ABD nin Terörizm Ülke Raporları 2016 ve Türkiye
Hazırlayan: Oktay BİNGÖL
Emekli Tuğ General, Doç. Dr. MSE Bşk.
ABD’nin Terörizm Ülke Raporları 2016 ve Türkiye
Giriş.,
ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından yıllık olarak hazırlanan Terörizm Ülke Raporların dan 2016 yılı verilerini ve değerlendirmelerini kapsayanı 19 Temmuz 2017 tarihinde açıklanmıştır.1
Rapor, Yedi Bölümden oluşmaktadır:
1 Country Reports on Terrorism 2016, US Department of State, https://www.state.gov/j/ct/rls/crt/2016/index.htm
• Stratejik Değerlendirme,
• Ülke Raporları (Altı kısımdan oluşmaktadır: Afrika, Doğu Asya ve Pasifik, Avrupa, Orta Doğu ve Kuzey Afrika, Güney ve Orta Asya ile ABD kıtası),
• Terörizmi destekleyen ülkeler,
• Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer Terörizm ile Küresel Mücadele
• Terörist Güvenli Bölgeler,
• Yabancı Terör Örgütleri (Tablo 1),
• Mevzuat İhtiyaçları ve Anahtar Terimler.
Raporun Türkiye için önem taşıyan bölümlerinde yer alan tespit ve değerlendirmeler müteakip bölümlerde sunulmaktadır.
Türkiye Terörizm Raporu.,
Türkiye Terörizm Raporu, 2’nci Bölüm 3’üncü Kısım’da yer almaktadır. Raporda, PKK, TAK, IŞİD ve DHKP-C’nin Türkiye’de terör eylemeleri yaptığı, Hükümetin bu örgütlere ilaveten ülke içinde faaliyet gösteren Türkiye’deki Hizbullah, TKP/ML ve TİKKO, MLKP gibi çok sayıda örgütü terör örgütü olarak ilan ettiği ifade edilmektedir. Türkiye’nin PKK bağlantısı nedeniyle Suriye’de PYD ve askerî kanadı YPG’yi terör örgütü olarak kabul ettiği belirtilmekte, bu cümlenin ardından Türkiye’nin HAMAS’ın siyasi lideri Halid Meşal ile diplomatik işbirliğine devam ettiği vurgulanmaktadır. Bu şekilde, ABD’nin terör örgütü olarak ilan ettiği Hamas’a Türkiye’nin desteği öne çıkarılırken ABD’nin PYD/YPG ile işbirliği normalleştirilmeye çalışılmaktadır.
Raporda, kendi isteğiyle ABD’de “sürgünde” yaşayan "din adamı" Fetullah Gülen’in dini hareketinin Türkiye’de Milli Güvenlik Kurulu’nun 26 Mayıs 2016’da aldığı kararla terör örgütü olarak kabul edildiği ve FETÖ olarak adlandırıldığı ifade edilmektedir. Türkiye’de Hükümetin Gülen Hareketi'nin 15 Temmuz
darbe girişimini planladığı ve yönettiğini iddia ettiği, FETÖ’nün Körfez İşbirliği Örgütü ve İslam İşbirliği Örgütü tarafından terör örgütü olarak kabul edildiği belirtilmektedir. Raporda Türkiye’nin FETÖ hakkındaki işlemlerine yer verilmekle birlikte terimler tırnak içinde kullanılarak ve iddia olduğu belirtilerek ABD yönetiminin Türkiye’nin kararlarına şüphe ile yaklaşıldığına işaret edilmektedir. Bölüm içinde FETÖ yerine Gülen Hareketi teriminin tercih edilmesi, FETÖ ile ilgili paragrafta 15 Temmuz sonrası OHAL ilanı ile kamu görevlerinden ihraçların ve tutuklamaların fazlalığına vurgu yapılması dikkat çekmektedir.
Raporda dikkat çeken diğer bir konu, Türkiye’de terörizmin geniş tanımına ve ABD’nin ifade ve toplanma özgürlüğü olarak gördüklerinin Türkiye’de suç olarak kabul edilmesine yönelik eleştiridir. Türkiye’de yetkililerin, siyasi muhalifleri, gazetecileri ve aktivistleri etkisizleştirmek için mevcut yasaları geniş olarak yorumladıkları öne sürülmektedir. 20 Temmuz 2016’dan beri devam eden OHAL nedeniyle şüphelilerin adil yargılanma hakkının ihlal edildiği, mahkemelerin yetersiz delillerle tutuklamalar yaptığı diğer bir eleştiridir.
Raporda Türkiye’nin IŞİD ile 2016 yılındaki mücadelesine özel bir vurgu olduğu görülmektedir.
Ayrıca Türkiye’nin aldığı sınır güvenlik tedbirleri, radikalleşmenin önlenmesi yönündeki çabaları, uluslararası terörizmin finansmanının kesilmesine yönelik girişimleri ile uluslararası işbirliğine olumlu vurgular öne çıkmaktadır.
Yabancı Terör Örgütleri.,
Raporun 6’ncı bölümünde ABD’nin terör örgütü olarak kabul ettiği 61 örgüt sıralanmaktadır. Bu örgütler içinde El kaide ve IŞİD bağlantılı olanlar çoğunluğu oluşturmaktadır. Türkiye’den PKK ve DHKP-C listede yer alırken FETÖ, PYD/YPG, TKP/ML TİKKO ve Türkiye’deki Hizbullah yer almamaktadır.
Türkiye’nin terör örgütü olarak kabul etmediği başta HAMAS olmak üzere çok sayıda örgüt ABD listesinde yer almaktadır.
Teröre Destek Veren Ülkeler.,
Raporun 3’üncü bölümünde İran, Sudan ve Suriye’nin teröre destek veren ülkeler olduğu ifade edilmektedir.
İran’ın; Suriye, Irak, Lübnan, Filistin ve Bahreyn’deki gruplara; Sudan’ın; Abu Nidal, Filistin İslami Cihadı, Hamas ve Hizbullah’a; Suriye’nin ise 2011’den itibaren ülke içindeki yandaş terör gruplarına destek verdiği ve El Kaide bağlantılı gruplara zaman zaman ılımlı davrandığı ifade edilmektedir.
Teröristler İçin Güvenli Bölgeler
Raporun 5’inci bölümünde teröristler için güvenli bölgeler olarak; Somali, Mali, Yemen, Suriye, Irak, Mısır, Lübnan, Libya, Pakistan, Afganistan, Kolombiya, Venezüella ve Filipinler’in tespit edilmiş bölgeleri dikkat çekmektedir.
Rapora İlişkin Değerlendirme
ABD’nin raporunda kendisinin ve yakın müttefiklerinin ulusal güvenliğine ve ABD’nin ülke dışındaki tesis ve personeline tehdit teşkil eden gruplara ağırlık verdiği, bu kapsamda El Kaide ve bağlantılı grupların öncelik aldığı görülmekte dir. ABD’nin terörizmle uluslararası mücadelede sıklet merkezinin, içinde etkin olarak yer aldığı uluslararası kuruluşların kararlarına diğer ülkelerin uymasını ve
işbirliği yapmasını sağlamaya yönelik olduğu, bu kapsamda terörizmin finansmanını kesmeyi ve personel teminini engellemeyi sağlayacak tedbirlere öncelik verildiği görülmektedir.
ABD’nin, kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer silahların terör örgütleri tarafından kullanılmasını öncelikli bir tehdit olarak görürken, siber teröre ağırlıklı vurgu yapmamasının, siber savunma/taarruz kapasitesine duyduğu güveni yansıttığı düşünülmektedir.
Türkiye ile ABD arasında terörizm kavramı, terör örgütü tanımı ve cezai tedbirler konusunda önemli farklılıklar olduğu rapora da yansıtılmıştır. Bu kapsamda önümüzdeki dönemde FETÖ ve PYD/YPG’nin terör örgütü olarak kabul edilmesinde bir ilerleme yaşanmasının zor olduğu kıymetlendirilmektedir.
Tablo 1. ABD'nin Yabancı Terör Örgütleri Listesi-2016
2. Abu Nidal Organization (ANO)
3. Abu Sayyaf Group (ASG)
4. Al-Aqsa Martyrs Brigade (AAMB)
5. Ansar al-Dine (AAD)
6. Ansar al-Islam (AAI)
7. Ansar al-Shari’a in Benghazi (AAS-B)
8. Ansar al-Shari’a in Darnah (AAS-D)
9. Ansar al-Shari’a in Tunisia (AAS-T)
10. Army of Islam (AOI)
11. Asbat al-Ansar (AAA)
12. Aum Shinrikyo (AUM)
13. Basque Fatherland and Liberty (ETA)
14. Boko Haram (BH)
15. Communist Party of Philippines/New People’s Army (CPP/NPA)
16. Continuity Irish Republican Army (CIRA)
17. Gama’a al-Islamiyya (IG)
18. Hamas
19. Haqqani Network (HQN)
20. Harakat ul-Jihad-i-Islami (HUJI)
21. Harakat ul-Jihad-i-Islami/Bangladesh (HUJI-B)
22. Harakat ul-Mujahideen (HUM)
23. Hizballah
24. Indian Mujahedeen (IM)
25. Islamic Jihad Union (IJU)
26. Islamic Movement of Uzbekistan (IMU)
27. Islamic State of Iraq and Syria (ISIS)
28. Islamic State’s Khorasan Province (ISIS-K)
29. ISIL-Libya
30. ISIL Sinai Province (ISIL-SP)
31. Jama’atu Ansarul Muslimina Fi Biladis- Sudan (Ansaru)
32. Jaish-e-Mohammed (JeM)
33. Jaysh Rijal Al-Tariq Al-Naqshabandi (JRTN)
34. Jemaah Ansharut Tauhid (JAT)
35. Jemaah Islamiya (JI)
36. Jundallah
37. Kahane Chai
38. Kata’ib Hizballah (KH)
39. Kurdistan Workers’ Party (PKK)
40. Lashkar e-Tayyiba (LeT)
41. Lashkar i Jhangvi (LJ)
42. Liberation Tigers of Tamil Eelam (LTTE)
43. Mujahidin Shura Council in the Environs of Jerusalem (MSC)
44. Al-Mulathamun Battalion (AMB)
45. National Liberation Army (ELN)
46. Al-Nusrah Front (ANF)
47. Palestine Islamic Jihad (PIJ)
48. Palestine Liberation Front – Abu Abbas Faction (PLF)
49. Popular Front for the Liberation of Palestine (PFLP)
50. Popular Front for the Liberation of Palestine-General Command (PFLP-GC)
51. Al-Qa’ida (AQ)
52. Al-Qa’ida in the Arabian Peninsula (AQAP)
53. Al-Qa’ida in the Indian Subcontinent (AQIS)
54. Al-Qa’ida in the Islamic Maghreb (AQIM)
55. Real IRA (RIRA)
56. Revolutionary Armed Forces of Colombia (FARC)
57. Revolutionary People’s Liberation Party/Front (DHKP/C)
58. Revolutionary Struggle (RS)
59. Al-Shabaab (AS)
60. Shining Path (SL)
61. Tehrik-e Taliban Pakistan (TTP)
www.merkezstrateji.com
bilgi@merkezstrateji.com
Analiz@merkezstrateji.com
Tlf.: +90 3122362199
GSM: +90 5332303018
http://merkezstrateji.com/
***
