ORTA DOĞUDA TÜRK ALGISI., BÖLÜM 1

 ORTA DOĞUDA TÜRK ALGISI., BÖLÜM 1

Ortadoğu,Türkiye Algısı,Dış Politika,Mensur Akgün, Sabiha Şenyücel Gündoğar,Dış Politika,Türkiye, Avrupa Birliği, 

Ortadoğu’da Türkiye Algısı 2011 TESEV Dış Politika Programı 

2011 TESEV Dış Politika Programı
Mensur Akgün, Sabiha Şenyücel Gündoğar 
DIŞ POLİTİKA PROGRAMI 

Ortadoğu’da Türkiye Algısı 2011Ortadoğu’da Türkiye Algısı 2011
Mensur Akgün, 
Sabiha Şenyücel Gündoğar 
Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı.
TESEV
Bankalar Cad. Minerva Han 
No: 2 Kat: 3 
Karaköy 34420, İstanbul 
Tel: +90 212 292 89 03 PBX 
Fax: +90 212 292 90 46 
info@tesev.org.tr 
www.tesev.org.tr 
Yazarlar: 
Mensur Akgün, 
Sabiha Şenyücel Gündoğar 
Yayıma Hazırlayan: 
Gökçe Perçinoğlu 
Yapım: Myra 
Yayın Kimliği Tasarımı: Rauf Kösemen 
Uygulama: Gülderen Rençber Erbaş 
Koordinasyon: Sibel Doğan 
Üretim Koordinasyon: Nergis Korkmaz 

Basım Yeri: İmak Ofset Basım Yayın San. ve Tic. Ltd. Şti. 
Atatürk Cad. Göl Sok. No : 1 Yenibosna 
Bahçelievler/İSTANBUL-TÜRKİYE 
Tel: 0212 656 49 97 

Baskı Adedi: 500 
TESEV YAYINLARI 
ISBN 978-605-5332-03-7 
Copyright © Ocak 2012 

Tüm hakları saklıdır. Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı’nın (TESEV) izni olmadan bu yayının hiçbir kısmı elektronik ya da mekanik yollarla (fotokopi, kayıtların ya da bilgilerin arşivlenmesi, vs.) çoğaltılamaz. 
Bu yayında belirtilen görüşlerin tümü yazarlara aittir ve TESEV’in kurumsal görüşleri ile kısmen ya da tamamen örtüşmeyebilir. 
TESEV Dış Politika Programı bu raporun hazırlanması ve yayınlanmasındaki katkılarından ötürü Açık Toplum Vakfı’na, KA Araştırma’ya, Friedrich-Ebert-Stiftung Derneği Türkiye Temsilciliği’ne ve TESEV Yüksek Danışma Kurulu’na teşekkür eder. 

İçindekiler 

SUNUŞ, 5 
TEMEL BULGULAR, 6 
BÖLGEYE BAKIŞ, 7 
Bölgesel Güvenlik, 10 
BÖLGEDE YAŞANMAKTA OLAN DEĞİŞİM ALGISI, 14 
TÜRKİYE VE ORTADOĞU, 18 
Türkiye ve Avrupa Birliği, 22 
İlişkilerin Kültürel ve Ekonomik Boyutu, 23 
SONSÖZ, 25 
METODOLOJİ, 26 
DEMOGRAFİ, 28 

Teşekkür; 

Bu projenin hayata geçirilmesinde, yürütülmesi ve yayına hazırlanmasında verdikleri istisnai destek için başta Bülent Kılınçarslan olmak üzere, Diler İnal, Seda Aras, Shirin Jahangir ve tüm KA ekibine; kısa zamanda mümkün olan en az hata ile raporun çıkması için verdikleri özverili çalışma ve tüm katkıları için Jonathan Levack ve Gökçe Perçinoğlu’na; baskıya hazırlanması esnasında yardımlarını esirgemeyen Erdem Aydın, Aybars Görgülü ve Ayşe Yırcalı’ya ayrı ayrı teşekkür ederiz. 
Mensur Akgün & Sabiha Şenyücel Gündoğar, TESEV Dış Politika Programı 

Sunuş 

Elinizdeki rapor TESEV Dış Politika Programı olarak üçüncüsünü gerçekleştirdiğimiz Ortadoğu’da Türkiye Algısı araştırmasının temel verilerini içeriyor. 
19 Ekim-15 Aralık 2011 tarihleri arasında KA Araştırma tarafından bu kez 16 ülkede 2323 kişilik bir örneklemle telefon ve doğrudan görüşme metodu ile 
gerçekleştirilen araştırma, geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi bu yıl da çarpıcı sonuçlar ortaya koyuyor. 

Suriye ve İran başta olmak üzere bazı ülkelerde Türkiye’ye karşı duyulan yakınlıkta düşüş olmasına rağmen, Ortadoğu bölgesi genelindeki Türkiye 
algısının temelde değişmediğini görüyoruz. 

Araştırmanın gerçekleştiği ülkelerde katılımcılara seçilen ülkeler hakkında ne düşündükleri sorulduğunda; %78 destek oranı ile Türkiye’nin bu yıl Suudi Arabistan’ı bile geçerek ilk sırada yer aldığı görülüyor. 

İsrail ile olan ilişkilerindeki gerginliğe rağmen katılımcıların %77’si Türkiye’nin bölge barışı üstündeki katkısını olumlu buluyor. Türkiye’nin Filistin sorununa 
katkıda bulunması gerektiğini düşünenlerin oranı ise %75. Türkiye’yi model görenlerin oranı da %61. 

Bu veriler geçtiğimiz yıl elde edilen verilerle paralellik gösteriyor. Dolayısıyla bu yılki araştırmadan çıkarttığımız sonuçlar da daha önce çıkardıklarımıza 
benziyor. Her şeyden önce, Ortadoğu’da Türkiye’ye duyulan sempati giderek yapısal bir nitelik kazanıyor ve Türkiye bazı tereddütlere rağmen bölgede model 
olarak kabul ediliyor. Görünen o ki, Türkiye’yi yönetenler, iktidarda bulunanlar büyük bir hata yapmadığı sürece bu eğilim devam edecek, bölge Türkiye’ye karşı sempati duyacak. 

İkinci çıkarttığımız sonuç, Türkiye’nin dış politikasında son dönemde gözlemlenen sertleşmeye rağmen arabuluculuk konusunda kendisine duyulan güvenin sürmekte olduğu. Üçüncü sonuç ise Türkiye’nin sadece bir siyasi güç değil, ekonomik güç olarak da algılandığı yönünde. Bölgenin en güçlü ekonomisi şimdi hangisidir, 10 yıl sonra hangisi olacaktır diye sorduğumuzda ise şimdi için Suudi Arabistan’dan sonra Türkiye’nin, 10 yıl sonrası için de ilk sırada Türkiye’nin gösterilmesi dikkate değer. 
Burada “Arap Baharı” metaforu ile özdeşleşen değişim üstüne halkların ne düşündüklerinden de bahsetmek gerek. Her şeyden önce 16 ülkede insanların 
sadece %52’si değişimin ülkeleri için olumlu sonuçları olduğuna inanıyor. Beklenebileceği gibi değişimi en olumsuz gören katılımcılar %22’lik oranla 
Suriye’den. En olumlu görenler ise sırasıyla %92 ile Libya, %89 ile Tunus, %75 ile Mısır. Soru bölgeyi kapsayacak şekilde sorulduğunda ise destek oranı toplamda %60’a çıkıyor. 

Türkiye başta olmak üzere tüm bölge içi ve dışı aktörlerin dikkate alması gereken bir başka sonuç da barışçıl gösterilere verilen destek oranının yüksekliği. 
Şiddet kullanarak rejim değişikliği Libya’da bile sadece %32 oranında destek görüyor. 16 ülke ortalaması ise %20. Barışçıl gösterilere verilen destek ise %75. 
Bu oranın NATO müdahalesinden “yararlanan” Libya’da %95 olması, Suriye’de halkın sadece %5’inin şiddet içeren protesto yöntemlerini desteklemesi 
müdahale kararı verme konumunda olanların üstünde düşünmesi gereken veriler. 
Araştırmanın öne çıkan daha pek çok sonucu var. Bunların bazılarını bu raporda, diğerlerini de TESEV Dış Politika Programı tarafından yayınlanacak daha 
kapsamlı bir çalışmanın içinde göreceksiniz. Bu kısa sunuşun ve bunu takip edecek çalışmaların, Türkiye ve dünya siyasetine ışık tutabileceğine, tartışmalara 
katkı sağlayabileceğine inanıyoruz. 

2 Cİ  BÖLÜM İLE DEVAM EDECEKTİR..

***