MÜLKİYE MÜFETTİŞLİĞİNİN ŞEMDİNLİ'DE 09.11.2005 GÜNÜ MEYDANA GELEN OLAYI DEĞERLENDİRMESİ BÖLÜM 1
XI- MÜLKİYE MÜFETTİŞLİĞİNİN ŞEMDİNLİ'DE 09.11.2005 GÜNÜ MEYDANA GELEN OLAYI DEĞERLENDİRMESİ
A- OLAYLA İLGİLİ İNCELEME VE TESPİTLERİ
Mülkiye Müfettişliği'nin 27.02.2005 tarih ve 82/8 sayılı "Araştırma Raporu"nda
09.11.2005 günü Şemdinli İlçesinde Umut Kitapevinde meydana gelen patlama ile ilgili olarak şu tespit ve değerlendirmelere yer verilmiştir;
"B. ŞEMDİNLİ'DE 9 KASIM 2005 GÜNÜ MEYDANA GELEN PATLAMA VE BUNA BAĞLI OLARAK YAŞANAN OLAYLAR:
1-ALİ KAYA, ÖZCAN İLDENİZ, VEYSEL ATEŞ, SEFERİ YILMAZ'A İLİŞKİN BİLGİLER:
Ali KAYA'nın; 01.07.1968 Bitlis/Mutki doğumlu olduğu, Hakkari il merkezinde
ikamet ettiği, kendi ifadesiyle "Mahmut" aşiretine mensup olduğu, 16 yıldır Astsubay olarak Jandarma Teşkilatında çalıştığı, Hakkari İline gelmeden önce 1995-2001 tarihleri arasında Diyarbakır ilinde İl Jandarma Komutanlığı enirinde istihbarat ve sorgulama biriminde görev yaptığı, 2004 yılı temmuz ayından itibaren Hakkari İl Jandarma Komutanlığı İstihbarat Şube Müdürlüğü emrinde görev yaptığı,
Özcan İLDENİZ'in; 19.04.1970 Balıkesir/Sındırgı nüfusuna kayıtlı olduğu, Hakkari il merkezinde ikamet ettiği, kendi ifadesiyle 15 yıldan beri Astsubay olarak Jandarma Teşkilatında çalıştığı, Hakkari İlindeki görevine 16.07.2004 tarihinde başladığı, halen Hakkari İl Jandarma Komutanlığı İstihbarat Şube Müdürlüğü emrinde Şemdinli ilçesi istihbarat sorumlusu olarak görev yaptığı,
Veysel ATEŞ'üı; 27.03.1972 Hakkari/Çukurca Kurudere köyü nüfusuna kayıtlı
olduğu, Hakkari il merkezinde ikamet ettiği, kendi ifadesiyle; 1988 yılında PKK terör örgütüne katıldığı, Hakkari, Yüksekova, Çukurca, Şemdinli ve Beytüşşebap bölgesinde örgütsel faaliyetlerde bulunduğu, Bekaa vadisinde 1990 yılını 1991 yılına bağlayan kış aylarında örgütsel eğitim aldığı, bu sürede roket atar kullanımını öğrendiği, ne Bekaa'da nede örgütsel faaliyetlerde bulunduğu dönemde bir bomba eğitimi almadığı, 27.07.1991 tarihine kadar örgütsel faaliyete devam ettiği, bu tarihte daha sonra eşi olan Zeliha, Sefer BİLDİK, Zeynep BİLDİK ile birlikte dört kişi olarak örgütten kaçarak Dohok'a geçtikleri ve burada Barzani kuvvetleriyle birlikte olduktan, bu dönemde PKK terör örgütünün iki kardeşini öldürdüğü, bu nedenle 29.04.1997 tarihinde Habur'dan Türkiye'ye giriş yaparak üç çocuğu ve eşi ile birlikte güvenlik kuvvetlerine teslim olduğu, yargılama sonucunda 6 yıl ceza aldığı, İnfazdan yararlanarak 4,5 yıl ceza evinde yatarak tahliye olduğu, bu sürede Diyarbakır, Van, Erciş, Bitlis, Hakkari, Şemdinli, Hakkari ve Çukurca cezaevlerinde değişik sürelerle kaldığı, pişmanlık yasasından yararlandığı, Diyarbakır cezaevinde bulunduğu sürede iki kez toplam üç aya yakın bir süre ile Hakkari, Çukurca, Şemdinli kırsalında güvenlik kuvvetlerince yürütülen operasyonel faaliyetlere iştirak ettiği, operasyonel faaliyetler için ilgili Jandarma Komutanlığının izinleri aldığı, bu sürede Astsubay Ali KAYA ile ortak bir operasyonel yada başka bir faaliyet içinde olmadığı, cezaevinden 05.11.2001 tarihinde tahliye olduğu, hemen askere sevk edildiği, acemi birliğinin Manisa Kırkağaç'taki Jandarma Eğitim Alayı olduğu, buradan Mardin Dargeçit İlçesi Üçe Jandarma Komutanlığına tertip edildiği, askerlik süresince örgüt ile hiç sıcak temas yaşamadığı, Askerlik dönüşü öncelikle İçişleri Bakanlığına iş müracaatı yapmak için Hakkari Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şube Müdürlüğüne zaman zaman gittiği, burada bazı Emniyet görevlileri ile tanıştığı, ancak resmi haber elemanı olarak Emniyet Teşkilatında çalışmadığı, ancak Hakkari'de Devlet'in haberi olması gerektiğine inandığı durumları Emniyet yetkililerine sorumlu bir vatandaş olarak ilettiği, asıl resmi olarak çalıştığı ve haber elemanı olarak vazife yaptığı birimin Jandarma olduğu,
Şemdinli C.Başsavcıhğı kayıtlarına göre; Veysel ATEŞ'in Devletin hakimiyeti
altındaki topraklardan bir kısmını Devlet idaresinden ayırmaya yönelik eylemlerde bulunmak suçundan 27.08.2000 tarihinde naklen Şemdinli Cezaevine hükümlü sıfatıyla geldiği, 17.11.2000 tarihine kadar cezaevinde kaldığı, bu tarihte Hakkari Kapalı Cezaevine nakledildiği, Hakkari İl Jandarma Komutanlığı verilerine göre; Veysel ATEŞ'in, 2003 yılından itibaren Hakkari İl Jandarma komutanlığı İstihbarat Şube Müdürlüğü tarafından "Görüşülen şahıs" konumu ile istihbari çalışmalarda bulunduğu, 2001 yılında çıkarılan JGY:37-8 Haber Elemanlarının Temini, Kullanımı ile Etkinliklerinin Tespiti ve Kontrolü
Yönergesi esaslarına göre 03.08.2004 tarihinde Haber Elemanı olarak kayıtlara alındığı, Seferi YILMAZ'ın; 08.03.1962 doğumlu olduğu, Hakkari/Şemdinli/Umurlu Köyü nüfûsuna kayıtlı olduğu, bekar olduğu, Şemdinli ilçe merkezinde ikamet ettiği, kendi ifadesiyle; Şemdinli ilçesi Özipek Pasajında umut Kitabevini işlettiği, bekar olduğu ve ölen ağabeyinin eşi ve çocukları ile aynı evde yaşadığı, İl Jandarma Komutanlığınca verilen bilgilere göre; 15 Ağustos 1984 yılında PKK terör örgütünce Şemdinli İlçe Jandarma Komutanlığına yapılan silahlı saldırıda klavuzluk yaptığı, bu suçtan dolayı 1985-2000 yıllan arasında Diyarbakır, Eskişehir, Aydın, İzmir-Buca ve Istanbul-Bayrampaşa cezaevlerinde tutuklu ve hükümlü olarak kaldığı, cezaevinden tahliye
olduktan sonra yapılan istihbari çalışmalarda; PKK terör örgütünün Şemdinli ilçesi kırsalında faaliyet gösteren örgüt mensupları ile irtibatlı olduğu, bu örgüt mensuplarına malzeme temin ettiği, yardım ve yataklık yaptığı, eylem yapılacak yerlerle ilgili bilgiler verdiği, bölgede bulunan örgüt mensuplarının ailelerine yardımcı olduğu, DEHAP ile ilgili bütün faaliyetlerde ön planda olduğu, yeni kurulan Demokratik Toplum Hareketinin Şemdinli'deki kurucu üyeleri arasında yer aldığı, örgüt içerisinde Hacı (K) olarak tanındığı, Şemdinli'deki son
dönemde meydana gelen bazı bombalama olaylarına karıştığı şeklinde teknik takip ve istihbarat bilgileri bulunduğu,
Özetlemek gerekirse: raporun bundan sonraki bölümlerinde de adları sıkça geçecek olan bu kişilerden Ali KAYA ve Özcan İLDENİZ'in Hakkari İl Jandarma Komutanlığı İstihbarat Şube Müdürlüğü emrinde görev yapan astsubaylar oldukları, Veysel ATEŞ'in kendiliğinden teslim olduktan sonra PKK terör örgütü üyesi olmak ve silahlı eylemlere katılmaktan mahkum olduğu, cezasını çektikten sonra vatandaş olarak yaşamını sürdürdüğü, aym zamanda haber elemanı olarak jandarmaya çalıştığı, Seferi YILMAZ'ın örgüte yardım ve yataklık yapmak suçlarından mahkum olduğu, yaklaşık İS yıl cezaevinde kalıp çıktıktan sonra
Şemdinli ilçe merkezine ikamet ettiği ve kitabevi işlettiği, HADEP ve şu anda da DTP çalışmalarına aktif olarak katıldığı, hakkında örgütün dağ kadrosuyla irtibatlı olduğu şeklinde bilgiler bulunduğu ve yapılan teknik takip sonucu bu irtibatla ilgili bazı somut delillere ulaşıldığı, Şemdinli olaylarının yaşandığı günlerde de bu takibin devam etmekte olduğu, Anlaşılmaktadır.
2. UMUT KİTABEVİNDEKİ PATLAMA ANINA İLİŞKİN BEYANLAR:
El bombalarının patlamasıyla ilgili olarak birinci derecede görgü tanıkları kuşkusuz ki o sırada Umut Kitabevinde bulunduklarını beyan eden kitabevi sahibi Seferi YILMAZ ve yaralanan Metin KORKMAZ'dır. (Üçüncü şahıs Mehmet Zahir KORKMAZ ise hayatını kaybetmiştir.) Patlama anına ilişkin olarak hayatta kalan bu iki kişiden; Kitabevi sahibi ve olaydan yara almadan kurtulan Seferi YILMAZ
Müfettişliğimize verdiği ifadesinde; "...Dükkanım pasaj içerisinde sağdan 5 inci iş yeridir.
Pasajın girişinden itibaren benim dükkanıma olan mesafe yaklaşık 20 metredir. Dükkanım arası kontra plak ile bölünmüş iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde kitapların yer aldığı raflar mevcuttur. Kapı gibi kullanılmakta olan bir perdenin arkasında ise mutfak dolabı, masa ve bir çekyatın bulunduğu ikinci bölüm yer almaktadır. ...Öğle yemeği için iki tane misafirim mevcuttu. Bunlar Metin KORKMAZ ile Mehmet Zahir KORKMAZ dır.
...Metin KORKMAZ m aynı pasaj da işyeri bulunmaktadır. Öğle yemeği için salçalı yumurta hazırlıyorduk. Yemeği Mehmet Zahir pişiriyordu. Ben başka arkadaşları yemeğe davet etmek amacı ile perdeye elimi uzattığımda bir cam kırığı sesi işittim. Perdeyi açtığımda yerde kendi etrafında dönmekte olan bir el bombası gördüm. O anda bombanın cinsinin ne olduğunu anlayacak teknik bilgim olmadığı için yüksek sesle "bomba attilar" diyerek bağırdım ve dükkanı hızla terk ettim. Henüz dükkanın dışına çıkmışken yaklaşık 3-4 metre önümde kahverenkli montlu orta boylu bir şahısın kaçmakta olduğunu gördüm. O anda "bombayı
atan bu şahıstır, yakalayın'' diyerek bağırdım. Hemen ardından bomba patladı... "
Seferi YILMAZ Şemdinli CSavcıhğında verdiği ifadesinde de; " ...yemek pişme
aşamasında idi yemek pişerken dükkanın arka bölümünden çıkıp kitabevinin ön bölümüne geldiğimde kırılan bir cam sesi duydum, dikkatli baktığımda kırılan camın kendi kitabevimin camı olduğunu gördüm, o anda önümde kitabevinin ortasında yuvarlanan bir el bombası gördüm aniden kendimi dışarı attım süratle dükkanımın önündeki merdivenlerden inip eğilerek kaçtığım sırada kitabevimin içine atılan el bombası büyük bir gürültü ile patladı, fatabevimin camlan dışarı saçıldı, bomba daha patlamadan bir kişinin pasajın sonuna doğru kaçtığını gördüm..." demektedir,
Olay sırasında yaralanan Metin KORKMAZ Müfettişliğimize verdiği ifadesinde;
"...Öğle yemeği hazırladık. Yemeğimiz salçalı yumurta idi. Yemeği pişirdikten sonra yemek için bu amaçla kullanılan masanın üzerine bıraktık. Ben kanepeye oturdum. Zahir ile Seferi de hemen karşıma plastik arkalıklı sandalyelere oturdular. Burada oda planını daha anlaşılır olsun diye anlatmak istiyorum. Kitapevi iki bölümden oluşuyor. Birincisi kitapların bulunduğu bölüm diğeri kontraplak ile ayrılmış mutfak ve yemek yenilen yer diye nitelendirilebileceğimiz bölüm. Birinci bölümde raflar ve raflarda kitaplar var. İkinci bölüme girişe göre sağ tarafta perde ile ayrılmış bir kapıdan giriyoruz. Hemen sağımızda çay
pişirmek için ocak var. Tam karşıda yemek hazırlamak için tüp vesairenin olduğu bir bölüm var. Hemen onun yanında arada küçük bir mesafe olmak ile birlikte eski bir büro masası var. Arka girişe sol karşıda kontraplağa dayalı vaziyette ve masaya doğru yaklaşan bir konuşlanma ile kanepe bulunmaktadır. Kanepeye paralel olarak 40 cm genişliğinde ve kanepe uzunluğunda bir yemek masası 3 tane sandalye var. Yemeğe henüz başlamıştık la büyük bir cam kırılması sesi duyduk Önce Seferi hemen ardından Mehmet Zahir ne olup bittiğine bakmak üzere kapıya yöneldiler. Seferi bomba attılar diye bağırdı. 1 saniye kadar
sonra ilk patlama oldu. Bu patlama kitapevi birinci bölümünde oldu. Mehmet Zahir de hemen Seferi nin arkasından koşmuştu. İlk patlamadan sonra ben bir daha onları görmedim. Çünkü oda bir anda karardı. Hemen akabinde ben kafamı yukarıda sözünü ettiğim büro masasının arkasına gizlemeye çalıştım. Bu arada kendi ekseni etrafında dönen bir başka el bombasını fark ettim. Fark etmem ile birlikte bomba patladı. Bu patlama ise kitapevi mutfak bölümünde oldu. Her iki patlama sesi arasında herhangi bir fark bulunmuyordu. Zaten 1-2 saniyelik bir
ara ile patladılar. Arka bölüm bir anda dağıldı. Üzerime malzemeler geldi. Ben bir dakika bekledikten sonra çok iyi tanıdığım dükkandan karanlığa rağmen kapıya doğru yerde sürüklenerek gittim. Kapıya geldiğimde Kürtçe olarak "yaralıyım beni kurtarın" diye seslendim. Sürünürken Mehmet Zahir'in içeride olduğunu ilişkin bir tespitin veya işittiğim bir ses olmamıştır..."
Metin KORKMAZ Şemdinli C. Savcdığmda verdiği ifadesinde de; "...Yemek pişmişti. Yemeği masanın üzerine koymuştuk. Seferi Yılmaz 'm kitabevinin arkasında bulunan aynı lütabevinin içerisinde kitapların bulunduğu bölümle kitap rafları kontra plakla ayrılmış mutfak bölümünün ortasında bir masa vardı. Ben masanın arkaşındaydım. Mehmet Zahir Korkmaz ve Seferi Yılmaz masanın kapıya yakın tarafindaydı. İkisi de masada yan yana oturmuşlardı. Sonra birden kitabevinin camının kırıldığını duyduk. Kınlan camlar da yere düşünce bir gürültü oldu. Seferi Yılmaz ve Mehmet Zahir Korkmaz ayağa kalktılar. Seferi Yılmaz daha önce kapıya doğru hareket etti. Ardından Mehmet Zahir kitabevinin giriş
kapısına yöneldi. Seferi Yılmaz bomba var diye bağırdı. Benim kaçma imkanım yoktu. Önümde masa vardı. Zaman yoktu. Bu nedenle kendimi yere attım. İlk önce Seferi Yılmaz dükkandan dışarı çıktı. Mehmet Zahir Korkmaz kitabevinden çıkmak üzere iken birinci el bombası patladı. Ben birinci bombanın patladığını duydum. Ardından ikinci el bombası bana 1,5-2 mt uzaklıkta alev almış şekilde döndüğünü gördüm. Ben başımı korumak için masanın arkasına köşeye soktum. Amacım başımı ve vücudumun yukarısını korumaktı. Bomba da patlayınca ben kalçamdan ve bacağımdan yaralandım. Birinci patlayan bomba benden 4 mt
kadar uzaklıktaydı. İkinci bomba bana daha yakındı. Ben el bombası atan kişiyi görmedim... " Demek suretiyle olay anını anlatmaktadırlar.
Patlama sonrası olay yerinde tespit yapan Bomba Uzmanı Polis Memuru Ahmet
GÜVEN Müfettişliğimize verdiği teknik bilgide; "...09.11.2005 tarihinde Şemdinli Umut Kitab evinde patlayan iki adet el bombasının maşası tarafımızdan bulunmuştur. ...iki el bombasının aynı anda atılıp atılamayacağı yada farklı zamanlarda atılan el bombalarının aynı anda ve tek patlama sesi üretip üretmeyeceği hususu ise net cevaplanabilecek bir soru değildir. İnsanların el bombası kullanmaktaki sıklığı ve kabiliyeti farklı olmakla birlikte normal şartlarda iki el bombasının bir kişi tarafından aynı anda hedefe atılması sık rastlanır bir durum olarak gözükmemektedir. Bunun imkansız olduğunu söylemekte güçtür. Farklı zamanlarda ve birbiri peşi sıra pimi çekilen ila el bombasının aynı anda tek ses verecek biçimde patlatılması mümkündür. Yalnız bu bombayı kullananın kontrol edebileceği bir durum değildir. Tamamen bomba düzeneğinin kendi iç çalışma prensipleriyle ilgilidir. Aynı fabrika ürünü olsa bile pimi çekilen bombaların patlama süreleri bir iki saniye farklılık arz edebilmektedir. Kaldı H çok kısa aralıklarla kapalı yerde patlayan bombaların tek ses üretmesi de mümkündür. " Demek suretiyle konuya açıklık getirmiştir.
Bu beyanlar ışığında konuyu değerlendirdiğimizde: Pasajın ana giriş kapısı ile kitabevinin kapısı arasındaki mesafenin yaklaşık 20 metre olduğu, kitabevinin yaklaşık 4X5 ebadında bir iş yeri olduğu, hemen orta yerinden kontraplak malzeme ile iki bölüme ayrıldığı, iki bölümü ayıran geçiş yerinde bir perde
bulunduğu, ön bölümde kitap rafları, arka bölümde yemek masası, ocak ve kanepe bulunduğu, anlaşıldığı kadarıyla bu işyerinin ticari bir gayeden çok, muhtemelen sohbetlerin yapıldığı bir buluşma yeri niteliğinde olduğu,
Patlamanın meydana geldiği pasajda o anda yalnızca giriş kısmındaki kırtasiye ile patlama sırasında yaralanan şahsın aynı pasajdaki ayakkabı dükkanının açık olduğu, patlama olduğunda kitapevinin arka bölümünde üç kişinin bulunduğu, bunlardan birinin patlama neticesi hayatım kaybettiği, birisinin vücudunun arka bölümlerinde çok sayıda şarapnel parçasıyla yaralandığı, üçüncü şahıs olan kitapevi sahibi Seferi YILMAZ'ın olaydan yara almadan kurtulduğu, olayın patlama anına ilişkin görgü tanığı bulunmadığı, bir başka deyişle kitabevine iki adet el bombasını atan şahıs veya şahıslan bombayı atarken gören hiç
kimsenin olmadığı, Bomba patlamadan önce kitabevindekilerin hangi konumda olduğuna ilişkin farklı iki beyan bulunduğu, bunlardan Seferi YILMAZ'a göre, iki bölümlü dükkanın arka bölümünde yemek hazırlığının devam ettiği sırada, hazırladıkları yemeğe davet etmek üzere yeni kişileri çağırmak amacıyla iki bölmeyi ayıran perde kapıyı açtığı sırada cam kırılma sesi duyarak baktığında kendi etrafında dönen bombayı gördüğünü, Metin Korkmaz'a göre ise; yemeği
pişirdikten sonra yemek için bu amaçla kullanılan masanın üzerine bıraktıklarını, kendisinin kanepeye oturduğunu (kanepe perde kapıya en uzak nokta), olayda ölen Zahir Korkmaz ile hiç yara almadan kurtulan Seferi Yılmaz'ın masanın kendisine göre karşısına plastik arkalıklı sandalyelere oturduklarım, yemeğe başlar başlamaz büyük bir cam kırılması sesi duyduklarını, önce Seferi hemen ardından Mehmet Zahir'in ne olup bittiğine bakmak üzere kapıya yöneldiklerini, Seferi'nin bomba attılar diye bağırdığım, 1 saniye kadar sonra ilk patlama olduğunu, ilk patlamanın dükkânın kitaplann olduğu bölümde gerçekleştiğini, hemen akabinde kafasmı odadaki büro masasının arkasına gizlemeye çalıştığım, bu arada kendi ekseni etrafında dönen bir başka el bombasını fark ettiğini ifade ettiği, anlatımlardaki bu farklılığın dikkate değer görüldüğü,
Aynca mantıki olarak da;
Bombayı atan şahsın işyerinin kapısı açık dururken, kısmen de kırılmama ve görülme riskini göze alarak bombalardan en az birini camı kırmak suretiyle neden atmayı tercih ettiği.?,
Perdeyi açmak üzere iken cam sesini duyan Seferi Yılmaz'ın şayet bu ses ilk el bombasına ait ise niçin ikinci bombayı atmakta olan şahsı bu eylemi sırasında göremediği.?
( İlk bombanın ön bölümde patladığı, bilahare arka bölümdeki bombanın patladığı yolundaki ifade nedeniyle), Camdan atılan ikinci bomba ise ve bu bomba dükkanın ön bölümünde kalmışsa, arka bölüme kadar geçen daha önceki bombayı neden fark edemediği.?
(İfadelere göre bu seçenekte kan izlerinin arka bölümde yoğunlaşması gerekirdi, ancak ön bölümde kan izlerinin yoğunlaştığı), Seferi Yılmaz ile Mehmet Zahir Korkmaz arka arkaya kapıya doğru yöneldiklerine ve iki bombanın patlaması arasında 1-2 saniyelik bir fark olduğuna göre, patlamalar sonunda Mehmet Zahir Korkmaz 'm ölmesi, Seferi Yılmaz'ın ise yara dahi almadan kurtulmasının nasıl mümkün olduğu.?
Konularının izahının yapılmasında zorluklarla karşılaşıldığı, bazı belirsizliklerin halen devam ettiği, Anlaşılmaktadır.
2. Cİ BÖLÜM İLE DEVAM EDECEKTİR..,,
***
