11 EYLÜL SALDIRILARI SONRASI ABD DIŞ POLİTİKASINDA ORTADOĞU VE TÜRKİYE ABD İLİŞKİLERİ BÖLÜM 10
SONUÇ
ABD’ye yönelik 11 Eylül 2001 terör saldırıları sonrasında, ABD’nin Ortadoğu politikaları çerçevesinde jeopolitik konumu nedeniyle stratejik önem
taşıyan Türkiye-ABD ilişkilerinin incelenmesi çalışmanın ana eksenini
oluşturmaktadır. 11 Eylül sonrası Türkiye-ABD ilişkilerine ışık tutabilmek amacıyla, 2001 sonrası uluslararası sistemde yaşanan değişimler kapsamında uluslararası ilişkiler anlamında yeni bir dönemi işaret ettiği söylenebilecek olan sürecin iki ülke ilişkilerinde hangi alanlar ve de hangi boyutlarda bir değişime yol açıp açmadığının analizinin gerçekleştirilebilmesi ve ilişkilerin yöneliminin neden ve niçinlerinin irdelenebilmesi için çalışmada ilk olarak Soğuk Savaş sonrası 1990’lı yıllar boyunca dünyanın tek süper gücü haline gelen ve 2001 yılına kadar sahip olduğu bu gücün karşısında ciddi anlamda bir rekabet ve rakiple karşılaşmamış olan ABD’nin dış politika yönelimlerinde Ortadoğu bölgesinin yer ve önemi tarihsel arka plan oluşturabilmesi amacıyla kronolojik bir çerçevede sunulmaya çalışılmıştır.
Sonrasında ABD’nin Ortadoğu politikaları ekseninde iki ülke ilişkilerinin
diplomatik anlamda belirli bir düzen içerisinde gerçekleşmeye başladığı tarih olarak alınabilecek 1947 tarihli Truman Doktrin’inden 2001’e gelinceye kadar geçirilmiş olan dönem, ilişkilerde öne çıkan konular etrafında irdelenerek, 2001 sonrası taraflar arasındaki ilişkilerin seyrinde yaşananlara bir zemin oluşturulmaya çalışılmıştır.
Çalışmanın devamında ise, çalışmanın araştırma konusunu oluşturan 2001 sonrası, ABD’nin Ortadoğu politikaları paralelinde Türkiye-ABD ilişkileri incelenmiştir. Belirli dönemlerde, taraflar arasında yaşanmış sorunlu süreçler bulunsa da Türkiye-ABD ilişkilerinin her zaman stratejik önemini koruduğu söylenebilir. Gerek Türkiye açısından gerekse ABD açısından bakılacak olursa, bu stratejik önemin devamlılığını sağlayan unsurun iki ülke ilişkilerinin çoğu zaman ikili sorunlar ya da konuların ötesinde bir boyut taşımasıdır demek, ilişkilerin oturduğu zeminin kavranılmasında aydınlatıcı olacaktır. Türkiye-ABD ilişkilerinin seyrinin Türkiye’nin sahip olduğu jeopolitik konum göz önüne alındığında Türkiye’nin bulunduğu alanın hızlı değişim dinamiklerini barındıran bir bölge olduğu düşünüldüğünde, bölgesel istikrar açısından olduğu kadar, küresel güç dengeleri açısından da büyük önem taşıdığı yadsınamaz.
Türkiye-ABD ilişkilerinin bu perspektiften ve uluslararası sistemdeki değişmeler ekseninde değerlendirildiği çalışmanın son kısmında ise araştırma
kapsamında elde ettiğimiz bilgiler neticesinde ABD’de Ocak 2009 tarihi itibariyle göreve başlayan Barack Obama döneminde, Türkiye-ABD ilişkilerinin bir önceki
dönemde yaşanan sorunların etkisinden sıyrılmış bir şekilde, yeni Başkan’ın dış politikaya ilişkin söylemlerindeki yumuşak ve olumlu havanın iki ülke ilişkilerinde de gözlemlenmeye başladığı bir başlangıçla, Türkiye’nin taşıdığı önemin farkındalıkları içinde askeri, ekonomik ve de siyasi alanlarda, tarafların birbirleriyle yakın diyalog ve işbirliği doğrultusunda yürütecekleri bir ilişki içinde olacakları öngörülmüştür.
KAYNAKÇA
A National Security Strategy for a New Century (1997): The White House, May.
Akgün, B. (2006): “ABD Bataklığa Saplanmış Durumda”, Cumhuriyet Strateji Dergisi, Sayı: 91.
Akgün, B. (2003): “Amerika’nın Yeni Dünya Vizyonu Ya Da Yaklaşan Küresel Anarşi”, Stratejik Analiz Dergisi, Sayı:37.
Akşin, S. (2004): Ana Çizgileriyle Türkiye’nin Yakın Tarihi, Ankara: İmaj Yayıncılık.
Aras, D. (2002): “Minareyi Çalan Kılıfı Hazırladı: Bir Başka Açıdan 11 Eylül”, Stratejik Analiz Dergisi, Sayı:24.
Arı, T. (1997): Uluslararası İlişkiler, İstanbul: Alfa Yayınevi.
Arı, T. (1999): Basra Körfezinde Güç Dengesi, İstanbul: Alfa Yayınları, Dördüncü Baskı. “President Johnson’s Letter to Prime Minister Inonu”, (1966), Middle East
Journal, Summer, Vol: 20(3).
Arı, T. (2004): “Türkiye, Irak ve ABD: Soğuk Savaş Sonrası Dönemde Basra Körfezinde Yeni Parametreler”, 21.Yüzyılda Türk Dış Politikası (ed. İdris Bal), Ankara: AGAM Yayınları.
Arı, T. (2005): Geçmişten Günümüze Ortadoğu, İstanbul: Alfa Yayınevi, İkinci Baskı.
Armaoğlu, F. (1989): 20.Yüzyıl Siyasi Tarihi, Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Armaoğlu, F. (1989): Filistin Meselesi ve Arap-İsrail Savaşları, Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Armaoğlu, F. (1991): Belgelerle Türk-Amerikan Münasebetleri, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Armaoğlu, F. (1984), 20 Yüzyıl Siyasi Tarihi, 1914-1980”, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2. Baskı.
Ataöv, T. (2004): 11 Eylül: Terörle Savaş mı Bahane mi, İstanbul: Alkım Yayınevi.
Athanassopoulou, E. (2001): “American-Turkish Relations Since the End of the Cold War,” Middle East Policy, Vol: 8, No: 3.
Atun, F. Doğanay Z. (1994): Ortadoğu’nun Jeopolitik ve Jeostratejik Yönden İncelenmesi, Ankara: Genelkurmay Yayınları.
Aydın, İ. S. (2009), Irak Cumhuriyeti Ülke Raporu, Ankara: TC. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi.
Ayhan, V. (2006): İmparatorluk Yolu, Ankara: Nobel Yayınevi.
Bağcı, H. (2007): Türk Dış Politikası’nda 1950’li Yıllar, Ankara: ODTÜ Yayıncılık, Üçüncü Baskı.
Bal, İ. (2006): “Türkiye-ABD İlişkileri ve 2003 Irak Savaşı’nın Önemi”, 21. Yüzyılda Türk Dış Politikası, (ed. İdris Bal), Ankara: AGAM Yayınları, Üçüncü Baskı.
Bostanoğlu, B. (2008): Türkiye-ABD İlişkilerinin Politikası, Ankara: İmge Kitapevi, 2.Baskı.
Brezezinski, Z. (2005): Büyük Satranç Tahtası, İstanbul: İnkılâp Yayınevi.
Brzezinski, Z. (2005): Tercih, çev. Cem Küçük, İstanbul: İnkılâp Yayınevi.
Brzezinski, Z. ve Gates, R. M. (2006): İran’ın Zamanı Geldi, çev. Sermin Karakale, İstanbul: Profil Yayıncılık.
Ceylan, M. (1999): “Soğuk Savaş’ın Sonu, Yeni NATO ve Türkiye,” iç. Musa Ceylan (der.), Yeni NATO Soğuk Savaş’tan Sıcak Savaş’a, İstanbul: Ülke Kitapları.
Chomsky, N. (2004), 11 Eylül ve Sonrası: Dünya Nereye Gidiyor?, İstanbul: Aram Yayıncılık, Üçüncü Baskı.
Çandar, C. (2001): “Türklerin Amerika’ya Bakışından Örnekler ve Amerika’nın Türkiye Politikası,” iç. Morton Abramowitz (der.), Türkiye’nin Dönüşümü ve Amerikan Politikası, (çev. Nasuh Uslu ve Faruk Çakır), Ankara: Liberte Yayınları.
Çelik, S. Gürtuna, A. (2005): Büyük Ortadoğu Projesi ve Türkiye’ye Etkileri, Ankara: Global Strateji Enstitüsü Yayınları.
Çetinsaya, G. Köse, T. (2006): İran Dosyası, Ankara: SETA Vakfı Yayınları, Rapor No: ST2-706.
Dağ, A. E. (2005): Uluslararası İlişkiler ve Diplomasi Sözlüğü, İstanbul: Anka Yayınları, İkinci Baskı.
Dağı, İ. D. (2000): İnsan Hakları, Küresel Siyaset ve Türkiye, İstanbul: Boyut Kitapları.
Dikkaya M. (2005): “Türkiye-AB İlişkileri: Uzun ve Zorlu Bir Yolun Ekonomi Politiği”, Ekonomik Entegrasyon Küresel ve Bölgesel Yaklaşım, Edt. Osman Küçükahmetoğlu, Hamza Çeştepe, Şevki Tüylüoğlu, Bursa: Ekin Kitapevi.
Dilek, B.S. (2006): “BOP Irak’ta Çöküyor”, Cumhuriyet Strateji Dergisi, Sayı:123.
Dilek, B.S. (2007): “ABD Irak’ta Çıkış Arıyor”, Cumhuriyet Strateji Dergisi, Sayı:133.
Dodd, C. H. (2002): “Kıbrıs Sorunu ve Türkiye,” iç. Alan Makovsky ve Sabri
Sayari (der.) Türkiye’nin Yeni Dünyası: Türk Dış Politikasının Değişen Dinamikleri, İstanbul: Alfa Yayınları.
Dumanlı, C. (2005): “ABD Stratejileri”, Cumhuriyet Strateji Dergisi, Sayı:49.
Dumanlı, C. (2006a): “Barış Gücü Ne Yapacak”, Cumhuriyet Strateji
Dergisi, Sayı:112.
Dumanlı, C. (2006b): “Afganistan’da Asıl Savaş Yeni Başlıyor”, Cumhuriyet
Strateji Dergisi, Sayı:120.
Ergin, S. (2006): “Sülaymaniye Baskını”, Yazarların Kaleminden
Manşetlerin Öyküsü (der.) T. Türenç, S. Kaplan, İstanbul: Doğan Kitap.
Erhan Ç. (2005): “ABD ile Nereye”, Panorama Dergisi, Sayı:9.
Erhan Ç. “Türkiye-İsrail İlişkilerinin Dünü ve Bugününe Kısa Bir Bakış”,
Mülkiyeliler Birliği Dergisi, Cilt:11, Sayı:202.
Erkmen, S. (2001): “Terörizmin Yeni Miladı”, Stratejik Analiz Dergisi,
Sayı:18.
Erkmen, S. (2004): “ABD, Büyük Ortadoğu ve Türkiye”, Stratejik Analiz
Dergisi, Sayı:52.
Erkmen, S. (2006): “Irak Nereye”, Stratejik Analiz Dergisi, Sayı:69.
Erkmen, S. Hasan, M. Şükür, S. (2003): “Irak’ta Direniş”, Stratejik Analiz,
Dergisi, Sayı:41.
Erol, M. S. (2001): “Afganistan Sorunundaki Kilit Güç: Afganistan İslam
Devleti Askeri Konseyi ya da Nam-ı Diğer Kuzey İttifakı”, Stratejik Analiz Dergisi, Sayı:18.
Evcioğlu, K. (2005): Büyük Ortadoğu Projesi, İzmir: Umay Yayınları.
Gerger, H. (2007): ABD, Ortadoğu ve Türkiye, İstanbul: Ceylan Yayınları,
Üçüncü Baskı.
Güney, N. G. (2006), Batı’nın Yeni Güvenlik Stratejileri AB, NATO, ABD,
İstanbul: Bağlam Yayınları.
Hagel C. (2004), “Büyük Ortadoğu’ya Güvenlik Getirmekte NATO’nun
Rolü”, ABD Dış Politika Gündemi, Haziran 2004.
Glenn, H. P. (2000): American Foreign Policy, New Jersey, Prentice Hall,
Fourth Edition.
Aydın İ. S. (2009), Irak Cumhuriyeti Ülke Raporu, Ankara: TC. Başbakanlık
Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi.
Kavuncu, S. (2006), Turgut Özal’ın Başbakanlığı Döneminde Türk-Amerikan
İlişkileri, (İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora
Tezi), İstanbul.
Kaynak, M. (2006): Yeni Dünya Düzeni, İstanbul: Profil Yayıncılık.
Kaynak, M. Gürses, E. (2007): Yeni Ortadoğu Haritası, İstanbul: Profil
Yayıncılık.
Kirişçi, K. (2000): “Türk-Amerikan İlişkileri: Belirsizlikten Yakınlaşmaya:
Türk-Amerikan İlişkileri: Reelpolitik Ötesi Genişlemesi,” Avrasya Dosyası: ABD
Özel, Cilt: 6, Sayı: 2, Ankara: ASAM Yayınları.
Kissinger, H. (2004): Diplomasi, çev. İbrahim Kurt, İstanbul: Türkiye İş
Bankası Kültür Yayınları.
Kocaoğlu, M. (1995): Uluslararası İlişkiler Açısından Ortadoğu, Ankara:
Genel Kurmay Basımevi.
Koç, M. B. (2006): İsrail Devleti’nin Kuruluşu, İstanbul: Günizi Yayıncılık.
Koç, Ş. B. (2008): “Yeni ABD Başkanı Barack Obama ve Türk Amerikan
İlişkileri”, Stratejik Analiz Dergisi, Cilt:9, Sayı:104.
Koç, Ş.B. (2002): “İyi, Kötü ve Çirkin: Amerika’nın Ortadoğu Politikaları”,
Stratejik Analiz Dergisi, Cilt:2, Sayı:21.
Kongar, E. (2002): Küresel Terör ve Türkiye, İstanbul: Remzi Kitabevi,
Dördüncü Basım.
Köni, H. (2003), “Amerikan Ulusal Güvenlik Stratejisi”, Stratejik Analiz
Dergisi, Cilt:4, Sayı:38.
Köni, H. (2003): “Yeni Hegemonya ve Türkiye”, (Ed). Ü. Özdağ, Y. Kalafat
ve M. S. Erol, 21. Yüzyılda Türk Dünyası Jeopolitiği – Muzaffer Özdağ’a Armağan,
Ankara: ASAM Yayınları.
Köni, H. Oğan, S. (2002): “11 Eylül Yıldönümünde Rusya: ABD ile
Balayından Şer Ekseni ile Flörte”, Stratejik Analiz Dergisi, Sayı:30.
Kuloğlu, A. (2002): 11 Eylül Sonrası Değişen Dengeler Çerçevesinde
Türkiye’nin Irak Politikası, Ankara: ASAM Yayınları.
Kuloğlu, A. Sarıkaya, F.E. (2004): “Büyük Ortadoğu Projesi ve Türkiye”,
Stratejik Analiz Dergisi, Cilt:4, Sayı:48.
Kurat, Y. T. (1983): “Turkey’s Entry to the NATO”, Foreign Policy,
December.
Kurubaş, E. (2003): “Türkiye-Suriye-İran Arasındaki İşbirliği Çabalarının
Analizi ve Ortadoğu’daki Güç Dengelerine Etkisi”, Avrasya Dosyası, Cilt: 9, Sayı: 4.
Kuyaş, A. (2004): Tarih, İstanbul: Epsilon Yayınevi, İkinci Baskı.
Lake, A. (1994): “Confronting Backlash States”, Foreign Policy, Vol:73,
No:2.
Lewis, B. (2006): Ortadoğu, çev. Selen Y.Kölay, Ankara: Arkadaş Yayınevi,
Üçüncü Baskı.
Mango, A. (2005): Türkiye’nin Terörle Savaşı, çev: Orhan Azizoğlu,
İstanbul: Doğan Kitap.
Mc Neill, W. H. (2008): Dünya Tarihi, çev. Alâeddin Şenel, Ankara: İmge
Kitabevi, On üçüncü Baskı.
Onay, Y. (2003): Küresel Egemenlik Savaşı ve Irak, Ankara: Babil
Yayıncılık.
Oran, B. (2003): “Batı Bloku Ekseninde Türkiye”, Türk Dış Politikası Cilt I,
İstanbul: İletişim Yayınları.
Orta Doğu Barış Süreci ve Türkiye Üzerine Etkileri, (1996): İstanbul: Harp
Akademileri Komutanlığı Yayınları.
Özcan, N.A. (2004): “Irak’ta İstikrar Sorunu ve Türkiye’nin Gözden Kaçan
Rolü”, Panorama Dergisi, Sayı:1.
Öztürk, O.M. (2005): “ABD, Büyük Ortadoğu Projesi ve Türkiye”, Yorum
Dergisi, Sayı: 3.
Pamir, A. Necdet, (2006): “Kafkaslar ve Hazar Havzasındaki Ülkelerin Enerji
Kaynaklarının Türkiye’nin Enerji Güvenliğine Etkileri”, Türkiye’nin Çevresindeki
Gelişmeler ve Türkiye’nin Güvenlik Politikalarına Etkileri Sempozyumu, İstanbul: Harp Akademileri.
T.C. Resmi Gazete, Sayı:17238, 1 Şubat 1981.
Rubin, R. (1995): The New Middle East: Opportunities and Risks, Israel,The
BESA Center.
Rustow, A. D. (1987): A Forgetten Ally, New York: Council on Foreign Relations.
Sander, O. (2005): Siyasi Tarih, Cilt II, Ankara: İmge Kitabevi, On Üçüncü Baskı.
Sander, O. (1979): Türk-Amerikan İlişkileri 1947-1964, Ankara: AÜ SBF Yayınları.
Sander, O. (2007): Siyasi Tarih 1918-1994, İstanbul: İmge Yayınları, 15. Basım.
Sever, M. Kılıç, E. (2001): Düşmanını Arayan Savaş, İstanbul: Everest Yayınları.
Sönmezoğlu, F. (2005): Uluslararası İlişkiler Sözlüğü, İstanbul: Der Yayınları, Dördüncü Basım.
Sönmezoğlu, F. (1995): ABD’nin Türkiye Politikası (1964-1980), İstanbul: Der Yayınları.
Sönmezoğlu, F. (2000): Uluslararası Politika ve Dış Politika Analizi, İstanbul: Filiz Kitabevi.
Evera, S. V. (2007): The War On Terror: Forgotten Lessons From Wold War
II, Middle East Policy, Vol. 14, No. 2. Acedemic Research Library.
Şahin, M. (2006): ”Irak Bağlamında Türk-Amerikan İlişkileri”, Beş Deniz Havzasında Türkiye (der.) M. Aydın-Ç. Erhan, Ankara: Siyasal Kitabevi.
Şahin, M. Taştekin, M. (2006): II. Körfez Savaşı, Ankara: Siyasal Kitabevi. “The New Middle East: Opportunities and Risks”, Tel Aviv, The BESA Center.
Turan, S. (1992), Türkiye’nin Coğrafi Konumunun Dış Politikasına Etkisi, (Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi), İstanbul.
Turhan, T. (2006): “Medeniyetler Çatışması BOP” İleri Dergisi.
Türkman, S. (2007): ABD, Ortadoğu ve Türkiye, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Uslu, N. (1997): “The Cooperation Amid Problems: Turkish-American
Relations in the 1980,” Ankara: Turkish Yearbook of International Relations (Milletlerarası Münasebetler Türk Yıllığı), No. 27.
Uslu, N. (2000): “1947’den Günümüze Türk-Amerikan İlişkilerinin Genel Portresi,” Avrasya Dosyası: ABD Özel, Cilt: 6, Sayı: 2.
Uslubaş, F. (2005): Küresel Terör, Afganistan, BOP, ABD; İmparatorlukların Bataklığı, İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları.
Uzgel, İ. (1999): “Türk Dış Politikasında Pragmatizm”, Çağdaş Türk Diplomasisi: 200 Yıllık Süreç, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
V. K. Fouskas, Balkanlar, Ortadoğu Kafkasya: Soğuk Savaş Sonrası ABD Politikaları, çev. Ali Çakıroğlu, İstanbul: Aykırı Yayınları.
Wolfe, R. Klaidman, D. (2003): “Judging the Case”, Newsweek Feb. 17.
Yanardağ, M. (2004): Yeni Muhafazakârlar, İstanbul: Çivi Yayınları.
Yavuz, T. (2006): Çuvallayan İttifak, Ankara: Destek Yayınları.
Yıldız, Y. G. (2000): Global Stratejide Orta Doğu, İstanbul: Der Yayınları.
Yılmaz, T. (2004): Uluslararası Politikada Ortadoğu, Ankara: Akçağ Yayınları.
Gazeteler ;
Arcayürek C. (2007), “Kuzey Irak: Kapalı Kutu”, Cumhuriyet Gazetesi, 17
Ekim.
Bila, F. (2003), “Gül’ün Sitemi”, Milliyet Gazetesi, 4 Nisan.
Ekşi, O. (2009): “O Bile Yeterdi”, Hürriyet Gazetesi, 07 Nisan.
Gürcanlı, Z. (2009): “Obama’dan Erdoğan’a Jest”, Hürriyet Gazetesi, 07
Nisan 2009.
Manisalı, E. (2003): “Amerika Kendi Gölgesi ile Savaşan Dev”, Cumhuriyet
Gazetesi, 21 Mart.
Özdil, Y. (2009): “Dear Obama”, Hürriyet Gazetesi, 07 Nisan.
Türenç, T. (2005): “Demirel’den Analizler Öneriler ve Dersler” Hürriyet
Gazetesi, 14 Eylül.
Ülsever, C. (2009): “Yönetim Kurulu Başkanı Obama”, Hürriyet Gazetesi, 05
Nisan.
“AB’nin Varlığı Belli Olmuyor”, Cumhuriyet Gazetesi, 10 Ekim 2001.
“ABD Vuruyor”, Cumhuriyet Gazetesi, 08 Ekim 2001.
“ABD’de Gün Boyu Kâbus”, Cumhuriyet Gazetesi, 12 Eylül 2001.
“Bedel Neyse Ödenir”, Cumhuriyet Gazetesi, 22 Ekim 2007.
“Bush: Savaşa Hazır Olun”, Cumhuriyet Gazetesi, 16 Eylül 2001.
“Dalga Dalga Bombardıman”, Dış Haberler Servisi, Cumhuriyet Gazetesi, 08
Ekim 2001.
“Dünya Ayağa Kalktı”, Dış Haberler Servisi, Cumhuriyet Gazetesi, 21 Mart
2003.
“Dünya Dur Diyor İsrail Vuruyor”, Hürriyet Gazetesi, 15 Temmuz 2006.
“Dünya Sarsılıyor”, Cumhuriyet Gazetesi, 12 Eylül 2001.
“Dünya Zirveyi Görüşüyor”, Zaman Gazetesi, 06 Kasım 2007.
“Güdümlü Harekât”, Cumhuriyet Gazetesi, 07 Kasım 2007.
“Kudüs Davası BM’ye Taşınıyor”, Zaman Gazetesi,16 Ekim 1997.
“Operasyonu Cheney Haber Verdi”, Cumhuriyet Gazetesi, 08 Ekim 2001.
“PKK Savaşacaksa Irak’ı Terk Etmeli”, Hürriyet Gazetesi, 22 Ekim 2007.
“Suçlu Arama Zamanı Değil”, Hürriyet Gazetesi, 29 Temmuz 2006.
“Şırnak’ta 13 Şehit”, Cumhuriyet Gazetesi, 08 Ekim 2007.
“UNSCOM Tatmin Olmuyor”, Zaman Gazetesi, 18 Nisan 1998.
Anahtar Kelimeler: Terörizm, ABD, Ortadoğu, Türk-Amerikan İlişkileri,
Elektronik Kaynaklar;
“11 Eylül Sonrası Değişen Güvenlik Vizyonu-Bush Doktrini”,
http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=127301, (30.12.2009).
“ABD: Hedef Birden Fazla”,
http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=14556, (25.12.2009).
“ABD: Türkiye Paketi 20 Milyar Dolar olacak”,
http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=130680, (31.12.2009).
“Afganistan Dersleri”,
http://www.bbc.co.uk/turkish/indepth/story/2009/03/090304_afghanlessons.shtml, (30.12.2009).
“Barış Gününe Lübnan’a Asker Gönderme Kararı Damgasını Vurdu”,
http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=197566, (28.12.2009).
“Barzani’den Operasyon Tehdidi”,
http://ww.hurriyet.com.tr/dunya/7889717.asp, (18.12.2009).
Başkan Bush’tan Rest:Ya Tezkere Ya B planı”,
http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=128001, (31.12.2009).
“Bush Urges Americans to Prepare for War”, The Badgerlterald, Monday
September, 7, 2001,
http://badgerherald.com/news/2001/09/17/bush_unges_americans.php, (30.12.2009).
“Bush: No Distinction Between Attackers and Those Who Harbor Them”,
http://www.defense.gov/news/newsarticle.aspx?id=44910, (30.12.2009).
“Bush’tan Saddam’a: Irak’ı Terket”,
http://webarsiv.hurriyet.com.tr/2003/03/17/262637.asp, (18.12.2009).
“Bush’un İkinci Döneminde de Önceliği Irak”, 1992-2002 yılları arasında
Amerikan Senatosu’nun Dışİlişkiler Komitesi üyesi, hâlihazırda Amerikan
Enterprise Institute’ün Ortadoğu, Terörizm ve Kitle İmha Silahları Uzmanı Danielle
Pletka İle Gerçekleştirilen Söyleşi,
http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=140867, (23.12.2009).
“Cheney Telefonla Sezeri Aradı”,
http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=16976, (20.12.2009).
“Condoleezza Rice’den İsrail’e Eleştiri”,
http://www.voanews.com/turkish/archive/2008-11, (30.12.2009).
“Dünya Ayakta”, http://webarsiv.hurriyet.com.tr/2001/09/12/27488.asp,
(20.12.2009).
“Foreign Aid- The Eisenhower Administration and Expansion of Foreign
Aid”, http://www.americanforeignrelations.com/E-N/Foreign-Aid-The-eisenhoweradministration-
and-expansion-of-foreign-aid.html, (24.12.2009).
“Füze Kalkanı Bunalımı”,
http://www.hurriyet.com.tr/strateji/6614181.asp?gid=202, (01.12.2009).
“Gates’in İşi Zor”, http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=204072,
(25.12.2009).
“How the Marshall Plan Come About”, Meredith Hindley,
http://neh.gov/news/humanities/1998-11/marshall.html, (30.12.2009).
“Kerkük’te Referandum Bilmecesi”,
http://arsiv.ntvmsnbc.com/news/419610.asp, (25.12.2009).
“Obama Türkiye’de”,
http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=11370337&tarih=2009-04-05, (28.12.2009).
“Obama’dan Zafer Konuşması”,
http://www.hurriyet.com.tr/dunya/10286495.asp, (25.12.2009).
“Ortadoğu; Belirsizlikler İçindeki Geleceği ve Güvenlik Sorunları”, İstanbul
05-06 Haziran 2008, Beşinci Uluslararası Sempozyum Bildirileri, Genelkurmay
Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Ankara: Genel Kurmay
Basımevi, http://www.tsk.tr/SAREM/Sempozyum2008.pdf, (23.12.2009).
“Portre: Türk-Amerikan İlişkileri”,
http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=155626, (31.12.2009).
“Saddam Bildiğini Okuyor”,
http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=272652, (12.12.2009).
“Saldırılar Sivil Hedeflere”, http://www.tumgazeteler.com/?a=1400477,
(25.12.2009).
“Security Council Demands Iran Suspend Uranium Enrichment By 31
August http://www.un.org/News/Press/docs/2006/sc8792.doc.htm, (18.12.2009).
“Sınır Ötesi Tezkere Meclis’te Kabul Edildi”,
http://arsiv.ntvmsnbc.com/news/461631.asp, (28.12.2009).
“Soğuk Savaş’ın Kalıntıları Radikal İslam Terörünü Besliyor”, Prof. Emre
Kongar ile yapılan söyleşi, http://arsiv.ntvmsnbc.com/news/245912.asp,
(30.12.2009). “TBMM’de Tarihi Oturum”,
http://www.belgenet.com/2003/tbmm_010303.html, (18.12.2009).
“Tezkere 202’ye karşı 332 oyla Kabul Edildi”,
http://www.radikal.com.tr/haberphp?haberno=69580, (31.12.2009).
“Uluslararası Güvenlik Destek Gücü: ISAF”,
http://www.bbc.co.uk/turkish/indepth/story/2004/01/040113_isaf.shtml,
(20.12.2009).
“UNSCOM’a Rus Alternatifi,
http://www.radikal.com.tr/1999/01/17/dis/uns.html, (04.12.2009).
Abbas Karaağaçlıoğlu (2009), “11 Eylül Sonrası El Kaide”,
http://www.bilgesam.org/tr/index.php?option=com_content&view=article&id=497:1
1-eyluel-sonras-el-kaide&catid=122:analizler-guvenlik&Itemid=147, (20.12.2009).
Ahmedinejad Batı’ya Rest Çekti”,
http://www.milliyet.com.tr/Dunya/SonDakika.aspx?aType=SonDakika&ArticleID=1 168647, (18.12.2009).
Altuğ Günal, “Büyük Ortadoğu Projesi ve Türkiye”,
http://eab.ege.edu.tr/pdf/4/C4-S1-2-M15.pdf, (30.12.2009).
AREM Basın Değerlendirmesi (2003), “Irak’a Asker Gönderilmesinin İç
Güvenliğimize Etkileri”
http://www.arem.gov.tr/rapor/basin/iraka_asker_g%F6nderilmesi.htm, (28.12.2009).
Arif Keskin (2005), “İran’ın Nükleer Çabaları: Hedefler, Tartışmalar,
Sonuçlar”, http://www.turksam.org/tr/a77.html, (28.12.2009).
Aydın Tavman (2003), “Stoktaki Kimyasal Tehlike”,
http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=68985, (20.12.2009).
Barış Ertem, “Türkiye-ABD İlişkilerinde Truman Doktrini Ve Marshall
Planı”, http://www.sbe.balikesir.edu.tr/dergi/c12s21m24.pdf-, (30.12.2009).
Bozkurt, E. “Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin Irak ile İlgili
Kararlarının Değerlendirilmesi”,
www.stradigma.com/index.php?sayfa=yazdir_makale&no=11, (11.12.2008).
Can Dündar, “Türk-Amerikan İlişkileri Belgeseli”,
www.candundar.com.tr/index.php?Did=5576, (21.07.2009).
Cenap Çakmak (2005), “Türk-Amerikan İlişkilerinin Yeniden
Yapılandırılması”, http://www.tasam.org/index.php?altid=46, (28.12.2009).
Cengiz Çandar, “Obama’ya Dair İpuçları; Restorasyon ya da
Transformasyon”,
http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=10444452&yazarid=215,
(23.12.2009).
Cevdet Akçalı,(2002), “12 Eylül 1980 Döneminde Avrupa ile İlişkilerimiz”,
http://www.tumgazeteler.com/?a=127504, (04.12.2009).
Ceyda Karan, “Böyle Buyurdu Neo-Conlar”,
http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=181878 (18.12.2009).
Çağrı Erhan, “Türkiye-İsrail İlişkilerinin Dünü ve Bugününe Kısa Bir Bakış”,
Mülkiyeliler Birliği Dergisi, Cilt:11, Sayı:202, s:35.
www.mulkiyedergi.org/index.php?option=com...israil... (02.12.2009).
Deniz Zeyrek, “Irak İçin Üç Tezkere”,
http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=65081, (18.12.2009).
Emre Kongar, (2004), “ABD Ilımlı İslam ve Türkiye”,
http://www.kongar.org/aydinlanma/2004/425_ABD_Ilimli_Islam_ve_Turkiye.php, (25.12.2009).
Enis Berberoğlu (2006), “Sezer: Lübnan’a Asker Yollanmasına Karşıyım”,
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/4982142.asp, (28.12.2009).
Fernand Braudel Center, “Kitle İmha Silahları”,
http://www.binghamton.edu/fbc/06-tr.htm, (23.09.2008).
Freedman, R. O. (1999): “U.S. Policy Toward The Middle East In Clinton’s
Second Term”, MERIA, Vol: 3, No: 1,
http://www.meria.idc.ac.il/journal/1999/issue1/jv3n1a5.html , (27.10.2008).
Ferai Tunç, “Şer Ekseni Türkiye İçin Ne Anlama Geliyor?”,
http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=52394&yazarid=19,
(29.12.2009).
Godsan Sunday, “Turkey’s Post Cold Wor Relationship With The United
States: A Critical Reoppraisal”, March 2008, Department or İnternational Relations
Eastern Mediterrane an University,
http://www.allacademic.com//meta/p_mlaapa_research_citation/, (30.12.2009).
Hatem Cabbarlı, “ABD’nin Büyük Ortadoğu Projesi: Kavramı, Anlamı,
Amacı ve Türkiye’ye Yansımaları”,
http://www.azsam.org/modules.php?name=News&file=print&sid=156#_ftn7,
(30.12.2009).
http://arsiv.aksam.com.tr/arsiv/aksam/2003/02/15/dunya/dunya.2html,
(30.12.2009).
http://daccessddsny.un.org/doc/UNDOC/GEN/N01/533/82/PDF/N0153382.p
df?OpenElement, (18.12.2009).
http://daccessddsny.un.org/doc/UNDOC/GEN/N01/557/43/PDF/N0155743.p
df?OpenElement, (18.12.2009).
http://dosyalar.hurriyet.com.tr/11eylul/war_harita.swf. (31.10.2009).
http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=11370337&tarih=200904-
05, (28.12.2009).
http://ilef.ankara.edu.tr/gorunum/2002/12/olasi-savas-olasi-kriz/,
(31.10.2009).
http://middleeast.about.com/od/usmideastpolicy/a/truman-doctrineexplained.
html, (31.10.2009).
http://mtholyoke.edu/acad/intrel/coldwar.htm, (30.12.2009).
http://www.abgs.gov.tr/index.php?l=1&p=41121, (02.12.2009).
http://www.aei.org/speech/16197, (25.12.2009).
http://www.america.gov/st/texttransenglish/2007/May/20070521153224MVy
elwarCO.4675867.html, (30.12.2009).
http://www.americanrhetoric.com/speeches/gwbush911intialafghanistanops.h
tm (21.06.2009).
http://www.americanprogress.org/kf/middleeastreport.pdf, (30.12.2009).
http://www.americanrhetoric.com/speeches/gwbush911jointsessionspeech.ht
m, (12.07.2009).
http://www.americanrhetoric.com/speeches/gwbushtwostatesolution.html,
(18.12.2009).
http://www.americanrhetoric.com/speeches/jfkcubanmissilecrisis.html
(21.08.2009).
http://www.americanrhetoric.com/speeches/stateoftheunion2003.html,
(18.12.2009).
http://www.baghdad.emb.mfa.gov.tr/ShowInfoNotes.aspx?ID=465,
(25.12.2009).
http://www.bbc.co.uk/turkish/news/story(2009/06/090604_obama_speechs.ht
ml, (30.12.2009).
http://www.belgenet.com/2003/tbmm_010303.html, (28.12.2009).
http://www.byegm.gov.tr/ayintarihidetay.aspx?Id=152&Yil=1997&Ay=11,
(04.12.2009).
http://www.byegm.gov.tr/ayintarihidetay.aspx?Id=463&Yil=1952&Ay=9,
(19.11.2009).
http://www.byegm.gov.tr/YAYINLARIMIZ/avrupabirligi/2004/06/29x06x04
.htm, (06.12.2009).
http://www.byegm.gov.tr/YAYINLARIMIZ/AyınTarihi/1997/kasim1997.htm,
(22.12.2009).
http://www.byegm.gov.tr/YAYINLARIMIZ/AyinTarihi/1948 (11.05.2009).
http://www.byegm.gov.tr/YAYINLARIMIZ/AyinTarihi/1950/eylul1950.htm
(22.08.2009).
http://www.byegm.gov.tr/yayinlarimiz/ayintarihi/1948/temmuz1948.htm,
(11.05.2009).
http://www.byegm.gov.tr/yayinlarimiz/ayintarihi/1978/agustos1978.htm,
(04.12.2009).
http://www.byegm.gov.tr/yayinlarimiz/ayintarihi/1978/nisan1978.htm,
(05.12.2009).
http://www.byegm.gov.tr/yayinlarimiz/ayintarihi/1980/eylul1980.htm,
(04.12.2009).
http://www.byegm.gov.tr/yayinlarimiz/ayintarihi/1980/mart1980.htm,
(23.11.2009).
http://www.byegm.gov.tr/yayinlarimiz/ayintarihi/1994/haziran1994.htm,
(02.12.2009).
http://www.byegm.gov.tr/yayinlarimiz/ayintarihi/2001/Ekim2001.htm,
(30.12.2009).
http://www.byegm.gov.tr/yayinlarimiz/ayintarihi/1978/haziran1978.htm,
(26.12.2009).
http://www.byegm.gov.tr/yayinlarimiz/ayintarihi/2002/haziran2002.htm,
(25.12.2009).
http://www.byegm.gov.tr/yayinlarimiz/ayintarihi/2002/ocak2002.htm,
(25.12.2009).
http://www.byegm.gov.tr/yayinlarimiz/ayintarihi/2003/mart2003.htm,
(28.12.2009).
http://www.byegm.gov.tr/yayinlarimiz/ayintarihi/2007/ekim2007.htm,
(26.12.2009).
Cenap Çakmak, (2008), “Bush’un Dış Politikası ve Büyük Ortadoğu Projesi”,
http://www.bilgesam.org.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=162:b
ushun-d-politikas-ve-bueyuek-ortadou-projesi&catid=98:analizler-abd&Iltemid=135,
(30.12.2009).
http://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/iz.html,
(12.12.2009).
http://www.defenselink.mil/news/Mar2005/d20050318nds1.pdf,
(21.06.2009).
http://www.eia.doe.gov/oil_gas/petroleum/info_glance/petroleum.html,
(11.05.2009).
http://www.foreignpolicy.org.tr/documents/iaea_270103_p.htm,
(18.12.2009).
tp://www.globalsecurity.org/military/library/policy/national/nss-020920.htm,
(21.07.2009).
http://www.hbci.com/~tgort/truman.htm, (11.08.2009).
http://www.historycentral.com/elections/1992.html, (12.08.2009).
http://www.house.gov/budget_republicans/emergsupp2888.pdf, (20.12.2009).
http://www.ihh.org.tr/OEzel-Dosyalar-Ayrintil.58+M58777122285.0.html,
(31.10.2009).
http://www.iraqwatch.org/government/US/WH/us-wh-rice-wp_oped080703.
htm, (25.12.2009).
http://www.mfa.gov.tr/pkk_kongra-gel.tr.mfa, (25.12.2009).
http://www.nato.int/docu/review/2005/issue4/turkish/art1.html, (18.12.2009).
http://www.ned.org/events/anniversary/20thAniv-Bush.html, (18.12.2009).
http://www.nytimes.com/2009/06/04/us/politics/04obama.text.html,
(30.12.2009).
http://www.oecd.org/document/10/0,2340,en_2649_201185_1876938_1_1_1
_1,00.html, (21.07.2009).
http://www.opec.org/aboutus/, (10.08.2009).
http://www.opec.org/library/World%20Oil%20Outlook/pdf/WOO%202009.p
df, (10.08.2009).
http://www.pigm.gov.tr/dunya_tablo/dunya_ham_petrol_rezervleri.xls,
(31.10.2009).
http://www.presidentialrhetoric.com/speeches/01.20.04.html, (25.12.2009).
http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=158071, (31.10.2009).
http://www.rusya.ru/tur/index/turkiye_rusya_iliskileri, (01.12.2009).
http://www.state.gov/r/pa/ho/frus/, (30.12.2009).
htp://www.state.gov/r/pa/ho/time/lw/82548.htm, (12.08.2009).
http://ww.tbmm.gov.tr/tutanak/donem21/yil2/bas/b019m.htm, (20.06.2009).
http://www.tbmm.gov.tr/tutanak/donem23/yil3/bas/b072m.htm, (28.12.2009).
http://www.thepracticeofleadership.net/2009/02/15/four-change-leadershippractices-
from-president-obama/, (18.12.2009).
http://www.tsk.tr/10_ARSIV/10_1_Basin_Yayin_Faaliyetleri/10_1_7_Konus
malar/2005/yillikdegerlendirme_200405.html, (25.12.2009).
http://www.tsk.tr/10_ARSIV/10_1_Basin_Yayin_Faaliyetleri/10_1_7_Konus
malar/2005/yillikdegerlendirme_200405.html, (25.12.2009).
http://www.tsk.tr/10_ARSIV/10_1_Basin_Yayin_Faaliyetleri/10_1_Basin_A
ciklamalari/2003/BA_14.html, (31.10.2009).
http://www.un.org/News/Press/docs/2001/sc7158.doc.htm, (21.06.2009).
http://www.un.org/News/Press/docs/2002/SC7564.doc.htm, (18.12.2009).
http://www.voanews.com/turkish/archive/2001-11/a-2001-11-15-11.
cfm?moddate=2001-11-15, (25.12.2009).
http://www.voanews.com/turkish/archive/2009-01/2009-01-22
voa24.cfm?moddate=2009-01-22, (20.07.2009).
http://www.whitehouse.gov.tr/news/releases/2001/09/20010911-16.html,
(23.09.2008).
http://www.whitehouse.gov/administration/eop/nsc/, (18.12.2009).
http://www.whitehouse.gov/blog/NewBeginning, (30.12.2009),
http://www.whitehouse.gov/issues/foreign-policy, (30.12.2009),
http://www.wilsoncenter.org/coldwarfiles/index.cfm?fuseaction=people.detail
s&thisunit=0&p, (25.12.2009).
http://www.ysk.gov.tr/ysk/index.html, (18.12.2009).
http://www2.dpt.gov.tr/dei/iei/1981.htm, (03.12.2009).
http://www2.tbmm.gov.tr/d21/7/7-5799c.pdf, (25.12.2009).
“Kuzey Kore’ye İran Affı”,
http://arsiv.sabah.com.tr/2008/06/27/haber,3D253BCC6BFD4C8499088E75DD5792 C4.html, (29.12.2009).
M. Ali Kışlalı (2005), “Çuval Olayı Unutulur Mu?”,
http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=158071, (28.12.2009).
Martın Jacques (2003), “ABD’nin Gücünün Sınırı Var”,
http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=100696, (25.12.2009).
Meliha Benli Altunışık, “Ortadoğu ve ABD: Yeni Bir Döneme Girilirken”,
http://www.orsam.org.tr/tr/Uploads/Yazilar/Dosyalar/2009918_meliha.pdf,
(30.12.2009).
Mr. Blair kitle imha silahları nerede?
http://yenisafak.com.tr/arsiv/2003/nisan/21/d2.html, (10.09.2008).
Murat Yetkin (2007), “Süleymaniye’de Gerçekte Neler Oldu?”,
http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=213510, (28.12.2009).
Mustafa Dizbay (2009), “II. Körfez Savaşı Sonrasında Meydana Gelen
Gelişmeler ve Irak’ın İşgali”, http://www.orsam.org.tr/tr/yazigoster.aspx?ID=449, (20.12.2009).
Mustafa Şen (2008), “Büyük Ortadoğu ve ABD’nin Söylemleri”,
http://www.stratejikboyut.com/haber/buyuk-ortadogu-ve-abdnin-soylemleri-28360.html, (25.12.2009).
Nerdun Hacıoğlu, “İran Tokamak Yapmış”,
http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=4241302&tarih=2006-04-12, (18.12.2009).
Mustafa Oral, “Hasan Saka Kabinesi ve Dış Politikası”,
http://www.ileri2000.org/25/oral25.htm, (18.11.2009).
President Harry S. Truman's Address To A Joint Session of Congress, March
12, 1947, http://www.hbci.com/~tgort/truman.htm (11.08.2009).
Sami Kohen, “Bush’un Ortadoğu Seferi”,
http://www.milliyet.com.tr/2008/01/09/yazar/kohen.html, (12.12.2009).
Serdar Çelebi(2006), “Jonhnson’un Mektubu ve İnönü’nün Cevabı”,
http://www.habusulu.com/makale44.htm, (22.11.2009).
Şahin Alpay (2006); “Küresel Terörizm”,
http://www.turksam.org/tr/a1035.html, (20.12.2009).
Tayyar Arı, “Irak’a BM Yaptırımları: Kitlesel İmha Silahlarının Denetimi ve
Ambargo”, www.tayyarari.com/download/BMyaptirim.doc, (23.12.2009).
Tolga Şardan Barkın (2007), “PKK’dan Dağlıca Baskını: 12 Şehit”,
http://www.milliyet.com.tr/2007/10/22/guncel/agun.html, (28.12.2009).
Türkiye-ABD Siyasi İlişkileri, http://www.mfa.gov.tr/turkiye-amerikabirlesik-
devletleri-siyasi-iliskileri.tr.mfa, (11.11.2009).
U.S. Energy Information Agency, www.eia.doe.gov/emeu/cabs/iraq.html,
(01.01.2008).
Uğur Ergan, Ümit Çetin (2007), “Beşar Esad’a Yemek Dışişleri Konutu’nda”,
http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=7499198&tarih=2007-10-17, (28.12.2009).
Uluslararası Enformasyon Programları Bürosu,
http://turkish.turkey.usembassy.gov/media/pdf/natoittifakiturkish.pdf, (28.10.2009)
www.americanrhetoric.com/.../harrystrumantrumandoctrine.html,
(11.08.2009).
www.belgenet.com/2004/sezer_140404.html, (07.02.2008).
www.bigglook.com/war/6.asp, (20.12.2008).
www.candundar.com.tr/index.php?Did=5576, (21.07.2009).
www.cnnturk.com.tr/OZEL_DOSYALAR/haber_detay.asp?pid=360haberid=
6517, (23.12.2008).
www.dtm.gov.tr/dtmadmin/upload/EAD/KonjokturIzlemeDb/dgg.doc,
(31.10.2009).
www.stradigma.com/index.php?sayfa=yazdir_makale&no=2, (10.12.2008)
www.tusiad.us/Content/uploaded/TURKIYE-ABD_ILISKILERIUPDATE2.
PDF, (11.12.2008).
Zeynep Erşahin, “İttifakın 50. Yılında NATO-Türkiye İlişkileri”
http://www.milliyet.com.tr/ozel/nato/zeynep/html, (19.11.2009).
http://dunyagazetesi.com.tr/haberArsiv.asp?id=133809, (21.12.2009).
***
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder