TÜRK DIŞ SİYASETİNDE SURİYE TÜRKMENLERİNE AYRILAN SİYASİ ALAN., BÖLÜM 2
3.3 Suriye’deki Türkmenlerin Yaşam Koşulları ve Yerleşimleri
Suriye’de yaşanan süreç Suriyeli halkını her açıdan etkilemiştir bu evrede Suriye Türkmenleri de yakın akrabalarının bulunduğu diğer Lübnan, Ürdün gibi Ortadoğu ülkelelerine ve vatan olarak gördükleri Türkiye’ye gelmektedirler. Türkiye’ye gelen Suriyeli Türkmenler ilk etapta kamplara yerlrştirilmişlerdir.22 Kamplarda bir süre kalan Türkmenler genellikle sonraları savaş uzadığı için başka çareler bulmaya çalışmıştır. Türkiye’de akrabaları olan Türkmenler
entegre olmakta diğer mülteciler kadar zorluk çekmemişlerdir. Kampların koşulları hayatta kalabilecek donanıma sahip ancak refah konusu tebiki normal bir yerleşik yaşamla mümkün olabilecek bir konudur.Bunun yanında Suriyeli Türkmenlerin bulunduğu kampta yapılan bir röportaj çalışmasında ise Türkmenler ki 2012’de Lazkiye’den geldikleri çalışmada belirtilmiş:
“Esvabımızla geldik, malımızı mülkümüzü, evimizi, toprağımızı ve akrabalarımızı bırakıp aç geldik. Aç adamlar çadırlara geldi, başka yerde kalacak bir durumumuz yok. Durumu olanlar evlerde, şehirlerde kalıyor” diyerek Osmaniye’de yerleştirildikleri konaklama tesislerinde olmanın aslında mecburi bir istikamet olduğuna vurgu yapmıştır. (İmrek & Nergiz, 2014) İlk geldiklerinde Türkmenlerde var olan kaygı sonraları yerini güvene bırakmaya başlamıştır.
Gerek Türkmenlere karşı geliştirilen siyasi söylemler gerek Türk hükümetinin Türkmenleri, Suriye’de çözüm arayışında bir yardımcı olarak konumlandırması Türkmenlerin Suriye’ye entegre olması sürecini kolaylaştırmıştır.
22 Cerablus’taki saldırılarından kaçarak Gaziantep’e ulaşan Suriyeli Turkmenleri, otobüslerle kamplara gönderildi. kaçan bir grup Suriyeli, Cerablus Mülteci Kampı’na yerleşti. (Hacaloğlu, 2015)
3.4 Suriye Türkmenlerinin Suriye Krizi Hakkındaki Görüş Düşünce ve Beklentileri
Çalışmadaki bu bölüm Suriye Türkmenleri ile yaptığım söyleşilerden hareketle
yazılmaktadır.23 ‘Suriye’nin 10 yıl sonraki geleceğinden beklentileri, iyi ve kötü ihtimal olmak üzere nedir?’ sorusuna cevap olarak:
“Öngörülerimiz farklı, Suriye’nin gelecekteki yapısı federetif olabilir yani dışa dönük yapı birleşik ancak içte mezhepsel, etnik bir bölünme var olabilir. Sayı çoğunluğunun Kürt olduğu yerlerde Kürtler, Nusayri olduğu yerlerde Nusayriler, Sünnilerin çoğunlukta olduğu yerlerde Sünniler, Dürzlerin yaşadığı yerlerde Dürziler ki bazı bölgelerde de sayıca her hangi bir topluluk üstün olamıyor örneğin Halep ve Idlip gibi işte oralarda da Türkmen-Arap-Kürt yetki paylaşımı yapılabilir. Kerkük modeli uygulanabilir, Suriye Lübnan’a benzeyebilir bu
gerçekleşme ihtimali yüksek olan bir öngörü ancak Türkmen siyasi oluşumu bunu istememektedir.” Irak’taki yapıya benzeyeceği yönünde araştırmaların sorulması üzerine ise cevaben: “Irak’taki konfederatif bir yapıdır. Suriye’de bu beklenmiyor. Suriye’de beklenen federetif yapıdır. Türkmenler açısından değerlendirildiğinde ‘Suriye’nin bölünmesinden yana değiliz; Türkmenler Suriye’de birçok bölgede bulunmaktadır. Yoğunluk olarak tek bir bölgede toplanmış değillerdir.’ Bu sebeple ya Türkmen yoğunluğu oluşturulacak ya da
Türkmenler bir yerde toplanacaklardır” ifadelerini kullanmıştır.
‘Türkmen mülteci kamplarındaki Suriyeli Türkmenlerin geleceğini nasıl bekliyorsunuz Türkmenler Suriye’ye mi dönecek yoksa mülteci kamplarında mı kalacaklar?’ sorusunaysa
“Kamplarda yaşayanlar artık çok az sayıda, zaten genel olarak kamplarda Türkmenler savaşın ilk etkilenenleridir. Olay iç savaşa bağlı, süre uzadıkça insanlar burada hayata devam etmekte olanlar Türkiye’de kalmaya eğilimli. Kamplarda kalan Türkmenler, gelecek etapta entegre olacaklardır.” (Cevizci, 2016)
23 Suriye Türkmen Milli Hareket Partisi Kurucusu ve Başkan Yardımcısı Tarık Sülo Cevizci ile yapılan telefon görüşmesinde yöneltilen sorulara cevap vermiştir.
SONUÇ
Suriye’deki Türkmenleri 2011 Mart’ından beri içinde bulundukları süreç bir çok noktadan ele alınmaya çalışıldıysa da elbette ki eksik noktaları hala bulunmak tadır. Türkiye’yi anavatanları olarak gören dil, din ve ülkü birliğiyle Türkiye’ye bağlı Suriye Türkmenleri, Suriye’deki güçler savaşında sahadaki Türkmen müttefiki olarak da yer almaktadır. Göç eden, savaşan, hayatını kaybeden Suriyeliler Ortadoğu’da uzun bir süreden beri vardır. Ancak en azından Suriye Türkmenleri bazında diyebiliriz ki onlar bu süreçte rol aldıkları konumda kendilerini ‘yapılması gerekeni yapan muhalif direnişçiler’ olarak görmektedirler. Tabii ki savaşların en ezileni savaşamayacak ve kendini savunamayacak durumda olan sivillerdir, Türkiye’de bu yönde Suriyeli Türkmenlerin yanında yer almaktadır.
Suriye’nin Dostları Konferansı’ndan Cenevre III görüşmelerine kadar Türkmenler düşünsel manada bir çok yol katetmiştir. Ve kimsenin kimseyle siyaset konuşamadığı Esed Suriye’sinden, Türkmenler diğer muhalifler gibi artık kendilerini askeri anlamda ve siyasi mecrada temsil edebilen konuma yükselmişlerdir.
Türk kamuoyunda dillendirilen Bayır-Bucak Türkmenleri, Suriye’de savaşın Türkiye açısından korunması en önemli noktalarından birini oluşturmaktadır. Uluslararası mecrada Suriyeli Türkmenler 24 Kasım 2015’te Su-24 Rus uçağının Türkiye tarafından düşürülüp Türkmen birliklerce bir pilotunun öldürülmesinin ardından Suriye konusunda çokça sözü geçen etnisitelerden biri olmuştur.
Ayrıca Türkmenler Suriye’de toprak bütünlüğünün korunmasından yanadırlar ancak Türkmenler Suriye’de gerçekleşebilecek neredeyse tüm ihtimalleri, kendi siyasi oluşumlarında değerlendirmektedirler ve bunlara da düşünsel olarak hazır olduklarını belirtmektedirler.
Suriye’de Türkmenlerin geleceği esasen Suriye’nin tamamının geleceğiyle ilintili bir mevzudur ki Suriye’de sürecin ne göstereceği şu an için bir muammadır. İstenmeyen Esed’in hala sahnede olması, muhaliflerin diğer ülkelerden yardım alarak direnişe devam etmeleri, Rusya’nın Esed’in gücünün yetmediği yerde onun yanında olması ve IŞİD’in sonradan gelip yeni büyük problem olması; bunlar Suriye’deki denklemin şimdiki bilinmezleri olarak varlıklarını sürdürmektedirler.
Kaynakça
( ACAPS. (2013, 03). Aleppo Governorate Profile. 03 26, 2016 tarihinde ACAPS:
http://www.acaps.org/img/reports/a-130405-aleppo-profile-v3.pdf adresinden alındı
Acun, C. (2014, 06). Neo el-Kaide: Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD). SETA Perspektif , s. 210.
AK Parti. (2011, 08 16). Suiye Meselesi Bizim İç Meselemizdir. 03 30, 2016 tarihinde AK Parti: https://www.akparti.org.tr/site/haberler/suriye-meselesi-bizim-ic-meselemizdir/11521#1 adresinden alındı
Al Jazeera. (2014, 01 24). İlk Cenevre'den Bugüne. 03 30, 2016 tarihinde Al Jazeera:
http://www.aljazeera.com.tr/dosya/ilk-cenevreden-bugune adresinden alındı
Al Jazeera. (2013, 12 25). Kronoloji: Suriye'de İsyandan İç Savaşa. 04 28, 2016 tarihinde Al Jazeera Turk:
http://www.aljazeera.com.tr/kronoloji/kronoloji-suriyede-isyandan-ic-savasa
adresinden alındı
Al Jazerra. (2015, 11 24). Obama: Türkiye’nin Topraklarını Koruma Hakkı Var. 04 2, 2016 tarihinde Al Jazeera Türk: http://www.aljazeera.com.tr/haber/obama-turkiyenin-topraklarinikoruma-
hakki-var adresinden alındı
Aleppo. (tarih yok). 04 01, 2016 tarihinde Halep İli'nin Resmi Web Sayfası:
http://aleppo.gov.sy/ adresinden alındı
Al-Zubaidi, L., Cassel, M., & Craven, N. (2014). Bitmemiş
Bir Devrimin Günlüğü. İstanbul:
Metis Yayınevi.
Amerika'nın Sesi. (2015, 11 15). NATO'dan Rusya'ya İki Günde İkinci Uyarı. 03 30, 2016 tarihinde Amerika'nın Sesi:
https://web.archive.org/web/20151125181009/http://www.amerikaninsesi.com/content/natoda
n-rusyaya-iki-gunde-ikinci-uyari/2993733.html adresinden alındı
ARCHNET. (tarih yok). Aga Khan Historic Cities Programme. 03 20, 2016 tarihinde AGA
Khan Collection: http://archnet.org/collections/54/sites/6414 adresinden alındı
Arı, T. (2014). Geçmişten Günümüze Ortadoğu: Siyaset,Savaş
ve Diplomasi. Bursa: Dora.
Bayatlı, N. Y. (2013). Irak'ta Kakailik ve Bir Kakai Türkmen Şairi Hicri Dede. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi , 1-2.
BBC. (2016, 02 4). BBC News. 02 17, 2016 tarihinde BBC:
http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-35488674 adresinden alındı
BBC Türkçe. (2012, 03 29). Arap Birliği zirvesinin gündemi Suriye Barış
Planı. 03 30, 2016 tarihinde BBC Türkçe:
http://www.bbc.com/turkce/haberler/2012/03/120329_arableaguesummit_new.shtml adresinden alındı
BBC Türkçe. (2015, 11 27). MİT Tırları Soruşturması: Neler Olmuştu? 03 30, 2016 tarihinde BBC Türkçe: http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/11/151127_mit_tirlari_neler_olmustu adresinden alındı
BBC Türkçe. (2015, 09 30). Rusya Suriye'de İlk Kez hava Saldırısı Gerçekleştirdi. 03 30, 2016 tarihinde BBC Türkçe:
http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/09/150930_rusya_suriye_havasaldirisi_basladi adresinden alındı
BBC Türkçe. (2011, 09 16). Suriye Muhalefeti İstanbul'da Konsey Seçti. 04 30, 2016 tarihinde
http://www.bbc.com/turkce/haberler/2011/09/110915_syria_opposition.shtml#pagetop adresinden alındı
BengüTürk. (2016, 02 01). Cenevre-3 Görüşmeleri Resmen Başladı. 04 02, 2016 tarihinde BengüTürk: http://benguturk.com/cenevre-3-gorusmeler-resmen-basladi_d16156.html adresinden alındı
Bilim Araştırma Vakfı, Musul-Kerkük. 02 18, 2016 tarihinde Musul-Kerkük için Gerçek Çözüm: http://www.kerkuk-musul.com/turkmenler.html adresinden alındı
BİRGün. (2015, 06 04). Erdoğan: TIR'larda silah var veya yok... 03 30, 2016 tarihinde BİRGün: http://www.birgun.net/haber-detay/erdogan-tir-larda-silah-var-veya-yok-82228.html
adresinden alındı
BYEGM. (2015, 05 19). Kızılay'dan Suriye Türkmenlerine Yardım. 04 02, 2016 tarihinde T:C Başbakanlık Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü:
http://www.byegm.gov.tr/turkce/haber/kizilaydan-suriye-turkmenlerine-yardim/80104 adresinden alındı
Cevizci, T. S. (2016, 04 12). Suriye Türkmenleri'nin Suriye'deki Geleceği. (H. K. Varol, Röportajı Yapan)
CNN Türk. (2012, 02 24). Suriye'nin Dostları Tunus'ta Toplandı. 03 30, 2016 tarihinde CNN Türk:
http://www.cnnturk.com/2012/dunya/02/24/suriyenin.dostlari.tunusta.toplandi/650540.0/ adresinden alındı
CNN Türk. (2012, 06 22). Türk Savaş Uçağı Suriye Karasularında Düştü. 03 30, 2016 tarihinde CNN Türk:
http://www.cnnturk.com/2012/turkiye/06/22/turk.savas.ucagi.suriye.karasularinda.dustu/666139.0/index.html adresinden alındı
CNN Türk. (2015, 11 25). Türkiye Tüm Hava ve Kara Birliklerini Teyakkuza Geçirdi. 03 30, 2016 tarihinde CNN Türk Web Archive:
https://web.archive.org/web/20151125143335/http://www.cnnturk.com/turkiye/turkiye-tumhava-ve-kara-birliklerini-teyakkuza-gecirdi adresinden alındı
Çandar, C. (2016, 01 27). Cengiz Çandar ile Cenevre-3 Görüşmeleri, PYD'nin Durumu ve Ankara'nın Tutumu. (R. Çakır, Röportajı Yapan)
Dünya Bülteni, Dünya Bülteni-Suriye Devleti nasıl kuruldu Esad Dönemi nasıl başladı. 02 20, 2016 tarihinde Dünya Bülteni: http://www.dunyabulteni.net/haber/215973/suriye-devletinasil-
kuruldu-esad-donemi-nasil-basladi-adresinden alındı
Dünya Türkmenleri Eğitim Vakfı, Dünya Türkmenleri. 02 19, 2016 tarihinde DTEV: http://www.dtev.org/v2/index.php?ms=sayfalar&sg=detay&bi=29 adresinden alındı
Eroğlu, C. (2005). Irak'ta Türkler Var Mıdır? Global Strateji , 79.
Günay, O. (2015, 11 30). Yasemin Devrimi: Tunus’ta Ne Değişti? 04 01, 2016 tarihinde ORDAF: http://www.ordaf.org/yasemin-devrimi-tunusta-ne-degisti/ adresinden alındı
Haberler. (2015, 10 08). Suriye'deki İç Savaşın Dönüm Noktaları. 03 30, 2016 tarihinde Haberler: http://www.haberler.com/suriye-deki-ic-savasin-donum-noktalari-7855854-haberi/ adresinden alındı
Habertürk. (2014, 06 14). El Nusra Cephesi Kimdir? (El Nusra terör örgütü ne zaman kuruldu?). 04 29, 2016 tarihinde Habertürk:
http://www.haberturk.com/dunya/haber/959258el-nusra-cephesi-kimdir-el-nusra-teror-orgutu-ne-zaman-kuruldu adresinden alındı
Hacaloğlu, H. (2015, 07 08). AFAD’dan Suriye Sınırında Yeni Kamp. 04 02, 2016 tarihinde Amerika'nın Sesi: http://www.amerikaninsesi.com/a/afad-dan-suriye-sinirinda-yenikamp/2853523.html adresinden alındı
HatayPress. (2014, 10 14). Türkmen Köylerini Ziyaret. 03 30, 2016 tarihinde HatayPress: http://www.hataypress.net/turkmen-koylerini-ziyaret-etti.html adresinden alındı
Human Rights Watch. (2015). If the Dead Could Speak. HRW.
Hürriyet. (2015, 11 20). Türkiye'den Rusya'ya Bayır Bucak Uyarısı. 03 30, 2016 tarihinde Hürriyet Haber Sitesi:
https://web.archive.org/web/20151121181032/http://www.hurriyet.com.tr/turkiyedenrusyaya-bayirbucak-uyarisi-40016598 adresinden alındı
İHH İnsani Yardım Vakfı, İHH’dan Türkmenlere Yönelik Acil Yardım Çalışmaları. 03 30, 2016 tarihinde İHH İnsani Yardım Vakfı: http://suriyeyardim.
ihh.org.tr/tr/main/news/0/ihhdan-turkmenlere-yonelik-acil-yardim-calism/3015
adresinden alındı
İmrek, H., & Nergiz, Ö. (2014, 09 11). Türkmen mülteciler: Hükümet bizden bıktı. 04 02, 2016 tarihinde Evrensel: http://www.evrensel.net/haber/91688/turkmen-multeciler-hukumetbizden-
bikti adresinden alındı
IRIB World Service. (2015, 02 25). Ukrayna Krizi ve ABD’nin Rolü. 03 30, 2016 tarihinde Iran Turkish Radio: http://turkish.irib.ir/guncel-yazilar/siyasi-yorumlar/item/331352-ukraynakrizi-
ve-abd%E2%80%99nin-rol%C3%BC adresinden alındı
Jazeera, A. (2012, 02 24). Suriye Özel Temsilicisi Annan. 03 30, 2016 tarihinde Al Jazeera:
http://www.aljazeera.com.tr/haber/suriye-ozel-temsilcisi-annan adresinden alındı
Karam, Z. (2011, 08 02). Syria Opposition Launches National Council. Associated Press .
Kirişçioğlu, F. (tarih yok). Suriye'de Türkler. Ankara, Türkiye.
Kuru, N. O. (2015, 05 12). Ankara Strateji Enstitüsü. 03 30, 2016 tarihinde Rusya Neden Suriye’ye Dahil Oldu?: http://ankarastrateji.org/yorum/rusya-neden-suriyeye-dahil-oldu-ii/ adresinden alındı
Küçükkeleş, M. (2012, 03). Arap Birliği'nin Suriye Politikaları. SETA Analiz , 10-11.
Marcus, J. (2015, 09 16). Rusya Neden Suriye’ye Dahil Oldu? 03 30, 2016 tarihinde BBC Türkçe: http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/09/150916_suriye_rusyajonathan_
marcus_analiz adresinden alındı
Mazin, H. (2004). Türkiye'nin Türkmen Politikası: Yapılması Gerekenler. Stratejik Analiz .
Middleeast., Countries:Syria. 03 20, 2016 tarihinde Middle East:
http://www.middleeast.com/latakia.htm adresinden alındı
Mustafa , A. (2015, 11 23). Türkmen Dağı Yangın Yeri. (C. Mirgün, Röportajı Yapan)
NTV. (2015, 11 24). İşte Düşürülen SU-24 Uçağının Özellikleri. 03 30, 2016 tarihinde NTV
Haber: http://www.ntv.com.tr/turkiye/iste-dusurulen-su-24-ucagininozellikleri,
eSk8CGiCiEOBU5-EEP2wsQ adresinden alındı
NTV. (2015, 10 01). Suriye'de Rus-ABD Gerilimi. 03 30, 2016 tarihinde NTV:
http://www.ntv.com.tr/dunya/suriyede-rus-abd-gerilimi,izYlyUH16ECiv40BqJEDZQ
adresinden alındı
Orhan, O. (2011, 10 10). Suriye Ulusal Konseyi: Kuruluş, Yapı ve Bundan Sonrası. 03 20,
2016 tarihinde Middle East, Syria -Lebanon, Israel -Palestine:
http://levantwatch.blogspot.com.tr/2011/10/suriye-ulusal-konseyi-kurulus-yap-ve.html adresinden alındı
Orhan, O., & Ayhan, V. (2011). Suriye Muhalefeti’nin Antalya Toplantısı: Sonuçlar, Temel Sorunlara Bakış ve Türkiye'den Beklentiler. Ortadoğu Analiz , 3 (31), 11-12.
ORSAM. (2014, 09). Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi,Orsam Tutanakları No: 35. (ORSAM, Prodüktör) 02 19, 2016 tarihinde ORSAM-Ortadoğu Türkmenleri sempozyumu:
http://www.orsam.org.tr/tr/trUploads/Yazilar/Dosyalar/2014925_ortadoguturkmenleri.pdf adresinden alındı
ORSAM. (2010). Ortadoğu Türkmenleri Rapor No: 4, Unutulan Türkler: Lübnan’da Türk Varlığı. Ankara: Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi.
Ortaylı, İ. (2014, 06 29). Suriye ve Irak'taki Türkmenlerin Durumu. Milliyet Gazetesi . İstanbul, Türkiye: Milliyet Gazetesi.
Radikal. (2015, 11 24). Türkiye'den BM'ye Mektup: İhlal 17 Saniye Sürdü. 03 30, 2016 tarihinde Radikal:
https://web.archive.org/web/20151125020552/http://www.radikal.com.tr/dunya/turkiyedenbmye-
mektup-ihlal-17-saniye-surdu-1479543/ adresinden alındı
Semin, A. (2014, 08 21). Irak'ta Derinleşen IŞİD Krizi ve Türkmenler.
Sivri, H. (2015, 09 03). Lazkiye'de Sonun Başlangıcı. 03 20, 2016 tarihinde Yakın Doğu Haber:
http://www.ydh.com.tr/HD13705_lazkiye-de-sonun-baslangici.html adresinden alındı
Stratejik Ortaklık. (2016, 05 02). Cenevre-3 Görüşmelerine Katılanların Güncel Listesi. 04 02, 2016 tarihinde Stratejik Ortak:
http://www.stratejikortak.com/2016/02/cenevre-3gorusmeleri-
listesi.html adresinden alındı
Suriye Devrimi. (2015, 04 13). Dera'da Olaylar Nasıl Başladı. 04 26, 2016 tarihinde Suriye Devrimi:
http://suriyedevrimi.com/derada-olaylar-nasil-basladi/ adresinden alındı
Suriye Türkmenleri., 04 05, 2016 tarihinde Suriye Türkmenleri'nin Kısa Tarihçesi:
http://www.turkmens.com/Suria.html adresinden alındı
Suriye Türkmenleri Platformu. (2012, 12). Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. 02 20,
2016 tarihinde Suriye Türkmenleri Platformu Toplantı Tutanağı:
http://www.mfa.gov.tr/aralik___.tr.mfa adresinden alındı
Syrian Turkmen Population, 02 20, 2016 tarihinde Wikipedia:
https://en.wikipedia.org/wiki/Syrian_Turkmen#Population adresinden alındı
TC Dışişleri Bakanlığı. (2012, 04 01). Suriye Halkının Dostları Grubu İkinci Konferansı Başkanlık Sonuçları, 1 Nisan 2012, İstanbul. 03 30, 2016 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti
Dışişleri Bakanlığı:
http://www.mfa.gov.tr/chairman_s-conclusions-second-conference-of--the-
group-of-friends-of-the-syrian-people-istanbul_-1-april-2012.tr.mfa adresinden alındı
Türkmen Sitesi, Türkmen Sitesi. 02 19, 2016 tarihinde Türkmen Sitesi:
http://www.turkmensitesi.com/oguzlar.html adresinden alındı
Wikipedia, Bayır-Bucak. 4 25, 2016 tarihinde Wikipedia:
https://tr.wikipedia.org/wiki/Bay%C4%B1r-Bucak adresinden alındı
Yavuz, C. (2014, 01 01). Suriye İç Savaşında Sıkışan Suriye Türkmenleri.
Yılmaz, İ. (2006). Geçmişten Günümüze Irak'ta Türkmenn Politikası. ÇTTAD , 127-142.
***
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder