DARBELERİN EKONOMİK ETKİSİNİN ANALİZİ, BÖLÜM 6

DARBELERİN EKONOMİK ETKİSİNİN ANALİZİ, BÖLÜM 6

Fon tarafından gönderilen cevabi yazıda söz konusu bankaların çözümlenmesi sürecinde tarihi değerlerle toplam 31,4 milyar USD kaynak ihtiyacı oluştuğu ayrıca vurgulanmıştır. Bu kaynağın 4,2 milyar USD’si Fon kaynakları, 25,9 milyar USD’si Hazine Müsteşarlığından alınan borç ve 1,3 milyar USD’si ise Merkez Bankasından alınan avans ile karşılanmıştır. Evalüasyon ve değerleme farkları sonrasında bankalara aktarılan kaynak ve diğer çözümleme giderleri toplamı tarihi değerlerle 30,6 milyar dolar olarak bankaların çözümleme maliyetini 
oluşturmuştur. Çözümleme faaliyetleri çerçevesinde Fon tarafından bankalara yapılan kaynak aktarımlarında Fon’un kaynakları yeterli olmadığından Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı’ndan borçlanma yoluna gidilmiştir. 23 Temmuz 2008 tarih ve 26945 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ve Fonun Hazineye olan borçlarının terkinine dair hükümlerin 
yer aldığı 16 Temmuz 2008 tarih ve 5787 sayılı “Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” kapsamında, Hazine tarafından Fona 31 Aralık 2007 tarihine kadar verilen özel tertip DİBS’ten (Devlet İç Borçlanma Senedi) doğmuş ve/veya doğacak toplam 78,4 milyar USD tutarındaki anapara, faiz, masraf ve gecikme zammından oluşan Hazine alacakları, 23 Temmuz 2008 tarihi itibariyle terkin edilmiştir. Fonun Hazineye olan borçları terkin olmakla birlikte, anılan Kanun 
hükümleri kapsamında, Hazine tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde; Fon çözümleme faaliyetlerinden elde ettiği gelirleri Hazineye aktarmaya devam etmektedir. 

Diğer taraftan anılan Fon yazısına göre, 31.03.2012 tarihi itibariyle 20,3 milyar USD brüt nakdi tahsilat gerçekleştirilmiştir. Brüt tahsilât tutarı, Fon tarafından mevzuat gereği (Hazine, Maliye Bakanlığı, SGK, RTÜK vb.) ilgili kurum ve kuruluşlar ile üçüncü şahıslara ödenen tutarların ve iadelerin düşülmemiş tahsilat tutarını ifade etmektedir. Söz konusu 20,3 milyar USD’nin 19,4 milyar 
USD’lik kısmı “Çözümleme Faaliyet Gelirlerinden”, 0,9 milyar USD’lik kısmı ise “Finansal Gelirlerden” (faiz vb.) oluşmaktadır. Yapılmış olan 19,4 milyar USD’lik tahsilat tutarının 15,6 milyar 

USD’si takipli alacaklardan (banka hakim ortakları, diğer bireysel ve kurumsal borçlular ve diğer alacaklar), 1,5 milyar USD’si iştirak ve gayrimenkullerin çözümlenmesinden, 2,3 milyar USD’si Fon bankalarından yapılan tahsilatlardan oluşmaktadır. Bankacılık Kanununun ve 6183 sayılı Kanunun Fona tanımış olduğu yetkiler çerçevesinde yapılan takipler, tahsilât gelirlerinde 2005 yılından itibaren önemli artışlar sağlanmasında etkili olmuştur. Fon sağladığı tahsilatın 11 milyar USD’sini Hazineye olan borcunun geri ödemesinde kullanmıştır. 31.03.2012 tarihi itibariyla Fon tarafından Hazineye (11 milyar USD), Maliye Bakanlığına (4,2 milyar USD), Merkez Bankasına (1,4 milyar USD), Türk Telekom A.Ş., Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, SGK, RTÜK ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarına yapılan ödemeler (1,3 milyar USD) toplamı 17,9 milyar USD’dir. Ayrıca söz konusu bankalardan kaynaklanan özel sektör alacaklılarına da yaklaşık 1,5 milyar USD ödeme gerçekleştirilmiştir. 

Söz konusu Fon yazısında, Fona devredilen bankalardaki hazine bonosu, mevduat ve off shore hesapları nedeniyle yapılmış olan ödeme miktarları da ayrıca belirtilmiştir. Buna göre T. İmar Bankası T.A.Ş. bünyesinde Hazine bonosu adı altında toplanan tutarlara ilişkin olarak 5667 sayılı Kanun ve 2007/12398 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı gereğince Fon tarafından 31.03.2012 tarihi itibariyle 22.381 mudiye toplam 926.473.044 TL ödeme yapılmış olup, 35.932.998 TL gelir vergisi ile birlikte Fondan çıkan kaynak tutarı 962.406.042 TL ‘dir. Yine T. İmar Bankası T.A.Ş. ile ilgili olarak 5021 sayılı Kanun ve 2003/6668, 2005/9828, 2006/10727 sayılı Bakanlar Kurulu kararları gereğince 543.768.258 TL’si off shore’dan mevduata dönen mudilere yapılan ödemelere ait olmak üzere, 398.769 mudiye toplam 8.597.361.640 TL ödeme yapılmış olup, gelir vergisi ile birlikte Fon’dan çıkan kaynak tutarı 8.627.780.694 TL’dir. Fon’a devrolan 6 banka (Sümerbank, Yurtbank, Bank Kapital, Ulusalbank, Yaşarbank) Sümerbank bünyesinde birleştirilmiş, bu banka Fon tarafından hisse devir sözleşmesi ile Oyakbank’a satılmış, Oyakbank ise daha sonra ING Bank tarafından satın alınmıştır. Hisse devir sözleşmesi gereği off shore yükümlülükleri ve diğer yükümlülükler bu banka üzerinden takip edilmekte olup, off shore hesapları nedeniyle ING Bank ile Fon aleyhine açılan ve hisse devir sözleşmesi gereğince Fon tarafından üstlenilen davalar sonucunda 345 mudi ile ilgili olarak doğrudan icra müdürlükleri hesabına veya ING Bank’a ödenen tutar toplamı ise 26.046.014 TL’dir. 

 Söz konusu bankalara ilişkin tasfiye, çözümleme ve geri kazanım çalışmaları devam etmekte olup, TMSF’nin internet sitesinden elde edilen bilgilere göre 
son durum aşağıdaki tablolarda gösterildiği şekildedir: 

Tablo: 12. 

Kaynak: www.tmsf.org.tr 

Tablo: 13 

.

Kaynak : www.tmsf.org.tr 



Tablo: 14

Doğrudan Satışı Yapılan Bankalar 

Kaynak : www.tmsf.org.tr 



Tablo: 15 

Kamu Bankasına Devredilen Bankalar. 

Kaynak : www.tmsf.org.tr 




Tablo: 16 

İradi Tasfiye Sürecinde Olan Bankalar. 

Kaynak : www.tmsf.org.tr 

Tablo: 17 

İflas Tasfiyesi Sürecindeki Bankalar 

Kaynak : www.tmsf.org.tr 


Ülkemizde yaşanan finansal krizler bankacılık sektörünün piyasa yapısını önemli ölçüde etkilemiştir. 2001 yılında yaşanan krizin ve alınan tedbirlerin etkisiyle, banka sayısında azalma ve konsolidasyon yaşanmıştır. Bu çerçevede, 1999-2003 döneminde banka sayısı 81’den 50’ye gerilerken toplam aktiflerde ilk 10 bankanın payı %67,5’ten %82,3’e yükselmiş, 2007-2009 dönemindeki küresel 
krize rağmen 2009 yılı Eylül ayı itibarıyla banka sayısı 49 olarak gerçekleşirken ilk 10 bankanın payı %83,4 olmuştur405. 2001 krizini takip eden 2002-2003 döneminde Fon’a devredilen veya faaliyet izni kaldırılan bankalar nedeniyle, bankacılık sektörü bilançosu reel bazda küçülürken, yeniden yapılandırma sürecinde alınan tedbirlerin olumlu yansıması üzerine 2004-2007 döneminde bankacılık sektöründeki reel büyüme GSMH ‘nın üzerinde olmuştur 406. 


7 Cİ BÖLÜM İLE DEVAM EDECEKTİR



***