Avrupa Birliği Üyesi Ülkelerde Borç Krizleri., BÖLÜM 6

 Avrupa Birliği Üyesi Ülkelerde Borç Krizleri.,  BÖLÜM 6 

Avrupa Birliği Üyesi Ülkeler, Borç Krizleri, Küresel, Finansal Kriz, Rekabet, Ödemeler Dengesi, Kredi Havuzu, Finansal İstikrar Mekanizması,

4.2.1. Rekabet Gücünün Arttırılması. 

Bu alanda kaydedilen ilerlemeler, ücretler ve verimlilikte yaşanan gelişmeler ile rekabetçiliğin tesis edilebilmesi için ilerleme sağlanmasına ihtiyaç duyulan  hususlar temelinde değerlendirilecektir. Ücretlerdeki artışın verimlilikteki artışa paralel olarak gelişme gösterip göstermediğini değerlendirmek için birim iş gücü maliyetleri belli periyotlarda izlenerek diğer Euro Bölgesi ülkeleri ve karşılaştırıla bilir ticaret ortağı ülkelerdeki gelişmelerle kıyaslanacaktır. 

Her bir ülke için, birim iş gücü maliyetleri ekonominin tüm sektörleri dikkate alınarak değerlendirilecektir. 

Rekabet gücünün arttırılması bütün üye devletler için gerekli olmakla birlikte bu alanda ciddi sorunlarla karşılaşan ülkelere ayrı bir önem atfedilecektir. 

Ekonomik büyümenin tüm Euro Bölgesi.nde dengeli olarak gerçekleşmesini temin etmek amacıyla, verimlilikte sorun yaşayan belli bölgelerin bu sorunlarını çözmek için bazı özel önlem ve ortak girişimlerin hayata geçirilmesi öngörülmektedir. 

Her üye ülke rekabet gücünü arttırmak için uygulayacağı politikaların oluşturulmasında serbest olmakla birlikte, bu politikaların belirlenmesinde aşağıda belirtilen reformlara özel önem verilecektir. 

a. Sosyal taraflarla diyalog ve sanayi ilişkileri alanındaki ulusal özellikler dikkate alınarak, faktör maliyetleriyle ilgili gelişmelerin verimliliğe paralel olmasını  sağlamaya yönelik tedbirler almak, örneğin: 

. Toplu pazarlık sürecinde sosyal tarafların sahip olduğu özerkliğin muhafaza edilerek, ücret ayarlamalarının, pazarlık sürecindeki merkezileşme derecesinin ve  ücret endeksleme mekanizmalarının gözden geçirilmesi. 

. Kamu Sektöründeki ücret ayarlamalarının, özel sektörde rekabet gücünü arttırmaya yönelik ayarlamaları desteklemesinin sağlanması. 

b. Verimliliği arttırmaya yönelik önlemler almak, örneğin: 

. Korunan sektörlerin, mesleki hizmetler ve perakende ticaret alanındaki haksız kısıtlamaların kaldırılmasına yönelik ulusal düzeyde alınacak önlemler yoluyla  serbestleştirilmesi ve böylece rekabet ve verimliliğin müktesebata uygun olarak desteklenmesi, 

. Eğitim sistemlerinin geliştirilmesi, Ar-Ge çalışmalarının, yenilikçilik ve altyapının geliştirilmesinin teşvik edilmesi, 

. Gereksiz bürokrasinin azaltılması ve düzenleyici hukuksal çerçevenin ( iflas kanunları, ticaret kanunu) güçlendirilmesi vasıtasıyla iş dünyası, özellikle de  KOBİ.ler için, daha elverişli bir iş ortamı oluşturulması. 

4.2.2. İstihdamın Arttırılması. 

İyi işleyen bir işgücü piyasası Euro Bölgesi.nin rekabet gücü açısından kilit öneme sahiptir. 

Bu alanda kaydedilecek ilerlemeler uzun dönemli işsizlik oranları, genç nüfus işsizlik oranları ve iş gücüne katılım oranları incelenerek takip edilecektir. 

Her üye devlet, istihdamı artırmaya yönelik kendi özel politikalarını uygulayacak, ancak aşağıdaki reformların gerçekleştirilmesine özel öncelik ve önem  atfedilecektir: 

. İş gücü piyasasında, “ Güvenceli Esnekliğin ” teşvik edilmesi, kayıtdışı istihdamın azaltılması ve iş gücüne katılımın artırılmasına yönelik reformların  gerçekleştirilmesi, 

. Hayat boyu öğrenmenin teşvik edilmesi, 

. Vergi reformlarının gerçekleştirilmesi, özellikle, vergi gelirlerinin muhafaza edilerek işgücü üzerindeki vergilerin düşürülmesi ve ikinci ücretli 16 (second earners) olarak çalışabilecek kişilerin işgücüne katılımının kolaylaştırılması. 

4.2.3. Kamu Maliyesinde Sürdürülebilirliğinin Sağlanması. 

İstikrar ve Büyüme Paktı.nın tam anlamıyla uygulanmasını güvence altına almak amacıyla, aşağıdaki konulara özel önem verilecektir: 

. Emekli Maaşları, Sağlık Yardımları ve Sosyal yardımların sürdürülebilirliği. 

Bu konu, özellikle „sürdürülebilirlik açığı göstergeleri.17 temelinde değerlendirilecektir. Söz konusu göstergeler, mevcut politikalara, özellikle emeklilik uygulamaları, sağlık yardımları ve sosyal yardım sistemlerine bağlı olarak ve demografik faktörleri de göz önünde bulundurarak, borç seviyelerinin  sürdürülebilir olup olmadığını ölçecektir. 

Emekli Maaşlarının ve Sosyal yardımların sürdürülebilirliğini ve yeterliliğini sağlamaya yönelik reformlar şu hususları içerebilecektir: 

. Emeklilik Sisteminin Ulusal demografik koşullar dikkate alınarak uyumlaştırılması, örneğin etkin emeklilik yaşının tahmini yaşam süresine göre ayarlanması veya katılım oranlarının artırılması, 

. Erken Emeklilik Sistemlerinin Sınırlandırılması ve daha yaşlı kişilerin çalışmasına yönelik teşviklerin kullanılması (özellikle 55 yaşın üzerindekiler için). 

. Ulusal Mali Kurallar. 

Euro Bölgesi ülkeleri, İstikrar ve Büyüme Paktı.nda yer alan AB mali kurallarını kendi ulusal mevzuatlarına yansıtacaklarını taahhüt etmişlerdir. 

Bahse konu kurallar ulusal mevzuata aktarılırken üye devletler kullanacakları yasal araçları seçme konusunda özgür olmakla birlikte, bu araçların yeterince bağlayıcı ve kalıcı olduğunu güvence altına almak zorundadır (örneğin anayasa veya çerçeve kanun gibi). Söz konusu kuralın ne şekilde oluşturulacağına her ülke kendi karar verecektir (örneğin bu kural “borç freni”, birincil fazlaya ilişkin kural veya harcama kuralı şeklinde olabilir). 

Ancak, belirlenen kuralın mali disiplini federal yapılara sahip üye devletlerde de garanti altına alması gerekmektedir. Mali kuralın yürürlüğe girmesinden önce, AB kuralları ile uyumluluk durumu ve AB kurallarını destekleyici olup olmadığı Komisyona danışılabilecek tir. 

4.2.4. Mali İstikrarın Güçlendirilmesi, 

Euro Bölgesinin genel istikrarı için temel unsurlardan biri olan güçlü bir mali sektörün varlığının sağlanması amacıyla, sektörün gözetimi ve düzenlenmesine ilişkin AB çerçevesinde kapsamlı bir reform süreci başlatılmıştır. 

Bu çerçevede, üye devletler bankaların feshi konusunda Birlik müktesebatıyla tam uyumlu ulusal mevzuat oluşturacak ve bankalar için AB düzeyinde koordine edilen katı stres testleri düzenli aralıklarla uygulanacaktır. Ayrıca, Avrupa Sistemik Risk Kurulu (European Systemic Risk Board-ESRB) Başkanı ve Eurogroup Başkanı, Devlet ve Hükümet Başkanlarını makro-finansal istikrar ve Euro Alanı.ndaki makroekonomik gelişmeler konusunda düzenli olarak bilgilendirmeye davet edilecektir. Bu hususlara ilaveten her üye devlet tarafından bankalar, hanehalkı ve finansal olmayan şirketlerin özel borç seviyesi yakından takip edilecektir. 

Üye ülkeler arasında vergi politikalarının koordinasyonu hususu da üzerinde önemle durulan bir diğer konudur. Doğrudan vergilendirme alanında üye devletler  ulusal yetkilerini muhafaza edeceklerdir. 

Üye ülkelerin kamu maliyelerinin iyileştirilmesi ve ekonomik büyümeyi desteklemeye yönelik olarak Euro Bölgesinde daha güçlü bir ekonomi politikası koordinasyonunun sağlanması için vergi politikalarının etkin bir şekilde koordine edilmesi gerekli bir unsurdur. 

Bu kapsamda, üye devletler vergi politikasına ilişkin hususlarda işbirliği yaparak iyi uygulama örneklerini paylaşacak, AB düzeyindeki politikalarla  örtüşmeyen    uygulamalardan kaçınacak ve yolsuzluk ve vergi kaçakçılığı ile mücadele edeceklerdir. 

Ortak bir kurumsal vergi tabanının oluşturulması, bir yandan ulusal vergi sistemleri arasında tutarlılığın sağlanmasına yardımcı olurken, diğer taraftan da mali sürdürülebilirliğin sağlanmasına ve rekabet gücünün artırılmasına katkıda bulunabilecektir. Bu kapsamda, Komisyon tarafından, ortak bir kurumsal vergi tabanının oluşturulmasına yönelik bir yasa teklifi sunulmuştur. 

4.3. Somut Yıllık Taahhütler. 

Değişim için iradenin var olduğunu göstermek ve ortak amaçlara ulaşmak amacıyla gerekli siyasi teşviki sağlamak için Euro Bölgesi üye devletleri her yıl en üst seviyede toplanarak gelecek 12 ay içerisinde atılması planlanan somut adımlar üzerinde anlaşacaklar dır. 

Uygulanacak özel politika tedbirlerinin seçimi her üye ülkenin kendi sorumluluğunda kalacak, ancak yapılacak seçimlerde yukarıda bahsedilen prensip ve yaklaşımlar dikkate alınacaktır. 

Bu taahhütler ayrıca, her yıl kabul edilen ve Avrupa Dönemi çerçevesinde Komisyon, Konsey ve Eurogroup tarafından değerlendirilen Ulusal Reform  Programlarına ve İstikrar Programlarına da yansıtılacaktır. 

SONUÇ 

2008 yılı sonunda ABD.de patlak veren finansal kriz kısa sürede bütün dünyayı etkisi altına alarak küresel çapta bir krize dönüşmüştür. 

AB, ekonomik  yönetişimindeki eksiklikler ve bazı üye ülkelerin nispeten düşük rekabet gücü gibi sebeplerle krizden çok ciddi biçimde etkilenmiştir. AB üyesi ülkelerde kamu açıkları ve borç stokları ciddi boyutlarda artmış ve birçok ülkede kamu maliyesinin sürdürülebilirliği tehlikeye girmiştir. Kamu maliyesinde yaşanan bozulmanın yanı sıra AB.de toparlanma sürecinin oldukça yavaş gerçekleşmesi, borç krizinin yayılarak Euro Alanının istikrarını ve geleceğini tehdit eder hale gelmesine yol açmıştır. 

Başlangıçta kamu maliyeleri sorunlu olan zayıf ülkelere mali yardım yapmak konusunda isteksiz davranılsa da, krizin derinleşmesinin ve yayılma riskinin   arttığının anlaşılmasının ardından AB düzeyinde başlatılan girişimler vasıtasıyla borç krizi içindeki Yunanistan, İrlanda ve Portekiz için gecikmeli de olsa ardı ardına kurtarma paketleri açıklanmıştır. 

Yaşanan tüm bu olumsuz gelişmeler, Euro sisteminin eksikliklerini gözler önüne sermiş ve AB.yi Euro Alanı.nın istikrarını ve varlığını sürdürebilmesi için mevcut politikalar, mekanizmalar ve ekonomik yönetişim sisteminin güçlendirilmesine yönelik yeni arayışlara sevk etmiştir. Euro Alanı.nın en büyük ekonomisi konumundaki Almanya, Fransa.nın da desteğini alarak bu süreçte öncü ve önemli bir rol üstlenmiştir. 

Bu kapsamda, 29 Eylül 2010 tarihinde AB.de bütçesel ve makro ekonomik gözetim ve denetimi güçlendirmeyi amaçlayan kapsamlı bir ekonomik yönetişim  paketi kabul edilmiştir. 

Ayrıca, bundan sonraki dönemde Euro Bölgesi ülkelerinde yaşanan borç krizlerinin Birliğin ekonomik istikrarını tehlikeye sokmasının engellenmesi amacıyla 

2013 yılında işlemeye başlayacak olan Avrupa İstikrar Mekanizmasının kurulması kararlaştırılmıştır. 

AB düzeyinde ekonomik yönetişimin iyileştirilmesi ve üye ülkelerin karşılaşabileceği krizlerde devreye girebilecek fon mekanizmalarının oluşturulması na yönelik çabaların yanı sıra, yaşanan krizlerde rekabet gücünün de önemli bir faktör olduğu fikrinden hareketle, 4 Şubat 2011 tarihinde Almanya ve Fransa tarafından Euro Alanı ülkelerini kapsayacak bir Rekabet Paktı oluşturulması fikri ortaya atılmıştır. 

Söz konusu Pakt ile, üye devletlerde rekabet gücünün artırılması ve AB düzeyinde ekonomik yakınsamanın geliştirilmesi için birçok ekonomik ve sosyal reformun gerçekleştirilmesi ve maliye politikalarının temel unsurlarının da AB düzeyinde belirlenmesi önerilmiştir. 

Ancak, Paktın oldukça katı ve bağlayıcı hükümler içermesi pek çok AB üyesi ülkenin güçlü muhalefetine yol açmıştır. Bazı üye ülkeler, maliye politikasının  tespiti ve uygulanmasında ulusal esnekliğin kaldırılmasının, üye ülkelerin ani şoklara karşı cevap vermede zorlanmasına yol açacağını, büyümeyi frenleyeceğini ve netice itibarıyla başka krizlere yol açıp, üye ülkeler arasındaki mevcut ekonomik dengesizlikleri daha da körükleyebileceğini ifade etmiştir. 

    Bu çerçevede, özellikle Güney Avrupa ülkeleri tarafından karşı çıkılan Pakt.ın içeriğinin değiştirilmesi hususu gündeme gelmiştir. 

Bu gelişmeler neticesinde, Pakt.ın içeriği yumuşatılarak, adı “Euro Rekabet Paktı” olarak değiştirilmiş ve yeni paket 24-25 Mart 2011 tarihli Avrupa Konseyi.nde kabul edilmiştir. 

Halihazırda Euro Alanı ülkeleri dışında Bulgaristan, Romanya, Polonya, Letonya, Litvanya ve Danimarka da Pakt.a katılma isteklerini belirtmişlerdir. 

Diğer üye ülkelerin de istedikleri zaman Pakt.a dahil olabilmesi imkanı bulunmaktadır. 

Ana hedefi Ekonomik ve Parasal Birliğin güçlendirilmesi ve Euro.nun istikrarının temini olan Euro Rekabet Paktı, Euro Alanında ekonomi politikalarının  koordinasyonun da kaliteyi arttırmayı, rekabet gücünü geliştirmeyi ve nihayetinde daha üst seviyede bir ekonomik bütünleşmeyi sağlamayı amaçlamaktadır. 

Bu çerçevede, üye devletlerin, rekabet gücünün ve istihdamın arttırılması, kamu maliyesinde sürdürülebilirliğin sağlanması ve finansal istikrarın güçlendirilmesine yönelik adımları atması beklenmektedir. Bu hedeflerin gerçekleştirilmesi için alınacak tedbirler üye ülkelerin inisiyatifine bırakılmış olmakla birlikte, Pakt.a dahil olan ülkeler 12 aylık dönemler için hayata geçirmeyi planladıkları uygulamalara ilişkin taahhütleri açıklayacak ve söz konusu taahhütler 

Ulusal Reform ve İstikrar Programlarına yansıtılacaktır. 

Krize karşı alınan önlemler çerçevesinde kabul edilen Euro Rekabet Paktı, Birlik genelinde mali istikrarın korunması ve akıllı, sürdürülebilir, kapsayıcı ve istihdamı artırıcı bir büyümenin sağlanması amacına hizmet edecek önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir. 

Euro Bölgesi.nde ve AB genelinde ekonomik yönetişimi güçlendiren ve ekonomi politikası koordinasyonunu artıran söz konusu Pakt.ın, Birliğin rekabet gücünün  artırılmasına da önemli katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bununla birlikte prensipte üzerinde anlaşmaya varılan hususların uygulamaya nasıl aktarılacağı ve hedeflere ulaşmada sağlanacak başarıya ilişkin olarak halen belirsizlikler bulunmaktadır. 

Parasal Birliğin, yani Euro.nun ve esasında bir siyasi birlik projesi olan AB.nin geleceği bu reformların başarısına bağlı olmakla birlikte, tasarlanmakta olan  kapsamlı reformların başarıya ulaşıp ulaşmayacağını veya krize ve mevcut yapısal sorunlara karşı kapsayıcı bir çözüm olup olmayacağını bugünden öngörmek  oldukça zordur. 

Sonuç olarak, İkinci dünya savaşının yıkıntıları arasından bir ekonomik topluluk olarak çıkmayı başaran, 1990.larda Döviz Kuru Mekanizması krizini daha güçlü bir parasal birliğe geçerek Euro ile aşan AB.nin bu krizden entegrasyon düzeyini daha da artırarak çıkıp çıkamayacağı ancak zaman içerisinde belirginlik kazanacaktır. 

KAYNAKLAR 

. Afonso, A., Furceri,D. & Gomes, P., “Credit ratings and the Euro Area sovereign debt crisis”, Working paper, 

. Conclusions of the Heads of State or Government of the Euro Area of 24-25 March 2011, 

. Conclusions of the Heads of State or Government of the Euro Area of 11 March 2011, 

. Council of the European Union (2010), “Strengthening Economic Governance in the EU: Report of The Task Force to the European Council”, 

   Brussels, 21 October 2010, 

. Council Regulation (EC) No 332/2002 of 18 February 2002 establishing a facility providing medium-term financial assistance for Member States' 

  balances of payments 

. Council Regulation (EU) No 407/2010 of 11 May 2010 Establishing a European Financial Stabilisation Mechanism 

. European Commission, 

  http://ec.europa.eu/economy_finance/eu_borrower/balance_of_payments/index_en.htm. 

. European Financial Stability Facility, http://www.efsf.europa.eu. 

. European Voice, “The Full Text from Angela Merkel and Nicolas Sarkozy outlining their plans for greater economic governance”, 04.02.2011, 

  http://www.europeanvoice.com/article/2011/february/merkel-sarkozy-present-competitiveness-pact/70165.aspx. 

. Eurostat, epp.eurostat.ec.europa.eu 

. Franco-German competition pact on track-Schaeuble, Paris, March 4, 2011, 

  http://www.reuters.com/article/2011/03/04/germany-schauble-idUSLDE72321R20110304. 

. Gogas, Periklis (2011), “The Proposed EU Competitivness Pact”, 13.02.2011, 

  http://businessthinker.com/the-proposed-e-u-%E2%80%9Ccompetitiveness-pact%E2%80%9D/. 

. Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu (USAK) (2011), “Krizdeki Birlik: Euro 

  Bölgesi.nin Borç Sarmalı ve AB.nin Geleceği”, USAK AB Araştırmaları Merkezi, USAK Raporları No 11-01, Mart 2011. 

. World Economic Forum (WEO), The Global Competitiveness Report 2010-2011. 

DİPNOTLAR;

1 Eurostat 

2 Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu (USAK) (2011), “Krizdeki Birlik: Euro Bölgesi.nin Borç Sarmalı ve AB.nin Geleceği”, 

   USAK AB Araştırmaları Merkezi, USAK Raporları No 11-01, Mart 2011, s.2. 

3 USAK (2011), s. 25.

4 AB üyesi devletlerin kredi notları ve uzun vadeli faiz oranlarına ilişkin detaylı bir çalışma için bkz. Afonso, A., Furceri,D., Gomes, P. “Credit ratings and  the Euro Area sovereign debt crisis” working paper 

5 2009 yılında yürülüğe giren Lizbon Antlaşması ile Roma Antlaşması değişikliklere uğramış ve Antlaşma, „ Avrupa Birliği.nin İşleyişi Hakkında Antlaşma. olarak adlandırılmıştır. 

6 Council Regulation (EC) No 332/2002 of 18 February 2002 establishing a facility providing medium-term financial assistance for Member States' balances of payments 

7 Council Regulation (EU) No 407/2010 of 11 May 2010 Establishing a European Financial Stabilisation Mechanism. 

8 EFSF press release, “EU and EFSF funding plans to provide financial assistance for Ireland” 

   http://www.efsf.europa.eu/mediacentre/news/2010/2010-006-eu-and-efsf-funding-plans-to-provide-financial-assistance-for-ireland.htm 

9 http://www.efsf.europa.eu/about/operations/index.htm 

10 http://ec.europa.eu/ireland/press_office/news_of_the_day/eu-efsf-funding-plans-ireland-portugal_en.htm 

11 Conclusions of the Heads of State or Government of the Euro Area of 24-25 March 2011.

12 European Voice, “The Full Text from Angela Merkel and Nicolas Sarkozy outlining their plans for greater economic governance”, 04.02.2011, 

     http://www.europeanvoice.com/article/2011/february/merkel-sarkozy-present-competitiveness-pact/70165.aspx. 

13 Periklis Gogas, “The Proposed EU “Competitiveness Pact”, 13.02.2011, 

     http://businessthinker.com/the-proposed-e-u-%E2%80%9Ccompetitiveness-pact%E2%80%9D/. 

14 a.g.e

15 Conclusions of the Heads of State or Government of the Euro Area of 11 March 2011, 

16 İkinci ücretli, yani “second earner”, bir hanede gelir elde eden ikinci kişiye denmektedir. Bu kişi genellikle eş olmaktadır. 

17 Sürdürülebilirlik açığı göstergeleri (sustainability gap indicators), Komisyon ve Üye Devletlerce üzerinde mutabık kalınan mali sürdürülebilirliği  değerlendirmeye ilişkin göstergelerdir. 

****