toplumla
olan ilişkilerine büyük önem vermektedir. Almanya ittifaklara açık ve
uzlaşmacı bir tavır sergilerken, uluslararası politikada daha fazla
sorumluluk üstlenmek istemektedir.
2. Tarihî ve Politik Kültür
Almanya, geçmişte iki büyük dünya savaşına yol açan yayılmacı
güç politikalarından ötürü travma yaşamış bir ulustur. Alman halkı bu
politikanın getirdiği felaket ve yıkıntıyı hâlâ zihinlerinde barındırmaktadır.
Bu nedenle Almanların ülkelerinin askerî bakımdan tarihte olduğu gibi
tekrar güçlenmesi ve askerî gücün politikanın aracı olarak kullanılması
konusunda çekinceleri vardır.
3. Yerel Politik Yönelimler
Almanya hâlen Sosyal Demokrat Parti ve Yeşillerin oluşturduğu
merkez sol bir koalisyon hükümeti tarafından yönetilmektedir. Bu
hükümet barışa ve çok taraflılığa sıkı sıkıya bağlı ve askerî güç
kullanımını seçenek dışı bırakan bir politika izlemektedir. Hükümet 2002
yılında yapılan ve tekrar iktidara geldiği genel seçimler öncesi, Irak
Savaşı’na tamamıyla karşı çıkarak kamuoyundaki desteğini arttırmıştır.
Alman halkı da Irak Savaşı’na büyük bir çoğunlukla karşı çıkmış ve
hükümetin ABD karşısında izlediği politikayı büyük oranda
desteklemiştir.
4. Ekonomik Çıkarlar
Irak, Almanya’nın dış ticaretinde küçük bir öneme sahiptir. Irak,
365 milyon euro ile Almanya’nın ihracatında 79. sırada, 2.1 milyon euro
ile Almanya’nın ithalatında 179. sıradadır.
Almanya ve Fransa her ne kadar savaş öncesi müdahaleye karşı
çıkmışlarsa da, savaş sonrası oluşan de facto durumu kabul etmek
zorunda kalmışlardır. Almanya ve Fransa, Birleşmiş Milletler kontrolünde
Irak’ta egemenliğin en kısa sürede Irak halkına devredilmesi konusuna
önem vermektedirler. İki ülke ABD ile Irak’ın demokratik, istikrarlı ve
barışçı bir ülke olarak yeniden yapılandırılması hususu ile Irak güvenlik
güçlerinin NATO tarafından eğitilmesi ve Irak ekonomisinin geliştirilmesi
konularında, ortak irade belirlemişlerdir. Bu çerçevede BM Güvenlik
Konseyi’nce kabul edilen 1511 ve 1546 sayılı kararlar ile Irak’taki çok
uluslu güce meşruiyet kazandırılmış ve Irak’ta egemenliğin devri ve
politik geçiş süreci takvime bağlanmıştır. Almanya ve Fransa, Irak’ta
yapılan seçimleri ve sonuçlarını olumlu karşılamıştır. Bush yönetimi ile
Avrupa arasında Irak’a ilişkin sorunlar yakından izlendiğinde, temelde
görüş ayrılığı bulunmadığı görülmektedir. Ortak unsurların en önemlisi
Irak’ta istikrarın sağlanmasıdır. Birbirlerinden ayrıldıkları önemli nokta
ise; bu hedefe hangi yöntemle varılacağı konusudur. Bush güç
kullanmaya, Avrupa ise diplomatik yolların kullanılmasına öncelik
vermektedir. Bush Avrupa’dan asker yardımı istemişse de, onun yerine
Irak Ordusu mensuplarının, polis ve yargıçlarının eğitimi için NATO’dan
tam destekle yetinmek zorunda kalmıştır. NATO’da alınan kararlar
neticesinde güvenlik görevlilerinin eğitimi için, Fransa ve Almanya dâhil
AB’nin, ABD’nin Irak politikasına en fazla şüpheyle bakan ülkeleri de
sorumluluk üstlenmeyi kabul etmiştir. Örneğin, Fransa Ürdün’de,
Almanya ise Birleşik Arap Emirlikleri’nde, Irak güvenlik görevlilerine
eğitim verecektir.
Günümüze kadar olan gelişmeler ve mevcut parametreler dikkate
alınarak Almanya ve Fransa’nın senaryolar dâhilinde incelenmesine
geçildiğinde;
BİRİNCİ SENARYO: ABD’nin 2005 Yılı Sonuna Kadar Irak’tan Çıkması
Almanya ve Fransa ittifakı, ABD’nin Irak’tan güvenliği ve istikrarı
sağlamadan çekilmesine karşıdırlar. Çünkü güvenlik ve istikrar
sağlanmadan ABD’nin Irak’tan çekilmesi, bölgenin daha da
istikrarsızlaşmasına yol açacak ve ABD’nin geride bıraktığı güç
boşluğunu dolduracak bir aktör bulunamayacaktır.
Almanya ve Fransa, ABD’nin Irak’ta güvenliği ve istikrarı
sağladıktan sonra Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 1546 sayılı
kararı gereğince ve Irak hükümetinin talepleri doğrultusunda ülkeden
çekilmesini destekleyeceklerdir. Irak’tan, ABD’nin önderliğindeki çok
uluslu gücün çekilmesinden sonra, ülkede Birleşmiş Milletler’in
günümüzden daha aktif rol üstlenmesini talep edeceklerdir. Irak
hükümetine gerek ülkenin yeniden inşası için gerekse de politik geçiş
süreci için her türlü desteği başta Avrupa Birliği olmak üzere,
uluslararası örgütler ve sivil toplum örgütleri vasıtasıyla sağlayacaklardır.
Avrupalı müttefikler bu politikayı izlerken, bölgede ABD’nin zedelenmiş
imajı nedeniyle ülke yönetimi ve halk tarafından tercih edilen bir
konumda bulunacaklardır.
Fransa ve Almanya’nın bu süreçte Irak politikalarında radikal bir
değişikliğe gitmeleri beklenmemelidir. Zira Fransa’da Avrupa
Anayasasının reddedilmesi ile ortaya çıkan bunalım, bu dönemde dış
politikayı ikinci plana itecek ve Fransa iç politik sorunlarına angaje
olacaktır. Almanya’da ise iktidardaki Sosyal Demokrat ve Yeşillerden
oluşan koalisyon hükümetinin Kuzey Ren Westfalya’da yapılan yerel
seçimler sonucunda aldığı yenilgi, ülkeyi 18 Eylül 2005’te yapılması
öngörülen bir genel seçime götürmektedir. Yapılacak seçimlerde,
muhalefetteki Hıristiyan Demokrat Partinin iktidara gelmesinin söz
konusu olabileceği değerlendirilmektedir. Hıristiyan Demokratlar, Irak
krizinin başından bu yana ABD’nin politikalarını destekleyen bir tutum
ortaya koymaktadırlar. İktidara geldiklerinde kamuoyundaki savaş karşıtı
düşünceler nedeniyle Alman politikasında radikal bir değişiklik
yapamasalar da ABD ile daha fazla iş birliğine yönelmeleri beklenmelidir.
Ülkede güven ve istikrarın sağlanmasıyla beraber Alman ve
Fransız firmaları, Irak ile savaş öncesi kurdukları ticari ilişkileri yeniden
canlandırmak amacıyla bölgeye yoğun bir talep gösterecekler ve Irak’ın
yeniden inşası projelerinde büyük ölçüde pay elde edeceklerdir.
Kaynak:http://photos1.blogger.com
İKİNCİ SENARYO: ABD’nin 2006 Yılından İtibaren Kademeli Olarak Irak’tan Çıkabileceği;
Amerika’nın 2006 yılında Irak’tan, arkasında çözülmemiş birtakım
sorunlar bırakarak kademeli olarak çekilmesi, Avrupalı müttefiklerinin
arzu etmediği bir durumdur. Bu sebeple Almanya ve Fransa ABD’yi,
Irak’ta istikrar ve güvenliği sağlamadan çekilmesi hâlinde, bölgenin
Saddam Hüseyin döneminde olduğundan daha istikrarsız bir duruma
sürüklenebileceği konusunda ikna etmeye çalışacaklardır. Zira Irak’ın
istikrarsızlığa sürüklenmesi, bölgeyi uluslararası terörizmin
kaynaklarından biri hâline getirecek, bölgenin Alman ve Fransız
şirketlerce ekonomik açıdan değerlendirilme potansiyelini ortadan
kaldıracak ve bölgeden Avrupa’ya yasa dışı göç tetiklenecektir.
Almanya ve Fransa, Irak’ta, federal sisteme dayalı, tüm kesimleri
temsil eden, demokratik bir yönetimi destekleyecektir. Avrupalı
müttefikler, Irak’ta bir grubun diğer bir gruba üstün duruma gelmesinin
ülkenin istikrarını riske atacağı düşüncesiyle, tüm kesimleri adil şekilde
temsil eden bir yönetimi destekleyecekler; etnik ve dinî gruplar arasında
denge gözetmeye çalışacaklardır.
Müttefikler, bu süreçte Irak üzerinde kendi çıkarları doğrultusunda
tasarrufta bulunmaya çalışan Irak’a komşu ülkeler üzerinde, ABD ile
birlikte siyasi, ekonomik ve askerî boyutta yaptırımda bulunacaklardır.
Özellikle nükleer faaliyetleri dolayısıyla İran ve uluslararası terörizme
verdiği destek ile Suriye’ye karşı bu yaptırım faaliyeti daha da kolay
uygulanacaktır.
Almanya ve Fransa etnik veya dinî temele dayalı bir konfedere
yapılanmada, kendileri de söz sahibi olmak isteyeceklerdir. ABD,
Avrupalı müttefikleri ile bozulan ilişkileri düzeltmek için Almanya ve
Fransa’nın bu süreçte etkin olmasına müsaade edecektir.
Almanya, Irak’ta yönetim şekli ne olursa olsun güvenliğin
sağlanması, ABD önderliğindeki uluslararası gücün Irak’tan çekilmeye
başlaması ve Birleşmiş Milletler’in Irak’ta rolünün artmasına paralel
olarak Birleşmiş Milletler Barış Gücü kapsamında Irak’ta asker
görevlendirebilir. Bu büyük ölçüde 2005 yılı sonunda yapılacak genel
seçim sonuçlarına ve ABD’nin bu dönemde izleyeceği politikalara ve
uluslararası konjonktüre bağlı olacaktır.
Fransa’nın ise ABD’nin dominant olduğu Irak’a asker göndermesi
mümkün olmayacaktır. Ancak Fransa, Irak ile Saddam Hüseyin
döneminde kurulmuş olan ekonomik ve ticari ilişkileri aynı düzeye
taşımak için her türlü çabayı gösterecektir.
ÜÇÜNCÜ SENARYO: 2025 Yılı Ve Sonrası (ABD Irak’tan Çekilebilir Ancak Bölgeden Çekilemez Durumu)
Almanya ve Fransa’nın 2025 yılına uzanan süreçte Irak
politikalarını şekillendiren çok çeşitli etkenler olacaktır. Bu etkenlerin en
önemlisi, Avrupa Birliği’nin gelişme sürecinin varacağı noktadır. Bu
sürecin muhtemel iki sonucundan birincisi; AB’nin bugünkü bulunduğu
durumdan daha ileri bir seviyeye yani ortak bir dış politika üretebilme ve
Avrupa’nın çıkarlarını savunabilecek güçte bir askerî yeteneğe sahip
olma durumudur. Bu durumda dahi, Avrupa Birliği’nin güvenlik sorunu
bulunan bir bölgeye askerî güç göndermesi düşünülemez. Ancak, AB’nin
sahip olacağı askerî güç ve ortak dış politika yürütebilme iradesi,
ABD’nin uygulayacağı politikalarda AB’yi daha çok dikkate almasını
gerektirecektir.
Muhtemel sonuçlardan İkincisi ise Avrupa Birliği’nin bugün
bulunduğu noktadan daha ileri gidememesi durumudur. Fransa’nın
ardından Hollanda’nın da Avrupa Anayasasına “hayır” demesiyle,
Avrupa Birliği’nin ekonomik birliktelikten, siyasi ve askerî birlikteliğe
geçiş süreci büyük darbe almıştır. Avrupa Birliği’nin istenilen konuma
gelmede yetersiz kalması veya bunun mümkün olmaması hâlinde,
AB’nin çekirdek ülkeleri olan Almanya ve Fransa merkez olmak üzere
özellikle dış politikada daha etkin bir birlikteliğe gidilebilir. Bu durumda
Almanya ve Fransa bölgede politik, ekonomik, sosyal ve kültürel açıdan
etkin olmaya çalışacaklardır.
Bu süre zarfında, ülke yönetimlerinde seçimler sonucunda
meydana gelebilecek değişiklikler, Irak politikalarında farklı açılımlara yol
açabilecektir. Avrupa’daki ABD karşıtlığının büyük ölçüde Bush
yönetiminden kaynaklandığı göz önüne alındığında, 2008 ABD başkanlık
seçimleri büyük önem arz etmektedir. Yönetime gelecek olan Başkanın
uygulayacağı politikalar bu hususta belirleyici olacaktır.
Alternatif enerji kaynaklarının ortaya çıkarak petrole olan
bağımlılığın azaltılması, Almanya ve Fransa’nın bölgeye olan ilgisini
ortadan kaldırmayacaktır. Çünkü Almanya ve Fransa’nın, Irak politikaları
petrol ile sınırlı olmadığı gibi, Irak’ın ve Orta Doğu’nun istikrar ve
güvenliği Avrupa kıtası için hayati öneme haizdir.
Sonuç olarak, Avrupa ve ABD’nin küresel çıkarları, Irak
konusunda iki merkezin “çatışması yerine bütünleşmesini” zorunlu
kılmaktadır. ABD–Avrupa ilişkileri son dönemdeki gelişmeler sonucunda
belki hiçbir zaman eskisi gibi olmayacaktır. Ancak, her iki tarafın birbirine
olan ihtiyacı devam edecektir. ABD’nin Irak konusunda Almanya ve
Fransa’nın desteğini kazanması, hem bölge hem de dünya barışının bir
an önce tesis edilmesi bakımından büyük önem taşımaktadır. Arz
ederim.
***
