ORTA DOĞUDA TÜRK ALGISI., BÖLÜM 5
Türkiye’nin Ortadoğu barışına katkısı sorulduğunda katılımcıların %77’si olumlu değerlendirmede bulunuyor. Türkiye’ye en düşük notu %58 ile Suriye’den katılımcılar veriyor. Türkiye’nin katkısını en olumlu bulan ülkeler sırası ile Filistin, Mısır, Tunus ve Libya.
Türkiye, AB ve ABD karşılaştırması yapıldığında Türkiye’nin katkısının bu iki aktöre göre daha fazla kabul gördüğünü söyleyebiliriz. Bununla beraber, AB ve ABD etkisinin %55 ve %58 ile katılımcıların yarısından fazlası tarafından olumlu değerlendirildiğini de belirtmek gerekir.
Türkiye’nin Ortadoğu’da yaşanmakta olan halk hareketlerine etkisi sorulduğunda olumlu değerlendirme oranı %56’ya düşüyor. Ancak daha önce de belirtildiği gibi Türkiye’nin halk hareketlerine etkisini yüzde ellinin altında olumlu değerlendiren iki ülke sadece Suriye (%34) ve İran (%42).
Katılımcıların %70’i Türkiye’nin son yıllarda bölgede daha etkili olduğunu, %75’i İsrail-Filistin sorununda arabulucu olabileceğini düşünüyor. Filistin’de bu oran %84’e çıkıyor. “Türkiye bölgede daha fazla rol oynamalı” cümlesine katılma oranı ise %71.
Türkiye’nin arabulucu rolüne ve bölgede daha fazla rol oynamasına en az destek Suriye ve Irak’tan geliyor.
Diğer ülkelerin çoğunun oldukça yüksek oranlarda Türkiye’nin rolüne destek verdiği görülüyor. Bu sonuçlar 2009 ve 2010 yılı çalışmaları ile de paralellik gösteriyor. Buradan hareketle Türkiye’nin İsrail-Filistin sorununda arabulucu rol oynamasına ve bölge genelindeki rolüne olan desteğin devam ettiğini söyleyebiliriz.
Yine geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi katılımcılar Türkiye’nin İslam ve demokrasinin başarılı bir bileşimi olduğunu düşünüyor. Bölgesel ortalamada bu görüşe katılma oranı %67. Bu görüşe en fazla destek Libya (%91), Tunus (%86) ve Mısır’dan (%80) geliyor. Suriye’den katılımcılar %45 ile bu görüşü en az paylaşıyorlar. Suriye’yi %51 ile İran ve Irak’tan katılımcılar takip ediyor.
Son dönemde Ortadoğu halk hareketlerinin başlaması ile daha da fazla gündeme gelen “Türkiye Ortadoğu ülkeleri için başarılı bir model olabilir mi?” sorusuna katılımcıların %61’i “evet” cevabını veriyor. %22’si hayır derken, %13 kararsızları oluşturuyor. Ülke bazında katılımcıların verdikleri cevaplara bakarsak, en fazla “evet” cevabının %78 ile Mısır ve Tunus’ta verildiği görülüyor. Filistin’den katılımcıların %77’si,
Lübnan ve Libya’dan katılımcıların %75’i Türkiye’yi model olarak görüyor.
Türkiye model olabilir diyenlerin en az olduğu ülkeler sırası ile Suriye (%31), İran (%47), Irak (%48) ve Körfez ülkeleri (%53).
Türkiye model olabilir diyenlerin en az olduğu ülkeler sırası ile Suriye (%31), İran (%47), Irak (%48) ve Körfez ülkeleri (%53).
Tablo 19: TÜRKİYE NEDEN MODEL OLABİLİR?
Tablo 20: TÜRKİYE NEDEN MODEL OLAMAZ?
2010 yılı araştırmasında olduğu gibi 2011 yılında da model olabilir ve olamaz diyen katılımcılara “neden?”
sorusu soruldu. Tablo 19’da görüldüğü gibi model olabilir diyen katılımcıların %32’si Türkiye’nin demokrasisini, %25’i ekonomisini ve %23’ü Müslüman kimliğini ön plana çıkarıyor. Laik siyasi yapısı (%17) ve stratejik değeri (%8) diğer cevaplar oluyor.
İki araştırma sonuçları (2010-2011) karşılaştırıldığında “evet, model olabilir” diyen katılımcıların önceliklerinin değiştiğini görüyoruz. 2010 yılında en öne çıkan cevap Müslüman kimliği olmuştu. 2011 yılında İran haricinde tüm ülkelerde “demokratik rejimi nedeni ile model” cevabı ilk sırayı alıyor.
İran’dan bu soruya evet cevabını verenler gerekçe olarak %35 ile ekonomik gücünü ön plana çıkarıyor.
Irak’ta “neden model” sorusu için demokratik rejimi, Filistinlilerin ve Müslüman ların haklarını savunuyor olması, stratejik önemi ve Müslüman geçmişi cevaplarının verildiği dikkat çekiyor. Filistin’de de demokratik rejimi öne çıkan cevaplardan.
Türkiye model olamaz diyenlere neden sorusu sorulduğunda en popüler cevap %23 ile “yeterince Müslüman olmadığı” oluyor. “Batı ile yakın ilişkileri” %16 ile ikinci, “laik siyasi yapısı” %13 ile üçüncü sırada verilen cevaplar oluyor.
2010 ve 2011 araştırma sonuçları karşılaştırmasında Tablo 21’de görülen ilk üç cevabın sıralamasının değiştiğini ama ilk üçteki yerlerini koruduklarını görüyoruz. 2010 araştırmasında yeterince değinilmeyen, ama 2011’de öne çıkan cevap “Arap olmadığı” oluyor. Model olamaz cevabını verenlerin %9’u, bunun sebebi olarak Türkiye’nin “Arap olmadığı” cevabını veriyor.
2010 yılı araştırmasında olduğu gibi 2011 yılında da model olabilir ve olamaz diyen katılımcılara “neden?”
sorusu soruldu. Tablo 19’da görüldüğü gibi model olabilir diyen katılımcıların %32’si Türkiye’nin demokrasisini, %25’i ekonomisini ve %23’ü Müslüman kimliğini ön plana çıkarıyor. Laik siyasi yapısı (%17) ve stratejik değeri (%8) diğer cevaplar oluyor.
İki araştırma sonuçları (2010-2011) karşılaştırıldığında “evet, model olabilir” diyen katılımcıların önceliklerinin değiştiğini görüyoruz. 2010 yılında en öne çıkan cevap Müslüman kimliği olmuştu. 2011 yılında İran haricinde tüm ülkelerde “demokratik rejimi nedeni ile model” cevabı ilk sırayı alıyor.
İran’dan bu soruya evet cevabını verenler gerekçe olarak %35 ile ekonomik gücünü ön plana çıkarıyor.
Irak’ta “neden model” sorusu için demokratik rejimi, Filistinlilerin ve Müslüman ların haklarını savunuyor olması, stratejik önemi ve Müslüman geçmişi cevaplarının verildiği dikkat çekiyor. Filistin’de de demokratik rejimi öne çıkan cevaplardan.
Türkiye model olamaz diyenlere neden sorusu sorulduğunda en popüler cevap %23 ile “yeterince Müslüman olmadığı” oluyor. “Batı ile yakın ilişkileri” %16 ile ikinci, “laik siyasi yapısı” %13 ile üçüncü sırada verilen cevaplar oluyor.
2010 ve 2011 araştırma sonuçları karşılaştırmasında Tablo 21’de görülen ilk üç cevabın sıralamasının değiştiğini ama ilk üçteki yerlerini koruduklarını görüyoruz. 2010 araştırmasında yeterince değinilmeyen, ama 2011’de öne çıkan cevap “Arap olmadığı” oluyor. Model olamaz cevabını verenlerin %9’u, bunun sebebi olarak Türkiye’nin “Arap olmadığı” cevabını veriyor.
“Arap olmadığı için” cevabının en çok verildiği ülkeler %25 ile Filistin, %22 ile Körfez ve %19 ile Irak. Irak’ta ayrıca imparatorluk geçmişi de %29 ile sık verilen cevaplar arasında yer alıyor. “yeterince Müslüman olmadığı” cevabı en çok Libya (%33), Suudi Arabistan (%32) ve Yemen’de (%31) veriliyor.
TÜRKİYE VE AVRUPA BİRLİĞİ
2011 yılında araştırmaya dahil olan ülkelerden katılımcılara Türkiye ve AB ilişkilerine dair görüşleri sorulduğunda %51’i Türkiye’nin AB üyeliğini desteklediği cevabını veriyor. Desteklemeyenlerin oranı %23 olurken, ne evet ne hayır cevabını verenler katılımcıların %19’unu oluşturuyor.
TÜRKİYE VE AVRUPA BİRLİĞİ
2011 yılında araştırmaya dahil olan ülkelerden katılımcılara Türkiye ve AB ilişkilerine dair görüşleri sorulduğunda %51’i Türkiye’nin AB üyeliğini desteklediği cevabını veriyor. Desteklemeyenlerin oranı %23 olurken, ne evet ne hayır cevabını verenler katılımcıların %19’unu oluşturuyor.
Türkiye’nin üyeliğini destekleyenlerin en az olduğu iki ülke Suriye ve İran (%37 ve %38). En çok destek ise %71 ile Libya’dan geliyor.
Tablo 21: TÜRKİYE’ NİN AB ÜYELİĞİNE VERİLEN DESTEK
2009-2011: 7 ülke ağırlıklı ortalama Her üç yılda da araştırmaya dahil olan yedi ülke ortalamalarını karşılaştırdığımızda Türkiye’nin AB üyeliğine desteğin aynı oranlarda devam ettiği görülüyor (Tablo 21).
Bu soruyu takiben katılımcılara Türkiye’nin AB üyeliğinin Ortadoğu’da oynadığı rolü nasıl etkileyeceğini düşündükleri sorulduğunda %59’u “olumlu” cevabını veriyor. Libya (%82) ve Mısır (%73)
AB üyeliğinin Türkiye’nin rolüne olumlu katkı yapacağı cevabının en çok verildiği iki ülke. 2011 araştırmasında daha önce sorulmayan Türkiye’nin AB üyeliğinin AB’nin rolüne nasıl katkı yapacağı sorusu da yer aldı. Katılımcıların %60’ı Türkiye’nin katılımının Birliğin rolünü olumlu etkileyeceğini düşünüyor. Ülkelere ayrı ayrı bakarsak Türkiye’nin üyeliğinin AB’nin bölgedeki rolüne olumlu katkı
yapacağı cevabı en fazla Libya (%80), Mısır (%75), Filistin (%71) ve Tunus’ta (%70) veriliyor.
AB’nin rolüne Türkiye’nin olumlu katkı yapacağı cevabı ise en az Suriye’de veriliyor (%38). Iran %47 ile Suriye’yi takip ediyor.
yapacağı cevabı en fazla Libya (%80), Mısır (%75), Filistin (%71) ve Tunus’ta (%70) veriliyor.
AB’nin rolüne Türkiye’nin olumlu katkı yapacağı cevabı ise en az Suriye’de veriliyor (%38). Iran %47 ile Suriye’yi takip ediyor.
Tablo 22: BÖLGEDE TÜRKİYE VE AB İLİŞKİLERİN KÜLTÜREL VE EKONOMİK BOYUTU
Türkiye’nin bölgedeki ekonomik ve kültürel etkisini anlamaya yardımcı olması amacı ile 2010 yılı araştırmasına bu konularda sorular eklenmişti. 2011 araştırmasında bu sorular tekrar soruldu.
Tablo 23-27’de görülen cevaplar bir yıl içerisinde bu konularda pek değişim yaşanmadığını gösteriyor.
İki ayrı soruda bölgenin şu anki en güçlü ekonomisi ve on yıl sonra hangi ülkenin en önemli ekonomik güç olmasını bekledikleri soruldu. 2010 yılında olduğu gibi bu araştırmada da bölgenin mevcut en önemli ekonomik gücü olarak %26 ile Suudi Arabistan gösteriliyor ve Türkiye %20 ile ikinci sırada geliyor.
Suudi Arabistan (%7),Suriye (%3) ve Körfez ülkelerinden (%6) katılımcılar ise Türkiye’nin bölgenin en güçlü ekonomisi olduğunu en az düşünenler. Tunus kendi ülkesi de dahil Türkiye’ye ilk sırada yer veriyor.
On yıl sonraki en güçlü ekonomi beklentisinde geçen yıl olduğu gibi Türkiye %25 ile ilk, Suudi Arabistan ise %16 ile ikinci sırada en çok verilen cevap oluyor. Mısır’ın on yıl içerisinde bölgenin en güçlü ekonomisi olacağını düşünenlerin oranı %4 ile sınırlı kalıyor.
Türkiye’den ekonomik alanda beklentisi en yüksek olanların İran’dan katılımcılar olduğunu söyleyebiliriz.
Katılımcıların %36’sı on yıl içerisinde Türkiye’nin bölgedeki en güçlü ekonomi olacağını belirtiyor. Bu görüşe en az katılan ülke %5 ile Suriye.
Suudi Arabistan (%7),Suriye (%3) ve Körfez ülkelerinden (%6) katılımcılar ise Türkiye’nin bölgenin en güçlü ekonomisi olduğunu en az düşünenler. Tunus kendi ülkesi de dahil Türkiye’ye ilk sırada yer veriyor.
On yıl sonraki en güçlü ekonomi beklentisinde geçen yıl olduğu gibi Türkiye %25 ile ilk, Suudi Arabistan ise %16 ile ikinci sırada en çok verilen cevap oluyor. Mısır’ın on yıl içerisinde bölgenin en güçlü ekonomisi olacağını düşünenlerin oranı %4 ile sınırlı kalıyor.
Türkiye’den ekonomik alanda beklentisi en yüksek olanların İran’dan katılımcılar olduğunu söyleyebiliriz.
Katılımcıların %36’sı on yıl içerisinde Türkiye’nin bölgedeki en güçlü ekonomi olacağını belirtiyor. Bu görüşe en az katılan ülke %5 ile Suriye.
Tablo 24: DAHA ÖNCE TÜRKİYE MENŞELİ HERHANGİ BİR ÜRÜN KULLANDINIZ MI?
Araştırmaya katılanların %71’i daha önce Türkiye menşeli bir ürün kullandığını belirtiyor. 
Tablo 25: DAHA ÖNCE TÜRKİYE YAPIMI BİR DİZİ İZLEDİNİZ Mİ?
Türkiye’nin Ortadoğu’daki rolü üzerinde dizilerin etkisi bir süredir tartışılmakta olan bir konu ve son yıllarda yarattığı ekonomi ile de dikkat çekiyor. Araştırma sonuçlarından bu etkinin devam ettiğini gözlemlemek mümkün. Katılımcıların %74’ü daha önce Türkiye yapımı bir dizi seyretmiş. Katılımcıların çoğu birkaç
dizi/oyuncu ismi sayabiliyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder