Suriye İç Savaşı Nasıl Başladı?

Suriye İç Savaşı Nasıl Başladı? 

Özel Rapor 
Erol Başaran BURAL 
Mart 2019 
www.21yyte.org 

Bundan tam sekiz yıl önce Mart 2011’de, Arap-İslam coğrafyasını kasıp kavuran ve çoğu kez silahlı çatışmaya dönüşen isyanlar Suriye’ye de sıçradı. Peki, Suriye İç Savaşı Nasıl Başlamıştı? Suriye’nin Ürdün sınırdaki Dera kentinde iki kadın doktor arasında geçen telefon konuşmasında, biri diğerine “Mısır’da Mübarek devrildi” demiş, diğeri ise “Darısı bizimkinin başına” cevabını vermişti. Telefonları dinlenen doktorlar tutuklanıp işkence görmüş, ceza olarak saçları tıraş edilmişti. 

Kültürel bir aşağılama anlamına gelen kadınların saçlarının tıraş edilmesi sonucu 
doktorların akrabaları olan 15 çocuk, 6 Mart 2011 tarihinde, duvarlara “Halk rejimin düşmesini istiyor” sloganını yazmaları üzerine tutuklanarak ağır işkencelerden geçirilmişti. Dera aşiretleri çocuklarını geri almak için kolluk kuvvetlerine gittiklerinde ağır hakaretlere maruz kalmışlar ve bu olaya merkezi yönetimin müdahale etmesi üzerine 15 Mart 2011’de Dera’da protestolar patlak vermişti.1 

Tabi olarak protestoların başlaması her ne kadar iki kadın doktorun tutuklanması ve sonrasında yaşanan gelişmeler olarak anılsa da bu olayın Suriye yangınını ateşleyen kıvılcım olduğunu, Suriye’de halkın rejime karşı ayaklanmasının ardında daha büyük sorunların yattığını da belirtmek gerekir. 

1 https://www.stratejikortak.com/2016/10/gecmisten-savasa-suriyede-ic-savas-cikti.html 

2011 yılına girildiğinde Suriye’de yaşanan kuraklık olaylarının artan etkisini, gıda fiyatlarındaki artışını, enerji sıkıntısının baş göstermesini, siyasi alanda yaşanan 
kısıtlamaları, rejimin mezhep temelinde uyguladığı ayrımcılığı, adil yargılanmanın önüne geçilmesini, kitlesel göz altıların yaşanmasını, sosyal adaletsizlikleri, yüksek işsizlik oranını, yolsuzlukların alp başını gitmesini, kolluk kuvvetleri ve istihbarat örgütlerinin halkın üzerindeki baskılarının artmasını, Hama’da düzenlenen devlet terörünü, Suriye iç savaşının ardında yatan büyük sorunlardan birkaçı olarak sıralayabilmemiz mümkündür. 

Tüm bu faktörler göz önünde bulundurulduğunda iki kadın doktorun telefon dinlemesi neticesinde gözaltına alınmasından daha çok, tam da bu döneme rastlayacak şekilde Mazota uygulanan rejim sübvansiyonunun kaldırılmasının Suriyeliler için sabrı taşıran son damla olduğunu söylemek de mümkündür. 

Dera’da başlayan protestoların çok kısa bir zaman diliminde domino etkisi yarattığını, olayların Humus, Hama, İdlib ve Şam kırsalına yayıldığını, gösterilerin bastırılması için rejim güçlerinin sert güç unsurlarının tamamını devreye soktuğunu, insanların üzerine ateş açtığını, çok sayıda insanın toplu halde tutuklandığını da hatırlamakta fayda görülmektedir. 

 Temmuz 2011 - Ordudan ayrılan asker ve subaylar rejime karşı mücadele için “Hür Suriye Ordusu”nu kurdu. 

Özel Rapor 
Mart 2019 

www.21yyte.org 

 ***